Εθνική Πινακοθήκη: Ποια είναι η έκθεση «Σαγήνη του Αλλόκοτου» που εξόργισε τον βουλευτή της Νίκης

Ένταση προκλήθηκε το πρωί της Δευτέρας 10 Μαρτίου στην Εθνική Πινακοθήκη όταν ο βουλευτής της «Νίκης», Νίκος Παπαδόπουλος, εισέβαλλε και έσπασε τις προστατευτικές τζαμαρίες ενός έργου στο πλαίσιο της έκθεσης «Σαγήνη του Αλλόκοτου». 

Η περιοδική έκθεση που προκάλεσε τη μήνη του βουλευτή του δεξιού κόμματος ο οποίος τις περασμένες ημέρες είχε ζητήσει ακόμη και την απόσυρση του επίμαχου έργου το οποίο έχει φιλοτεχνήσει ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης καθώς, σύμφωνα με τα λεγόμενα του βουλευτή, προσβάλει τα χρηστά ορθόδοξα ήθη ενώ την χαρακτήρισε «βλάσφημη».

Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων ο επισκέπτης μπορεί να αντικρίσει τα έργα που απεικονίζουν τις μορφές της Παναγίας, του Αγίου Χριστοφόρου αλλά και του Αγίου Γεωργίου.

Ποιος είναι ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης

Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης είναι Έλληνας χαράκτης και γεννήθηκε το 1971 στην Αθήνα. Για 15 χρόνια εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, την τηλεόραση και στον περιοδικό τύπο. Σπούδασε στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (2009-2014), Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα, Γαλλία, Πολωνία, κ.α.. Χαρακτικά του έργα έχουν χρησιμοποιηθεί από τους εκδοτικούς οίκους Gutenberg, Διάττων, Μανδραγόρας, Πολύτροπον, Κέδρος, Μελάνι και Μπαρτζουλιάνος, ενώ έχει βραβευθεί για το έργο του -2011 Βραβείο Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης , πρόγραμμα LLP- Erasmus. -2012 Βραβείο 1ης Μπιενάλε Ελλήνων Σπουδαστών Χαρακτών Ex-Libris, Κρήτη. -2017 Βραβείο 12ο Διεθνές Φεστιβάλ Animation - “12th Athens Animfest” (“Carousel"-Animation χαρακτικής).

Η τέχνη του βασίζεται σε μια δική του διαδικασία – τεχνική, μετά το τύπωμα της μήτρας στο χαρτί. Μια αναγέννηση μέσα από την καταστροφή, μια ανασύνθεση του ίδιου θέματος, τεμαχίζοντας τα αντίτυπα και τοποθετώντας τα ξανά, σε μια νέα αφήγηση της εικόνας. Δημιουργεί ένα παζλ σταθεροποιώντας τα χάρτινα κομμάτια ράβοντας τα, κάθε κομματάκι με το αντίστοιχο χρώμα κλωστής, ώστε να μην είναι ορατό. Η εξέλιξη αυτή, καθιστά τα έργα του μοναδικά, δηλαδή να μην υπάρχει αντίτυπο, παρότι προέρχονται από μίτρες. Με την ίδια λογική, ψηφιοποιεί τα τυπωμένα κομμάτια χαρτιού και δημιουργεί μικρού μήκους animation και NFTs.

Ποια είναι η έκθεση που προκάλεσε το αδιανόητο ξέσπασμα

Η έκθεση, την οποία επιμελείται η Συραγώ Τσιάρα όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Εθνικής Πινακοθήκης, αντλεί έμπνευση από τη διαχρονική επιδραστικότητα της ανατρεπτικής θέασης του κόσμου από τον Γκόγια αποδεικνύεται εξαιρετικά ανθεκτική στο χρόνο.

