Φίλαθλοι, ο απόλυτος νικητής του ποδοσφαίρου

European Super League: Η εβδομάδα που ολοκληρώνεται, δεν ήταν απλά έντονη και ενδιαφέρουσα, αλλά πρωτίστως διδακτική, κι ως τέτοια θα μνημονεύεται και θα παρουσιάζεται σε κάθε ευκαιρία στο μέλλον.

Η συνοχή του οργανωμένου ποδοσφαίρου δοκιμάστηκε, αμφισβητήθηκε, τόσο σε ουσιαστικό, όσο και σε νομικό επίπεδο, ωστόσο στο τέλος όχι μόνο άντεξε και απορρόφησε σε χρόνο ρεκόρ τον κραδασμό, αλλά ανέδειξε πανηγυρικά το ποια τελικά είναι η κινητήρια δύναμη και το ισχυρό θεμέλιό του. Αναμφισβήτητα οι απλοί φίλαθλοι. Όχι οι οπαδοί μίας, δύο ή δώδεκα ομάδων, αλλά οι απανταχού φίλοι του ποδοσφαίρου, του λαοφιλέστερου αθλήματος στον κόσμο, οι οποίοι αντέδρασαν εντυπωσιακά και συντονισμένα, αφενός στην κατά κάποιο απόσχιση των πλουσίων, αφετέρου στην απόλυτη εμπορευματοποίηση του παιχνιδιού, στην ιδιοτελή και αμιγώς κερδοσκοπική λογική των ισχυρών ομάδων του αθλήματος, έξω και σκανδαλωδώς πέρα από τα ανεκτά όρια της εξέλιξης της «ποδοσφαιρικής βιομηχανίας» τις τελευταίες τρεις τουλάχιστον δεκαετίες.

*Financial Times: Οι ρήτρες των ομάδων της ESL και ο κίνδυνος αποζημιώσεων

Τα δύο βασικά συστήματα δομής και οργάνωσης του αθλητισμού.

Ο κανόνας ως προς την νομική δομή του οργανωμένου ποδοσφαίρου παγκοσμίως χαρακτηρίζεται από την πυραμιδική μορφή. Με απλά λόγια, η δομή του οργανωμένου επαγγελματικού ποδοσφαίρου χαρακτηρίζεται από μία πυραμίδα, στην κορυφή της οποίας (σε παγκόσμιο επίπεδο) βρίσκεται η FIFA (σε ευρωπαϊκό επίπεδο βρίσκεται αντίστοιχα η UEFA), στο πιο κάτω επίπεδο βρίσκονται οι εθνικές ομοσπονδίες, κάτω από αυτές οι επαγγελματικές Λίγκες, πιο κάτω οι ομάδες και στη βάση της πυραμίδας οι ποδοσφαιριστές. Η σύνδεση των στρωμάτων γίνεται λόγω της ιδιότητας μέλους όλων. Δηλαδή, οι εθνικές ομοσπονδίες είναι μέλη της FIFA (οι ευρωπαϊκές της UEFA), οι Λίγκες μέλη των εθνικών ομοσπονδιών, αντίστοιχα μέλη αυτών οι ομάδες και τελικά οι ποδοσφαιριστές συνδέονται ομοίως με τις ομάδες στις οποίες αγωνίζονται.

Εξαίρεση σε αυτό τον (πυραμιδικό) κανόνα, αποτελεί το αμερικανικό σύστημα, τη δομή του οποίου ακολουθούν και κάποιες άλλες χώρες όπως η Αυστραλία και ο Καναδάς. Σ’ αυτό το μοντέλο έχουμε ένα κλειστό σύστημα συγκεκριμένων ομάδων (σε λογική franchise), που σε αντίθεση με το προπεριγραφόμενο πυραμιδικό, δεν παρατηρείται -μεταξύ άλλων- προβιβασμός και υποβιβασμός.

Η απόπειρα για την European Super League.

Η απόπειρα για την ίδρυση και λειτουργία της Ευρωπαϊκής Super League, προφανώς ήταν μία προσπάθεια – ιδιωτική πρωτοβουλία των 12 ιδρυτικών ομάδων για μία διοργάνωση έξω από την πυραμιδική μορφή του οργανωμένου ποδοσφαίρου. Με απλά λόγια, 12 ομάδες ήθελαν να δημιουργήσουν μια δική τους διοργάνωση, με οφέλη που θα καρπώνονταν μόνο αυτές, προφανώς όμως με την εφαρμογή των βασικών κανόνων του οργανωμένου ποδοσφαίρου (κανονισμοί, εγγραφές ποδοσφαιριστών, συμβόλαια κλπ), όμως τυπικά και ουσιαστικά έξω από αυτό, χωρίς την αναγνώριση των υπερεθνικών συνομοσπονδιών, οι οποίες υπό κανονικές συνθήκες νομιμοποιούν μέσω της αυστηρής πυραμιδικής μορφής (όπου βρίσκονται στην κορυφή) κάθε οργανωμένη και επίσημη ποδοσφαιρική δραστηριότητα.

