Σεισμοί: «55.000 κτήρια στην Ελλάδα χωρίς προσεισμικό έλεγχο» - Προειδοποίηση Συνολάκη για ελέγχους με προτεραιότητα σε σχολεία-νοσοκομεία
Την ώρα που στη γειτονική Τουρκία η τραγωδία που προκάλεσαν οι σεισμοί της περασμένης Δευτέρας λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις με χιλιάδες νεκρούς, τραυματίες, γκρεμισμένα κτήρια και τεράστιο αριθμό αστέγων, ένα δημοσίευμα στα ΝΕΑ θέτει σε συναγερμό και την Ελλάδα.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα 55.000 κτήρια στην Ελλάδα είναι χωρίς προσεισμικό έλεγχο καθώς πριν από 22 χρόνια δόθηκε εντολή να γίνουν έλεγχοι σε 80.000 κτήρια του δημοσίου αλλά τελικά δύο δεκαετίες μετά έχουν ελεγχθεί μόνον 25.000.
Για το ενδεχόμενο να έχουμε έναν ισχυρό σεισμό σαν αυτόν που έγινε στην Τουρκία τη Δευτέρα και στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 20.000 ανθρώπους μίλησε ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κώστας Συνολάκης.
«Όσα κτήρια έχουν χτιστεί σύμφωνα με τους κανονισμούς τότε δεν θα έχουμε πρόβλημα. Μπορεί να δούμε έναν τέτοιο σεισμό στην Ελλάδα, ίσως όχι έναν σεισμό 7,8 Ρίχτερ μέσα στην πόλη, αλλά δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε από τώρα. Πριν γίνει ο σεισμός της Αμοργού το 1956, ο οποίος ήταν 7,5 υποθαλάσσιος, πολλοί πιστεύανε πως δεν μπορούμε να έχουμε τόσο μεγάλους σεισμούς στην Ελλάδα. Κρίνοντας από το γεγονός ότι έχουμε διαφορετικό σχεδιασμό κτηρίων, ελπίζουμε πως δεν θα δούμε κάτι τέτοιο στη χώρα μας», είπε αρχικά στην πρωινή εκπομπή του MEGA και συνέχισε λέγοντας:
«Με βεβαιότητα δεν μπορούμε να το πούμε από πριν. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι πως συνήθως μπορεί να γίνει στο ίδιο ρήγμα όπως και έγινε. Το ελληνικό τόξο είναι ένα διαφορετικό αλλά δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε».
«Πρέπει να γίνουν άμεσα έλεγχοι στα κτήρια»
Όσον αφορά την κατασκευή των κτηρίων, ο κ. Συνολάκης ανέφερε:
«Όταν τα σπίτια είναι τόσο κοντά και δεν έχουν όλα το ίδιο πρόβλημα τότε μπορεί κάποιος να υποθέσει πως οι κατασκευές δεν έγιναν με βάση τους κανονισμούς. Οι μελέτες και οι κατασκευές ήταν ελλιπής.
Οι εργολάβοι είχαν κατασκευαστικές αστοχίες και θα το δούμε σε βάθος χρόνου. Εάν γινόταν κάτι τέτοιο στην Ελλάδα εξαρτάται από το εάν το εστιακό βάθος είναι κοντά στο έδαφος, αλλά και από την άλλη μεριά ακόμα και σεισμός 9, 2 Ρίχτερ υπήρχαν κτήρια που δεν έπαθαν κάτι. Πρέπει να γίνουν έλεγχοι στα κτήρια άμεσα, ξεκινώντας από νοσοκομεία και σχολεία».
