Guardian για καλάθι νοικοκυριού: Είναι αρκετό για να δαμάσει την ακρίβεια στην Ελλάδα; Τι απαντούν οι πολίτες

Με την έκρηξη της ακρίβειας στην  Ελλάδα και την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να την περιορίσει με το καλάθι του νοικοκυριού ασχολείται ο Guardian.

«Η κυβέρνηση έκλεισε συμφωνία με τα σούπερ μάρκετ για την πώληση βασικών προϊόντων σε σταθερές τιμές. Είναι όμως αρκετό;», διερωτάται το βρετανικό μέσο.

Γράφει συγκεκριμένα ο Guardian:

«Ακόμη και πριν η κρίση του κόστους ζωής αναγνωριστεί και επίσημα, είχε φτάσει στην Ελλάδα. Για πολλούς δεν ήταν ο αυξημένος αριθμός αστέγων στους δρόμους, οι ζητιάνοι που συνωστίζονται γύρω από τουριστικά αξιοθέατα ή οι δυσθεώρητα υψηλοί λογαριασμοί ενέργειας - αν και όλα αυτά υπήρχαν πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Ήταν εκεί για να το βλέπουν όλοι στα ράφια των σούπερ μάρκετ», λέει η Παναγιώτα Καλαποθαράκου, η οποία είναι επικεφαλής της οργάνωσης για τα δικαιώματα των καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ.

«Πριν από δεκαοκτώ μήνες υπήρχαν τόσα πολλά προϊόντα με τιμές που ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά. Το κόστος ανέβαινε πολύ πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία».

Δεν αποτέλεσε έκπληξη για τις ομάδες καταναλωτών, λοιπόν, το γεγονός ότι όταν η συζήτηση στράφηκε στην ανάγκη λήψης μέτρων ανακούφισης για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου πληθωρισμού, η κυβέρνηση επέλεξε να επικεντρωθεί στα βασικά αγαθά. Αυτό που προέκυψε ήταν η καινοφανής έννοια του «καλαθιού του νοικοκυριού»: τα σούπερ μάρκετ συμφώνησαν με την κυβέρνηση να πωλούν περίπου 51 βασικά είδη διατροφής - από αλεύρι μέχρι ψάρι - σε σταθερές τιμές.

Το μέτρο, που συζητήθηκε γύρω από ένα μακρύ τραπέζι στο υπουργείο Εμπορίου, τέθηκε σε ισχύ στις αρχές Νοεμβρίου. Οι αξιωματούχοι της κεντροδεξιάς κυβέρνησης σκοπεύουν το πρόγραμμα, το οποίο έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει μέχρι το τέλος του χειμώνα, να αποτελέσει ένα προπύργιο για τους πιο ευάλωτους απέναντι στην πληθωριστική καταιγίδα. Δεν προβλέπονται κρατικές επιδοτήσεις.

«Περάσαμε εβδομάδες καθισμένοι γύρω από αυτό το τραπέζι δουλεύοντας πάνω σε αυτό με εκπροσώπους της αγοράς των σούπερ μάρκετ και την επιτροπή ανταγωνισμού», λέει ο Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου. «Στην πολιτική πρέπει να προβλέψεις τι θα ακολουθήσει. Η κρίση του κόστους ζωής είναι μια τεράστια πρόκληση, ίσως η μεγαλύτερη που έχουμε αντιμετωπίσει από την υιοθέτηση του ευρώ».

Αλυσίδες σε όλη τη χώρα έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα, πουλώντας προϊόντα με μπλε ετικέτες οικιακού καλαθιού.

Με τον ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού καταναλωτή της χώρας επί του παρόντος στο 10% - από το υψηλό του 12% τον Σεπτέμβριο - η κυβέρνηση επιμένει ότι η πρωτοβουλία πέτυχε να σταθεροποιήσει τις τιμές σε μια εποχή αβεβαιότητας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να τις οδηγήσει σε χαμηλότερα επίπεδα. «Αυτό που δεν αναμενόταν ποτέ ήταν ο πόλεμος τιμών που είδαμε στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ», λέει ο Αναγνωστόπουλος. «Ήταν έκπληξη και ευχάριστη γιατί γενικά οι Έλληνες έχουν πολύ χαμηλότερη αγοραστική δύναμη».

Αναγκασμένοι να επιβιώσουν με μερικούς από τους χαμηλότερους μισθούς στην ΕΕ – με λιγότερο από 1.200 ευρώ το μήνα, ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι περίπου το ένα τέταρτο του αντίστοιχου στη Γερμανία – οι Έλληνες έχουν αισθανθεί τον αντίκτυπο της αύξησης των τιμών ίσως περισσότερο από άλλα κράτη της ΕΕ. Η άνοδος των τιμών βρέθηκε πρόσφατα ως το μοναδικό μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, από την εταιρεία δημοσκοπήσεων Marc.

Η έρευνα, που διεξήχθη στα τέλη Νοεμβρίου, έδειξε ότι σχεδόν το 60% των ερωτηθέντων δεν πίστευε ότι το «καλάθι των νοικοκυριών» θα μπορούσε να συγκρατήσει πληθωριστικές πιέσεις σε μια αγορά όπου οι ρυθμιστικές πρακτικές ήταν παραδοσιακά αδύναμες.

«Για να είμαι ειλικρινής, είναι λίγο ανοησία, όχι ότι θα ήθελα να το πω ανοιχτά καθώς είμαι υπάλληλος του δημόσιου τομέα», είπε μια γυναίκα που χαζεύει τα ράφια ενός σούπερ μάρκετ κοντά στο υπουργείο όπου εργάζεται. «Στοχεύει πολύ σε άτομα με χαμηλά εισοδήματα. Έχει πράγματα που δεν θα θέλατε να αγοράσετε ποτέ, όπως αυτός ο καφές σε κονσέρβα για παράδειγμα».