 Οι 12 θα συνέχιζαν να αγωνίζονται στα εθνικά πρωταθλήματα;

Όπως προκύπτει από όσα έγιναν γνωστά, οι 12 θα συνέχιζαν να αγωνίζονται στα πρωταθλήματα των χωρών τους (σεβόμενες κατά το μέρος αυτό το οργανωμένο ποδόσφαιρο και τις θεμελιώδεις δομικές αρχές αυτού), ωστόσο μεσοβδόμαδα (γεγονός που έχει τη σημασία του, αφού η δραστηριότητα τα σαββατοκύριακα ήταν το μόνιμο πεδίο σύγκρουσης των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων και των ευρωπαϊκών Λιγκών), θα αγωνίζονταν για την ιδιωτική και καθαρή κερδοσκοπική διοργάνωση European Super League.

 Θα ήταν η αποβολή των 12 από το οργανωμένο ποδόσφαιρο μία αποτελεσματική επιλογή;

Τυπικά και καθαρά θεωρητικά, εφόσον το οργανωμένο ποδόσφαιρο αποφάσιζε (η κατά περίπτωση εθνική αρχή, εθνική ομοσπονδία ή Λίγκα) να αποβάλει τους 12 από το σύστημα του οργανωμένου ποδοσφαίρου, θα μπορούσε να το κάνει ανακαλώντας την ιδιότητα μέλους που είχαν μέχρι και τη στιγμή της ίδρυσης μίας ιδιωτικής Λίγκας και της συμμετοχής τους σε μία διοργάνωση εκτός της πυραμιδικής μορφής του ποδοσφαίρου. Στην πράξη όμως μια τέτοια κίνηση δεν είναι απλή, αφού σε νομικό επίπεδο σίγουρα θα προκαλούσε προσφυγές στη δικαιοσύνη και εκατέρωθεν νομικά επιχειρήματα, που θα δοκίμαζαν ακόμη και το διαχρονικό δεδομένο της μονοπωλιακής επί της ουσίας παρουσίας του οργανωμένου ποδοσφαίρου σε κάθε χώρα, ήπειρο, αλλά και συγκεντρωτικά παγκοσμίως. Σε κάθε περίπτωση, ασφαλής πρόβλεψη για το αποτέλεσμα μιας τέτοιας δικαστικής διαμάχης (προφανώς στο ανώτατο ευρωπαϊκό επίπεδο) δεν μπορεί να γίνει υπεύθυνα από κανένα.

Τελικά ποιος απέτρεψε το εγχείρημα της δημιουργίας μίας Ευρωπαϊκής Super League;

Παρά τις πολλές θεωρητικές, κυρίως νομικές προσεγγίσεις του θέματος, είναι προφανές πως η απόπειρα απέτυχε σε ελάχιστο χρόνο και παταγωδώς λόγω της ισχυρής και συντονισμένης αντίδρασης των φιλάθλων. Η λύση δεν δόθηκε νομικά ούτε στον ελάχιστο βαθμό. Άλλωστε δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι εντός 2 ημερών. Απλά ο φίλαθλος κόσμος έκανε επίδειξη δύναμης και απέδειξε τελικά πως ό,τι κι αν γίνει, αυτός είναι η βάση και ο πυρήνας του ποδοσφαίρου, ανεξαρτήτως νομικής μορφής. Το ποδόσφαιρο υπό την κλασική του μορφή, όπως δηλαδή το γνωρίζουμε τουλάχιστον τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει τη μορφή και τη δομή που ο κόσμος εγκρίνει, αγαπά, αναγνωρίζει και τελικά αποφάσισε να διατηρήσει προστατεύοντάς το εντυπωσιακά. Πλέον, οι διοικήσεις, κατάλαβαν πως ίσως βρίσκονται πολύ μακριά από το φίλαθλο κοινό τους, δεν πίνουν ούτε στο ελάχιστο το σφυγμό τους, αφού τελικά η κερδοσκοπική τους προτεραιότητα, κόντρα στο αθλητικό στοιχείο, καθώς και η παντελής εμπορευματοποίηση του αγαπημένου παιχνιδιού, όντως λειτουργεί στην πράξη, στο μέτρο όμως που η φίλαθλη βάση το επιτρέπει και το ανέχεται, ως αναγκαίο στοιχείο της εξέλιξης της «ποδοσφαιρικής βιομηχανίας», με σεβασμό όμως στους βασικούς δομικούς όρους που γέννησαν, εξέλιξαν και τελικά γιγάντωσαν το ποδόσφαιρο παγκοσμίως.