Γιατί κολλάμε σε αυτούς που μας φτύνουν;
Ποια είναι αυτή η ανάγκη που μας οδηγεί στο να αποζητούμε την αποδοχή ή την αγάπη των ατόμων που δεν μας φέρονται καλά ή που μας αγνοούν.
Η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι συχνά πολύπλοκη και δύσκολα κατανοητή. Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και παράδοξες πτυχές της είναι το φαινόμενο του να «κολλάμε» σε άτομα που μας φέρονται αρνητικά ή μας αγνοούν. Η ιδέα αυτή έχει απασχολήσει ψυχολόγους και κοινωνιολόγους για χρόνια, με διάφορες έρευνες να προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί κάποιοι άνθρωποι συνεχίζουν να επιδιώκουν την προσοχή ή την αγάπη εκείνων που δεν τους εκτιμούν ή τους βλάπτουν συναισθηματικά.
Μια από τις βασικές θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν αυτό το φαινόμενο είναι η έννοια της «αντίστροφης έλξης». Σύμφωνα με αυτήν την ψυχολογική θεωρία, όταν κάποιος μας απορρίπτει ή μας φέρεται με αδιαφορία, η ανάγκη μας για αποδοχή γίνεται ακόμα πιο έντονη. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως «ενίσχυση του ενδιαφέροντος λόγω άρνησης». Ο εγκέφαλός μας συχνά αντιδρά πιο έντονα στην απογοήτευση και την απόρριψη, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η επιθυμία μας να κερδίσουμε την αποδοχή αυτού του ατόμου.
Ανάγκη για συναισθηματική αναγνώριση
Η έρευνα του ψυχολόγου John Cacioppo για την κοινωνική απομόνωση αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι έχουν μια βαθιά έμφυτη ανάγκη να συνδέονται με άλλους, ακόμα και αν αυτοί οι άλλοι δεν μας αντιμετωπίζουν πάντα θετικά. Σε μια μελέτη που διεξήχθη το 2009, η κοινωνική απομόνωση βρέθηκε να προκαλεί σημαντικές ψυχικές και σωματικές συνέπειες, γεγονός που εξηγεί γιατί πολλοί άνθρωποι βρίσκουν δύσκολο να απομακρυνθούν από ανθρώπους που τους πληγώνουν.
Επιπλέον, η θεωρία της «επικοινωνίας συναισθημάτων» υποστηρίζει ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι άνθρωποι αναζητούν αυτά τα άτομα γιατί είναι συναισθηματικά «επικίνδυνοι» ή γιατί τα συναισθηματικά αυτά σκαμπανεβάσματα πυροδοτούν την ανάγκη για περισσότερη συναισθηματική αναγνώριση. Όταν κάποιος μας αγνοεί ή μας φέρεται άσχημα, η συναισθηματική ένταση μπορεί να ενισχύσει τη σύνδεσή μας μαζί του, δημιουργώντας μια καταναγκαστική δυναμική που είναι δύσκολο να σπάσει.
Συνήθεια και εξοικείωση
Ένα ακόμα στοιχείο που ενισχύει αυτή την τάση είναι η συνήθεια και η εξοικείωση. Όταν οι σχέσεις με άτομα που μας φέρονται αρνητικά γίνονται μια συνηθισμένη κατάσταση, ο εγκέφαλός μας τις βλέπει ως «κανονικότητα». Έτσι, μπορεί να συνεχίσουμε να επιδιώκουμε τις σχέσεις αυτές, ακόμα κι αν είναι καταστρεπτικές, επειδή είναι οικείες και μας παρέχουν έναν παράξενο αίσθημα ασφάλειας ή οικειότητας.
Συνολικά, η ανάγκη για αποδοχή, η συναισθηματική ένταση και η συνήθεια είναι μερικοί από τους παράγοντες που μας κάνουν να κολλάμε σε αυτούς που μας φτύνουν. Ενώ μπορεί να φαίνεται παράλογο εξωτερικά, η ανθρώπινη ψυχή έχει συχνά περίεργους τρόπους να αντιδρά στα συναισθηματικά ερεθίσματα. Η κατανόηση αυτών των ψυχολογικών μηχανισμών μπορεί να μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε τέτοιες δυναμικές και, ενδεχομένως, να κάνουμε πιο υγιείς επιλογές στις σχέσεις μας.
