Ελαιόλαδο: Πώς οι καύσωνες οδηγούν στην συνεχόμενη αύξηση της τιμής του

Το ελαιόλαδο έχει εξελιχθεί σε είδος πολυτελείας με τις συνεχείς ανατιμήσεις να καθιστούν σχεδόν απαγορευτική την αγορά του. Τους λόγους στους οποίους οφείλεται η συνεχής αύξηση της τιμής του ελαιόλαδου εξήγησαν στην εκπομπή του Action 24 «Πρωινή Ζώνη», ο γεωπόνος ερευνητής Κώστας Χαρτζουλάκης και ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Νηλέας Γιώργος Κόκκινος.

Όπως είπαν, η αύξηση τις τιμής οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και ειδικά στην άνοδο της θερμοκρασίας και την έλλειψη βροχοπτώσεων κατά τους χειμερινούς μήνες. Αυτό οδηγεί στη μείωση της παραγωγής, άρα και στην αύξηση της τιμής. 

Ο Κώστας Χαρτζουλάκης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Προβλήματα πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν στην ελαιοκομία. Τα τελευταία 2-3 χρόνια, τα προβλήματα έχουν γίνει πολύ περισσότερο σοβαρά, λόγω των κλιματικών συνθηκών, κυρίως λόγω των ζεστών κυμάτων που μας έρχονται από την Αφρική και ανεβάζουν τις θερμοκρασίες πάνω από τους 35 βαθμούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε σοβαρά προβλήματα στην καρπόδεση. Ας ελπίζουμε ότι αυτά τα φαινόμενα δεν θα συμβαίνουν συχνά. Εμείς στην Ελλάδα δεν είμαστε τόσο ευάλωτοι όσο οι Ισπανοί, μιας και έχουμε το παραδοσιακό μοντέλο της εντατικής φύτευσης, δηλαδή διατηρούμε ακόμα τον παραδοσιακό ελαιώνα, με λίγες εισροές και με σωστές καλλιεργητικές πρακτικές. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι η κρατική φροντίδα είναι ελάχιστη προς τον πρωτογενή τομέα και ιδιαίτερα προς τον πρωτοπόρο των ελληνικών εξαγωγών και της ελληνικής παραγωγής, το λάδι».

Από την πλευρά του, ο Γιώργος Κόκκινος επεσήμανε: «Μπορεί να έχουμε διαφοροποιήσεις, ανάλογα με τις βροχοπτώσεις του χειμώνα. Το ζήτημα είναι ότι έχουμε μπει σε μια εποχή με μεγάλους κινδύνους για την καλλιέργεια της ελιάς. Αν μάλιστα λάβουμε υπ' όψη ότι, σε πολλές περιοχές, η οικονομία της υπαίθρου έχει μεγάλη εξάρτηση από την καλλιέργεια της ελιάς, καταλαβαίνετε τι γίνεται. Εμείς έχουμε αρχίσει να βιώνουμε αυτή την εποχή από το 2015. Όχι τόσο με τα ξηρά καλοκαίρια, αλλά με τη ζέστη και την υγρασία τον χειμώνα, που ευνόησε κάποιες ασθένειες άγνωστες σε εμάς τα προηγούμενα χρόνια, όπως το γλοιοσπόριο και τον δάκο, που άρχισαν να ζημιώνουν την παραγωγή και ποσοτικά και ποιοτικά.

Φέτος ήταν μια πολύ ιδιαίτερη χρονιά, είχαμε λιγότερες από τις μισές βροχοπτώσεις σε σχέση με πέρυσι. Τα ρέματα αυτή την εποχή έχουν την εικόνα που είχαν άλλοτε τον Αύγουστο. Δεν είναι τυχαίο ότι παρατηρείται να ποτίζουν τα ελαιόδεντρα στα τέλη Μαΐου. Το κάνουμε προσπαθώντας να σώσουμε την παραγωγή. Έχουμε μπει σε μια εποχή εξαιρετικά επικίνδυνη. Ήδη όλοι οι ελαιοπαραγωγοί έχουν την μεγάλη αγωνία, το πώς τα ελαιόδεντρα θα διαβούν το μακρύ, καυτό καλοκαίρι και δυστυχώς δεν υπάρχει και μέριμνα από την πλευρά της πολιτείας για την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων».

Όσο για την εκτίμησή του για τη φετινή παραγωγή, ο Γιώργος Κόκκινος είπε: «Όλη η ελαιοκομική Μεσόγειος, δείχνει ότι θα είναι μια καλή ελαιοπαραγωγική χρονιά. Όμως τα ελαιόδεντρα είναι ήδη εξαντλημένα, γιατί δεν είχαμε βροχοπτώσεις τον χειμώνα και την άνοιξη, ενώ δεν είναι σίγουρο ότι ο υδροφόρος ορίζοντας θα δώσει νερό την κρίσιμη περίοδο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Κανείς δεν ξέρει τι θα βρούμε μπροστά μας».

Ερωτηθείς για την εκτίμηση που υπάρχει για την τιμή του λαδιού, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Νηλέας, ανέφερε: «Κανένας δεν μπορεί να απαντήσει σε αυτό. Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν η χρονιά εξελιχθεί καλά και έχουμε την παραγωγή που περιμένουμε, δηλαδή πάνω από 3 εκατομμύρια τόνους. Σε αυτή την περίπτωση οι τιμές παραγωγού θα υποχωρήσουν, ενώ και οι τιμές του καταναλωτή θα υποχωρήσουν, αλλά από την άνοιξη και μετά. Αυτό είναι το καλό σενάριο. Αν επιστρέψουμε βέβαια στις παλιές τιμές, δηλαδή στα 3 ευρώ, η ελαιοκαλλιέργεια είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης, γιατί πλέον εκεί έχει πάει το κόστος παραγωγής. Είναι δύσκολο να κάνεις εκτίμηση αυτή τη στιγμή, λόγω του παράγοντα καιρού, που δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Κώστας Χαρτζουλάκης, αναφορικά με την έλλειψη βροχοπτώσεων, που αποτελεί πρόβλημα για την ελαιοπαραγωγή: «Η ελιά για να παράγει, έχει ανάγκες σε νερό. Στη Μεσόγειο το κύριο πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι η σωστή διαχείριση του νερού. Προς το παρόν υπάρχει επάρκεια νερού, το θέμα είναι η σωστή διαχείριση. Η ελιά έχει ανάγκη από νερό σε κρίσιμα στάδια. Επειδή υπάρχει αυτή η έλλειψη και ο ανταγωνισμός μεταξύ των φορέων, θα πρέπει να ποτίζουμε ορθολογικά, ώστε να μην κάνουμε σπατάλη. Αυτό είναι το μεγαλύτερο ζήτημα και ούτε η πολιτεία, ούτε πολλοί παραγωγοί το έχουν συνειδητοποιήσει ακόμη. Ένα κρίσιμο στάδιο για την παραγωγή είναι το στάδιο της άνθησης και της καρπόδεσης. Φέτος έχουμε ένα ξηρό έτος, με μειωμένες βροχοπτώσεις. Θα χρειαστούμε μεγαλύτερη άντληση νερών από τους υπόγειους υδροφορείς, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί με φειδώ. Η καρπόδεση γενικά είναι καλή, αλλά δεν είναι στα επίπεδα του 2022. Το θέμα είναι πώς θα αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα της ξηρασίας από εδώ και πέρα».