Γιατί το Ιράν κατέλαβε τα ελληνόκτητα πλοία ως αντίποινα για περιστατικό στην Κάρυστο - Όλο το παρασκήνιο

Οι ΗΠΑ κατάσχεσαν χθες, ένα ιρανικό φορτίο πετρελαίου που βρισκόταν σε πλοίο που διαχειρίζεται η Ρωσία στο Αιγαίο και θα στείλουν το φορτίο στις Ηνωμένες Πολιτείες με άλλο πλοίο, δήλωσαν τρεις πηγές που γνωρίζουν το θέμα, όπως αναφέρει το Reuters.

Επίσης, οι ελληνικές αρχές κατάσχεσαν τον περασμένο μήνα το υπό ιρανική σημαία Pegas, με 19 μέλη ρωσικού πληρώματος στο πλοίο, κοντά στις ακτές του νότιου νησιού της Εύβοιας λόγω των κυρώσεων της ΕΕ.

Είπαν ότι το πλοίο κατασχέθηκε στο πλαίσιο των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο, το πλοίο απελευθερώθηκε αργότερα λόγω σύγχυσης σχετικά με τις κυρώσεις για τους ιδιοκτήτες του.

ΗΠΑ: Το πλοίο έφερε ρωσική σημαία στο παρελθόν

Το δεξαμενόπλοιο, το οποίο μετονομάστηκε σε Lana την 1η Μαρτίου και φέρει ιρανική σημαία από την 1η Μαΐου, παρέμεινε έκτοτε κοντά στα ελληνικά ύδατα. Προηγουμένως έφερε ρωσική σημαία.

Πηγή του ελληνικού υπουργείου Ναυτιλίας δήλωσε την Πέμπτη ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ “ενημέρωσε την Ελλάδα ότι το φορτίο του πλοίου είναι ιρανικό πετρέλαιο”.

“Το φορτίο έχει μεταφερθεί σε άλλο πλοίο που έχει μισθωθεί από τις ΗΠΑ”, πρόσθεσε η πηγή, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν την Τετάρτη κυρώσεις σε αυτό που περιέγραψαν ως ”δίκτυο λαθρεμπορίας πετρελαίου και ξεπλύματος χρήματος που υποστηρίζεται από τη Ρωσία” για τη Δύναμη Quds των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, ακόμη και ενώ η Ουάσινγκτον προσπαθεί να αναβιώσει μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.

Η κατάσχεση επιβεβαιώθηκε από άλλη δυτική πηγή που γνωρίζει το θέμα, η οποία πρόσθεσε ότι το φορτίο μεταφέρθηκε στο δεξαμενόπλοιο Ice Energy με σημαία Λιβερίας, το οποίο διαχειρίζεται η ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία Dynacom.

Πηγή της Dynacom επιβεβαίωσε ότι “η μεταφορά του πετρελαίου βρισκόταν σε εξέλιξη από το πλοίο στο Ice Energy της Dynacom, το οποίο στη συνέχεια θα αποπλεύσει για τις Ηνωμένες Πολιτείες”.

Η επιχείρηση, η οποία αναφέρθηκε για πρώτη φορά από την ομάδα λόμπι των ΗΠΑ United Against Iran στο Twitter, επαληθεύτηκε χρησιμοποιώντας δεδομένα της Lloyd's List Intelligence.

Σύμφωνα με τη Lloyd’s, το τάνκερ που ελέγχεται από τον Γιώργο Προκοπίου, έχει ναυλωθεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για τη μεταφορά του πετρελαίου στις ΗΠΑ. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δεν ήταν διαθέσιμο να σχολιάσει την επιχείρηση.

Η αμερικανική πρακτική της κατάσχεσης φορτίων από πλοία που υπόκεινται σε κυρώσεις, έχει αποδειχθεί αμφιλεγόμενη εντός της κοινότητας ναυτιλιακών ασφαλίσεων και πυροδότησε αρκετές νομικές προκλήσεις σε παρόμοιες υποθέσεις.

Ενώ οι λεπτομέρειες αυτού του περιστατικού δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί, οι ΗΠΑ υποστήριξαν προηγουμένως ότι τέτοιες κατασχέσεις ήταν νόμιμες όταν συνδέονταν με μια ιρανική τρομοκρατική ομάδα υπό την έγκριση των ΗΠΑ, δίνοντάς τους τη δικαιοδοσία να ενεργούν σε διεθνή ύδατα.

Η κίνηση για την κατάσχεση του φορτίου δίνει τέλος στις εικασίες εβδομάδων για το πώς θα εξελισσόταν η ελληνική κράτηση. Το aframax Lana, κατασκευής 2003, κρατήθηκε αρχικά στις 15 Απριλίου με βάση την πρώην ρωσική ιδιοκτησία του πλοίου και όχι το ιρανικό φορτίο του. Η ειδοποίηση κατάσχεσης αποσύρθηκε αργότερα, καθώς ο νέος εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης δεν περιλαμβανόταν σε κανέναν κατάλογο κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Αντίποινα από το Ιράν»

Σε δύο ελληνόκτητα τάνκερ έγιναν επιθέσεις και κατάληψή τους από τον στρατό του Ιράν. Η κατάληψη στα πλοία έγινε το απόγευμα της Παρασκευής από ένοπλους που κατέβηκαν στα πλοία με ελικόπτερα.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η επέμβαση των Ιρανών στα ελληνόκτητα πλοία έγινε ως αντίποινα για το φορτίου πετρελαίου που μετέφερε το δεξαμενόπλοιο Pegas και το οποίο είχε δεσμευτεί στην Κάρυστο.

Αρχικά, το δεξαμενόπλοιο δεσμεύθηκε με απόφαση της Αρχής για το Ξέπλυμα, με το επιχείρημα ότι ανήκε στη ρωσική Promsvyazbank. Πρόκειται για μία από τις τράπεζες της Ρωσίας εναντίον της οποίας έχουν τεθεί σε ισχύ οικονομικές κυρώσεις μετά τη στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία.

Στη συνέχεια, βρέθηκε ότι το πλοίο είχε μεταβιβαστεί στην Transmorflot, που έχει ως έδρα τη Ρωσία, αλλά δεν συγκαταλέγεται στις εταιρείες που υπόκεινται σε οικονομικές κυρώσεις.

Η Αρχή ήρε την απόφαση δέσμευσης, ωστόσο, το πλοίο παρέμεινε στο αγκυροβόλιο της Καρύστου, κατόπιν παρέμβασης των ΗΠΑ. Το «Pegas» ή «Lana» βρισκόταν ήδη από το καλοκαίρι του 2021 στη «μαύρη» λίστα των ΗΠΑ για μεταφορά ιρανικού πετρελαίου.

Φόρτωσε 108.000 τόνους πετρελαίου από νησί του Ιράν πέρυσι τον Αύγουστο και έκτοτε φέρεται ότι αναζητούσε αγοραστή.

Στις 20 Απριλίου το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, επικαλούμενο διμερή συμφωνία δικαστικής συνδρομής μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας, ζήτησε τη δέσμευση του φορτίου του, με το επιχείρημα ότι τα έσοδα από την πώλησή του θα χρησιμοποιούνταν για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Το αίτημα συνδρομής διαβιβάστηκε στην Εισαγγελία Χαλκίδας και, όπως προκύπτει από διαβαθμισμένο έγγραφo με ημερομηνία 20 Μαΐου, το πρωτοδικείο της πόλης ενέκρινε τη μετάγγιση του πετρελαίου από τις δεξαμενές του «Lana» σε δύο μισθωμένα από τις ΗΠΑ δεξαμενόπλοια.