Πρόεδρος ΤΕΕ: «Δεν συγκρίνονται οι κατασκευές στην Ελλάδα με αυτές σε Τουρκία και Συρία» - Aνάγκη μίας διακομματικής συμφωνίας για ένα Εθνικό Πρόγραμμα Αντισεισμικότητας
«Η καταστροφή στην Τουρκία και τη Συρία είναι ασύλληπτου μεγέθους, ανυπολόγιστη σε ανθρώπινες απώλειες και πέραν κάθε δυνατής εκτίμησης σε επίπεδο καταστροφών», αναφέρει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκφράζοντας ταυτόχρονα την αλληλεγγύη του προς τον τουρκικό και συριακό λαό.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «Η ανθεκτικότητα των κατασκευών είναι το σημείο κλειδί στις αποφάσεις που πρέπει να παρθούν. Το ίδιο ισχύει και για τους σεισμούς και για τις πλημμύρες και για τις μεγάλες φωτιές. Πρέπει το ανθρωπογενές περιβάλλον, τα δομήματα και οι κατασκευές μας, να καταστούν απόλυτα ασφαλείς σε μεγάλες καταστροφές» και ξεκαθαρίζει ότι: «Οι κατασκευές στην Ελλάδα δεν έχουν καμία σχέση με αυτές σε Τουρκία και Συρία».
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ κάνει λόγο για την ανάγκη μίας διακομματικής συμφωνίας για ένα Εθνικό Πρόγραμμα Αντισεισμικότητας σε συνδυασμό με ένα Ελληνικό Κύμα Ανακαίνισης, καθώς και στην ανάγκη παροχής κινήτρων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του κτιριακού αποθέματος της χώρας με τη συμβολή και της ΕΕ.
Ειδικότερα, όσον αφορά τους πιθανούς μελλοντικούς κινδύνους και την ποιότητα των κατασκευών στην Ελλάδα ο πρόεδρος του ΤΕΕ τονίζει ότι: «Προφανώς η χώρα μας και οι κατασκευές μας δεν έχουν καμία σχέση με το επίπεδο αυτών σε Συρία και Τουρκία, καθώς είναι σαφώς ανώτερη. Κατασκευάζουμε εδώ και δεκαετίες ποιοτικά, ισχυρά, ανθεκτικά κτίρια και υποδομές. Γιατί οι Έλληνες Μηχανικοί και η Ελληνική Πολιτεία συμφωνήσαμε νωρίς ότι η ζωή των πολιτών είναι το πρώτο μας μέλημα. Για αυτό θεσπίστηκαν αυστηροί και φιλόδοξοι αντισεισμικοί και οικοδομικοί κανονισμοί. Γιατί κάθε σεισμός μπορεί να προκαλέσει ζημιές, αλλά αν έχουμε μελετήσει σωστά και έχουμε κατασκευάσει σωστά και ελέγχουμε, τότε ακόμη και σε μεγάλους σεισμούς μπορούμε να ελπίζουμε σε βλάβες αλλά όχι καταστροφές. Μπορεί να έχουμε ζημιές αλλά μπορούμε να γλιτώσουμε θύματα και καταρρεύσεις».
Όπως αναφέρει ο κ. Στασινός: «Τα κτίρια που έχουν κατασκευαστεί με τους τελευταίους αντισεισμικούς κανονισμούς είναι κατά τεκμήριο ασφαλή. Κυρίως μετά το 1985, όπου προσαρμόστηκε ο αντισεισμικός κανονισμός στους μεγάλους σεισμούς που είχαν προηγηθεί. Αλλά υπάρχουν και πολλά παλιότερα κτίρια, το απόθεμα της χώρας είναι γερασμένο. Περιμένουμε ακόμη τα αποτελέσματα της απογραφής της ΕΛΣΤΑΤ για το 2021, αλλά με βάση την προηγούμενη απογραφή. Το πιο ανησυχητικό στοιχείο, που θέλω να τονίσω, είναι ότι σχεδόν το 70% των κτιρίων της χώρας είναι κατασκευής προ του 1985. Ένα γερασμένο απόθεμα που έχει ήδη ταλαιπωρηθεί από σεισμικά γεγονότα, πέρα από τη φυσική φθορά του χρόνου. Από αυτά, τα προ του 1985, πρέπει να ξεκινήσει μια συνολική προσπάθεια ελέγχου της δομικής τρωτότητας και, ει δυνατόν, αντισεισμικής προστασίας και ανθεκτικότητας στις καταστροφές. Και να επεκταθεί σιγά – σιγά ακόμη και στα νεότερα».
