Γλυπτά του Παρθενώνα: Νέες αποκαλύψεις των FT για το παρασκήνιο των συνομιλιών Μητσοτάκη - Όσμπορν

Γλυπτά του Παρθενώνα: Το παρασκήνιο της συνάντησης που είχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, στο ξενοδοχείο Μπέρκλεϊ του Λονδίνου τον Νοέμβριο του 2021 για το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα φέρνουν στη δημοσιότητα οι Financial Times.

«Ο Όσμπορν δεν γνώριζε σχεδόν καθόλου τον Μητσοτάκη πριν από τη συνάντησή τους. Όμως οι δύο τους τα βρήκαν πολύ καλά. Ο Μητσοτάκης είπε μετά σε συναδέλφους του ότι υπήρχε "εμπιστοσύνη και σεβασμός", ενώ ο Όσμπορν έβλεπε τον Έλληνα πρωθυπουργό ως έναν αποτελεσματικό τεχνοκράτη, αστειευόμενος σε συναδέλφους του ότι ο Μητσοτάκης, ήταν "ο Ρίσι Σουνάκ της Ελλάδας"», γράφει το άρθρο.

«Ο Όσμπορν αρνήθηκε να μιλήσει δημοσίως για τις συνομιλίες του με τον Μητσοτάκη, φοβούμενος ότι οτιδήποτε πει θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον του πρωθυπουργού, ο οποίος μπαίνει σε εκλογική περίοδο τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, συνάδελφοί του δήλωσαν ότι πίστευε πως μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία», σημειώνει.

Όπως γράφουν οι FT: «Ένα προφανές πρόβλημα είναι αν οι Έλληνες θα επέστρεφαν τα Γλυπτά στο τέλος της περιόδου δανεισμού. Ο Ρίτσαρντ Λάμπερτ, προκάτοχος του Όσμπορν ως πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου και πρώην συντάκτης των FT, λέει: "Υποθέτω ότι αφού δανειστούν, δεν θα επιστρέψουν". Ένας γνώστης του Βρετανικού Μουσείου παραδέχεται: "Η κατοχή είναι τα εννέα δέκατα του νόμου όσον αφορά τα αρκετά μεγάλα μαρμάρινα γλυπτά".

Μέρος της απάντησης του Όσμπορν είναι ότι σε αντάλλαγμα για κάποια από τα Γλυπτά του Παρθενώνα, η Αθήνα θα δάνειζε ελληνικούς θησαυρούς στο Λονδίνο ως "εγγύηση". Οι εντυπωσιακές τοιχογραφίες της Σαντορίνης, που χρονολογούνται από το 1700 π.Χ., έχουν αναφερθεί ως ένας από τους πιθανούς υποψήφιους για μια τέτοια ανταλλαγή.

Το δεύτερο στοιχείο του σχεδίου Όσμπορν θα ήταν ότι, όταν λήξει ο δανεισμός, τα μάρμαρα να επιστραφούν στο Λονδίνο, αλλά ένα μεγαλύτερο μέρος να σταλεί ταυτόχρονα στην Αθήνα ως κίνητρο, καθιστώντας την Ελλάδα μόνιμη κατοικία για τα Γλυπτά ανά πάσα στιγμή».

Μισά - μισά

«Ορισμένοι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου οραματίζονται μια κατάσταση όπου τα μισά Γλυπτά του Παρθενώνα θα μπορούσαν να βρίσκονται στο Λονδίνο και τα άλλα μισά στην Αθήνα ανά πάσα στιγμή. Σε εξέλιξη βρίσκονται επίσης συζητήσεις για μια νομική συμφωνία, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα, συνάπτοντας σύμβαση με το Βρετανικό Μουσείο, δεν θα αναγκάσει την Αθήνα να αποδεχθεί κατ' αρχήν την κυριότητα των μαρμάρων από το μουσείο.

Σε ανακοίνωσή του, το Βρετανικό Μουσείο επανέλαβε τα πρόσφατα δημόσια σχόλια του Όσμπορν, επιμένοντας ότι λειτουργεί στο πλαίσιο του νόμου και ότι δεν πρόκειται να διαλύσει τη συλλογή. "Εξετάζουμε, ωστόσο, μακροπρόθεσμες συνεργασίες, οι οποίες θα επιτρέψουν να μοιραστούμε μερικά από τα σπουδαιότερα αντικείμενά μας με το κοινό σε όλο τον κόσμο", πρόσθεσε. "Οι συζητήσεις με την Ελλάδα για μια εταιρική σχέση με τον Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδομητικές"», σημειώνεται.

«Προς το παρόν είναι ένα σταθερό "no deal" από τον Μητσοτάκη. Σε μια δεύτερη συνάντηση στο ξενοδοχείο στα τέλη του 2022, ο πρωθυπουργός είπε στον Όσμπορν ότι θέλει τη Ζωοφόρο του Παρθενώνα πίσω μόνιμα, όχι με δάνειο και όχι να παραδίδεται τμηματικά. Αλλά και οι δύο εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μια συμφωνία είναι δυνατή. Ο Μητσοτάκης δήλωσε τον Ιανουάριο ότι ελπίζει να επαναπατρίσει τα μάρμαρα σύντομα: "Αν ο ελληνικός λαός μας εμπιστευτεί ξανά, πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να πετύχουμε αυτόν τον στόχο μετά τις εκλογές"», αναφέρει ακόμα το άρθρο.

Όπως τονίζουν οι Financial Times:

«Εάν υπάρξει συμφωνία για τα μάρμαρα, αυτή δεν αναμένεται πριν από τις εκλογές, τις οποίες ο Μητσοτάκης είναι το φαβορί για να κερδίσει. Ο ίδιος δεν πρόκειται να "αγκαλιάσει" συμφωνία που προβλέπει πως το Βρετανικό Μουσείο θα δανείζει "κλεμμένα" αγαθά πίσω στη χώρα από την οποία υποτίθεται ότι λεηλατήθηκαν. Αλλά και οι δύο πλευρές αναμένουν ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν και πιστεύουν ότι δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη ευκαιρία για μια συμφωνία, παρά την πολιτική ρητορική γύρω από τη διαμάχη.

Ο Όσμπορν δεν χρειάζεται τη βρετανική πολιτική υποστήριξη για να δανείσει τα μάρμαρα στην Ελλάδα - ανήκουν στο μουσείο - αλλά πιστεύει ότι η κυβέρνηση Σουνάκ θα υποστηρίξει την ιδέα ούτως ή άλλως.

"Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην πετύχει αυτό", δήλωσε ο Όσμπορν σε φίλους του. "Αλλά υπάρχει επίσης μεγάλη πιθανότητα και να πετύχει. Υπάρχει λόγος για τον οποίο δεν έχει λυθεί αυτό το πρόβλημα - δεν είναι εύκολο».