ΕΕ: Πρόταση για αυστηρότερες ποινές για την σεξουαλική κακοποίηση παιδιών

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση για την επικαιροποίηση των κανόνων ποινικού δικαίου σχετικά με τη σεξουαλική κακοποίηση  και τη σεξουαλική εκμετάλλευση των παιδιών.

Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι ένα ειδεχθές έγκλημα που έχει οξυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οι εν λόγω αναθεωρημένοι κανόνες διευρύνουν τους ορισμούς των αδικημάτων και θεσπίζουν αυστηρότερες ποινές και ειδικότερες απαιτήσεις για την πρόληψη και την παροχή βοήθειας στα θύματα. Συμπληρώνουν την πρόταση κανονισμού που υπέβαλε η Επιτροπή το 2022, η οποία θεσπίζει υποχρεώσεις που έχουν οι διαδικτυακές εταιρείες να εντοπίζουν, να καταγγέλλουν και να αφαιρούν υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από τις υπηρεσίες τους.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η απειλή της κακοποίησης είναι πραγματική και έχει αυξηθεί σε ολόκληρη την ΕΕ. Μόνο μέσα στο 2022 υπήρξαν 1,5 εκατομμύριο καταγγελίες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στην ΕΕ. Ένα στα πέντε παιδιά υποφέρει από κάποια μορφή σεξουαλικής βίας, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Το διαδίκτυο έχει επιδεινώσει σημαντικά την εξάπλωση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, επιτρέποντας στους δράστες να συναντώνται διαδικτυακά και να ανταλλάζουν άμεσα βίντεο και φωτογραφίες σοβαρής σεξουαλικής βίας κατά παιδιών — συχνά πολύ μικρών παιδιών.

Τι περιλαμβάνει η πρόταση

Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ στον τομέα αυτό συμφωνήθηκαν το 2011. Πρέπει να προσαρμοστούν ώστε να ανταποκρίνονται στις τελευταίες εξελίξεις και να ενισχύουν την πρόληψη και την προστασία των θυμάτων. Βασικές πτυχές της πρότασης περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα εξής:

1. Διεύρυνση του ορισμού των ποινικών αδικημάτων που σχετίζονται με τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών σε όλα τα κράτη μέλη: τα νέα αυτά αδικήματα περιλαμβάνουν τη ζωντανή μετάδοση σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και την κατοχή και ανταλλαγή παιδοφιλικών εγχειριδίων. Οι νέοι κανόνες επικαιροποιούν επίσης τους ορισμούς του εγκλήματος ώστε να συμπεριληφθεί το υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών σε υλικό βαθυπαραποίησης (deep fakes) ή υλικό που παράγεται από ΤΝ.
   
2. Ενίσχυση της δίωξης, της πρόληψης και της στήριξης: Η πρόταση θα ορίσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα θύματα μπορούν να καταγγείλουν τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστησαν και να ασκήσουν αγωγή κατά του δράστη. Οι νέοι κανόνες θα παρέχουν επίσης στα θύματα δικαίωμα χρηματικής αποζημίωσης για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων βλαβών που προκαλεί η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Επιπλέον, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να θεσπίσουν μηχανισμό συντονισμού για τη βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων προγραμμάτων για την πρόληψη και την παροχή βοήθειας στα θύματα.
   
3. Ενίσχυση της πρόληψης: Τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να εντείνουν τις επενδύσεις στην ευαισθητοποίηση, ιδίως όσον αφορά τους διαδικτυακούς κινδύνους, ώστε να εξασφαλιστεί ότι το διαδίκτυο είναι ασφαλέστερο και καλύτερο για τα παιδιά και τους νέους. Επιπλέον, οι νέες απαιτήσεις θα διασφαλίζουν ότι οι υπεύθυνοι προσλήψεων για δραστηριότητες που συνεπάγονται στενή επαφή με παιδιά και οι οργανώσεις που ασχολούνται με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών θα πρέπει να ζητούν το ποινικό μητρώο των υποψηφίων.
   
4. Θα καταστεί επίσης υποχρεωτική η καταγγελία αδικήματος τουλάχιστον από επαγγελματίες που εργάζονται σε στενή επαφή με παιδιά με στόχο την αντιμετώπιση μιας σημαντικής πρόκλησης στις προσπάθειες για την ανάσχεση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.

Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς δήλωσε τα εξής: «Το έργο μας για την οικοδόμηση μιας Ένωσης Ασφάλειας της ΕΕ περιλαμβάνει την καταστολή του ειδεχθούς εγκλήματος της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Κλείνουμε τα κενά που επιτρέπουν στους εγκληματίες να διαπράττουν τα εγκλήματά τους - τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Με μια νέα δέσμη ποινικών νόμων, θα καταστήσουμε ευκολότερη την άσκηση δίωξης των δραστών, θα διευκολύνουμε τις έρευνες και θα παράσχουμε καλύτερη στήριξη στα θύματα. Δίνουμε επίσης νέα έμφαση στην πρόληψη, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε μόνο περιστατικά εκμετάλλευσης, αλλά θα εξαλείψουμε προδραστικά τις συνθήκες που ευνοούν πρωτίστως την εκμετάλλευση.

Από την πλευρά της, η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον δήλωσε: «Οι ταχέως εξελισσόμενες τεχνολογίες δημιουργούν νέες δυνατότητες για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών στο διαδίκτυο και εγείρουν προκλήσεις για τις αρχές επιβολής του νόμου όσον αφορά τη διερεύνηση αυτού του εξαιρετικά σοβαρού και μεγάλης κλίμακας εγκλήματος. Η ύπαρξη ισχυρού ποινικού δικαίου είναι απαραίτητη και σήμερα κάνουμε ένα βασικό βήμα για να διασφαλίσουμε ότι διαθέτουμε αποτελεσματικά νομικά εργαλεία για τη διάσωση των παιδιών και την προσαγωγή των δραστών ενώπιον της δικαιοσύνης. Υλοποιούμε τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2020».

Τώρα εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν την πρόταση. Μόλις εκδοθεί, η νέα οδηγία θα τροποποιήσει την ισχύουσα οδηγία και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.