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Η ανθεκτικότητα να γίνει προτεραιότητα της Πολιτείας. Και ο έλεγχος να ξεκινήσει ανάλογα με την παλαιότητα από τα δημόσια κτίρια, με προτεραιότητα σε νοσοκομεία και σχολεία, και τα κτίρια συνάθροισης κοινού. Θυμίζω ότι έχουν υπάρξει αντίστοιχα προγράμματα στο παρελθόν, μπορούμε να δομήσουμε πάνω στην εμπειρία του παρελθόντος και το ΤΕΕ μπορεί να βοηθήσει. Παράλληλα με άλλα εθνικά προγράμματα που εκτελούμε, όπως ο έλεγχος της προσβασιμότητας των κτιρίων για τα ΑμεΑ, μπορεί να προχωρήσει και ο έλεγχος στατικότητας. Και παράλληλα το ίδιο να γίνεται υποχρεωτικά κάθε φορά που εγκρίνεται ή χρηματοδοτείται μια ριζική ανακαίνιση ή μια χρηματοδότηση για ένα κτίριο, δημόσιο ή μη. Και παράλληλα να καθιερώσουμε τρόπους που μπορεί να γίνει γρήγορα τέτοιος έλεγχος και στα ιδιωτικά κτίρια κατοικίας ή μη, επιλύοντας και το πρόβλημα της πολυιδιοκτησίας που αποτελεί τροχοπέδη».
«Θέλω να προτείνω στην κυβέρνηση και σε όλα τα κόμματα ενόψει εκλογών, μια συμφωνία που θα ωφελήσει όλους, πέρα από επιμέρους χρηματοδοτικά προγράμματα: είτε τώρα είτε αμέσως μετά τις εκλογές να ξεκινήσει με διακομματική αποδοχή μια συνολική προσπάθεια αντισεισμικού ελέγχου και προστασίας με κίνητρα» επισημαίνει και προτείνει: 1ον την απαλλαγή από το ΦΠΑ των δαπανών στατικού ελέγχου. Και 2ον την πλήρη φοροαπαλλαγή από το εισόδημα των δαπανών για στατικό έλεγχο και των δαπανών εργασιών και υλικών, που ο έλεγχος τεκμηριώνει ότι απαιτούνται για στατική ενίσχυση σε κάθε κτίριο προ του 1985.
Σύμφωνα πάντα με τον κ. Στασινό: «Το ΤΕΕ μπορεί να συνδράμει την Πολιτεία στην επακριβή διατύπωση αλλά θέλω να τονίσω ότι η πρόταση αυτή δεν έχει δημοσιονομικό κόστος, έχει δημοσιονομικό όφελος. Αυτές οι εργασίες σήμερα είναι απειροελάχιστες. Αν τις προωθήσουμε αφενός θα δημιουργηθούν έσοδα μέσα από τον κύκλο εργασιών των σχετικών επαγγελμάτων και επιχειρήσεων και αφετέρου δεν υπάρχει απευθείας χρηματοδότηση από το κράτος. Και σημειώνω ότι οι απαλλαγές αυτές, στη βάση της ανθεκτικότητας, είναι εντός του θεσμικού πλαισίου της ΕΕ για τον ΦΠΑ, δεν υπάρχει κρατική ενίσχυση και βρίσκονται στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας».