Κάνει εμφανή την παρουσία της στην απελευθερωτική έκρηξη των σουρεαλιστικών οραμάτων και της ποιητικής γλώσσας του μοντερνισμού, ενώ συνεχίζει μέχρι σήμερα να μας προσφέρει μια πολύτιμη δεξαμενή πρωτότυπων εικαστικών ερμηνειών για τη σχέση μας με τον κόσμο και τα όντα που τον συναποτελούν.

Τα χαρακτικά του διακρίνονται για την αληθοφάνεια του τερατώδους, την πειστικότητα του παραλόγου και την έλξη του αποτρόπαιου. Αξιοποιώντας τη θεατρικότητα της καρναβαλικής παράδοσης και της Commedia dell’ Arte, ο Goya συνθέτει ένα καινοφανές σύμπαν στο οποίο κυριαρχεί η αμφισημία και η υβριδικότητα, η διαρκής αιώρηση ανάμεσα στο οικείο και το ανοίκειο, αίσθηση που οφείλεται στην αριστοτεχνική συναρμογή δημοφιλών, καθημερινών θεμάτων με παράταιρες, απειλητικές, αποκρουστικές ή και δυσερμήνευτες μορφές οι οποίες παραδόξως μας έλκουν αντί να μας απωθούν, ίσως διότι σ’ αυτές αναγνωρίζουμε διαισθητικά κάτι βαθιά δικό μας.

Με κινητήριο μοχλό τις σειρές των χαρακτικών έργων του Goya στην Εθνική Πινακοθήκη και συνεπείς στην πρόθεση να ανανεώσουμε τα εργαλεία ανάγνωσης των ιστορικών συλλογών με το πρόγραμμα δράσεων του Ενδιάμεσου Χώρου, παρουσιάζουμε παράλληλα με την έκθεση των 80 χαρακτικών της σειράς Los Caprichos, ένα θεματικό αφιέρωμα στην ελληνική τέχνη με τίτλο Η Σαγήνη του Αλλόκοτου.

Στην ομαδική έκθεση περιλαμβάνονται έργα δέκα καλλιτεχνών που από διαφορετικές αφετηρίες εναγκαλίζονται και εικονίζουν το αλλόκοτο, το υβριδικό, και το γκροτέσκο. Οικειοποιούμενοι το παράταιρο, το ξένο και το αποτρόπαιο, οι καλλιτέχνες επαναπροσδιορίζουν τα όρια του ανθρώπινου και αμφισβητούν τις αυστηρές διχοτομικές διακρίσεις μεταξύ φυσικού και τεχνητού, ακυρώνοντας στην πράξη τις παραδοσιακές ταξινομήσεις που οριοθετούν με αυστηρότητα τα είδη.

Πραγματεύονται τη σχέση του εύμορφου με το δύσμορφο, του ανθρωπόμορφου με το ζωόμορφο, τη φύση και τον τεχνολογικό πολιτισμό, για να διερμηνεύσουν ψυχικές καταστάσεις και κοινωνικές διεργασίες αποκλεισμού και περιθωριοποίησης, αλλά και να προτείνουν, άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε με καυστική ειρωνεία και άλλοτε με βαθιά υπαρξιακή αγωνία, την ανατρεπτική αποδόμηση των στερεότυπων με τα οποία έχουμε γαλουχηθεί.

Η έκθεση συμπεριλαμβάνει εικαστικές δημιουργίες που υλοποιούνται με ποικίλα μέσα (ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, σχέδιο, animation, performance), αξιοποιεί το απόθεμα των συλλογών της ΕΠΜΑΣ και συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο.

Καλλιτέχνες: Άγγελος Αντωνόπουλος, Γιάννης Γαΐτης, Σίλεια Δασκοπούλου, Μαριάννα Ιγνατάκη, Διονύσης Καβαλλιεράτος, Χριστόφορος Κατσαδιώτης, Τάσος Μαντζαβίνος, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Άγγελος Παπαδημητρίου, Φίλιππος Τσιτσόπουλος