Ταυτόχρονα επισημαίνει: «Μπορούμε να πείσουμε και την ΕΕ και να δώσουμε κίνητρα στους πολίτες ώστε να υπάρχει ένα Ελληνικό Κύμα Ανακαίνισης με βάση τον αντισεισμικό έλεγχο. Υπάρχουν και άλλα μέτρα σε εθνικό επίπεδο, που θα μπορούσαν να ληφθούν, όπως η χρήση των πόρων από τα πρόστιμα των αυθαιρέτων για δαπάνες στατικής ενίσχυσης παλιών κτιρίων. Και νομίζω ότι ήρθε η ώρα η Ελλάδα να προτείνει στην ΕΕ, στο πλαίσιο της Ανθεκτικότητας, ένα ειδικό ταμείο για στατικό έλεγχο και ενίσχυση των κατασκευών».
«Ο προσεισμικός έλεγχος ή καλύτερα ένα εθνικό πρόγραμμα ανθεκτικότητας στα κτίρια και τις υποδομές, πρέπει να ξεκινήσει τώρα. Και να συνδυαστεί με ένα Ελληνικό Κύμα Ανακαίνισης, όπως ακριβώς αναφέρει η ΕΕ ότι θέλει να πετύχει για όλη την Ευρώπη. Έχουν γίνει ήδη προσπάθειες στη χώρα. Πρέπει να τις συνδυάσουμε σε έναν συνολικό σχεδιασμό. Για παράδειγμα, οι ευρωπαϊκές οδηγίες μας επιβάλλουν εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα και τρέχουν ήδη πολλά προγράμματα τύπου Εξοικονομώ. Όπως έχουμε πει πολλές φορές, πρέπει υποχρεωτικά τέτοια προγράμματα να συνδέονται με στατικό έλεγχο. Αυτόν τον στόχο, μεταξύ άλλων, πρέπει να υπηρετεί η δημιουργία της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου και η υποχρεωτικότητά της τόσο στις μεταβιβάσεις όσο και σε τυχόν χρηματοδοτήσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά τις κατηγορίες που ακούγονται συχνά ότι η Πολιτεία δίνει “συγχωροχάρτι” σε αυθαίρετα μέσα από τους νόμους περί τακτοποίηση κάτι που και οι δικαστές του ΣτΕ αντιλήφθηκαν όταν έκριναν συνταγματικό το νόμο αυθαιρέτων του 2013, ο κ. Στασινός τονίζει ότι: «Η δήλωση και η ηλεκτρονική καταγραφή, με τεχνικά στοιχεία, όλων των αυθαιρέτων της χώρας αποτελεί το μοναδικό εργαλείο που έχει η Πολιτεία για να μπορέσει να σχεδιάσει σωστά. Και στον σχεδιασμό περιλαμβάνεται και η ασφάλεια των κατασκευών. Και για να έχουμε και μια αίσθηση μεγέθους, από τις 2,2 εκατομμύρια δηλώσεις αυθαιρέτων στο σύστημα του ΤΕΕ περίπου το 25% αφορά ακίνητα χωρίς οικοδομική άδεια».
Όπως σημειώνει ο κ. Στασινός: «Το 75% των δηλώσεων περιλαμβάνει αυθαιρεσίες σε κτίρια που έχουν ανεγερθεί νόμιμα. Αποτελεί όπλο για την προστασία της ζωής η δυνατότητα να δηλωθούν τα παλιότερα αυθαίρετα και τα κτήριά με αυθαιρεσίες, με την προϋπόθεση να διασφαλίζουμε ότι δεν δημιουργούνται νέα αυθαίρετα».
Κλείνοντας ο πρόεδρος του ΤΕΕ δηλώνει: «Μπροστά στις δυνάμεις τις φύσης ίσως δεν καταφέρουμε ποτέ να είμαστε άτρωτοι αλλά μπορούμε σήμερα, κάθε φορά, να κάνουμε το καλύτερο που μας προσφέρει η τεχνολογία, η τεχνική και η επιστήμη για να έχουμε μόνο βλάβες και ζημιές και να αποφύγουμε μεγαλύτερες καταστροφές, καταρρεύσεις και θύματα».
