Ερυθρός Σταυρός: Απεβίωσε η τελευταία νοσηλεύτρια που συμμετείχε στο Έπος του 1940 Ζήνα Οικονόμου
Μία από τις πιο εμβληματικές Ελληνίδες και η τελευταία νοσηλεύτρια του Ερυθρού Σταυρού που συμμετείχε στο αλβανικό Έπος πέρασε στο πάνθεον των αθανάτων. Η Ερυθροσταυρίτισα σύμβολο και μεγάλη ευεργέτιδα Ζήνα Οικονόμου - Πατέρα, έφυγε πλήρης ημερών συμπληρώνοντας τη λίστα των αθανάτων ηρωίδων που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας με χρυσά γράμματα.
Το στερνό αντίο από φίλους, συγγενείς και πολίτες ειπώθηκε σήμερα το πρωί από τον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών στο Παλιό Κοιμητήριο Λάρισας.
Από τη Σκιάθο στο μέτωπο
Η Ζήνα Οικονόμου – Πατέρα γεννήθηκε στη Σκιάθο. Τα πρώτα παιδικά χρόνια τα πέρασε στο Βόλο και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στη Λάρισα. Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος τη βρήκε μαθήτρια γυμνασίου στη Λάρισα. Διέκοψε τη φοίτησή της στο γυμνάσιο και κατετάγη στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό.
Πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως αδελφή νοσοκόμα στους τραυματίες του πολέμου θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή της. Κατά τη διάρκεια της ειρήνης ως εθελόντρια συμμετείχε σε όλες τις υπηρεσίες του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
Ιδρυτικό μέλος Λυκείου Ελληνίδων Λάρισας
Ανεκτίμητη είναι η προσφορά της προς το Λύκειο των Ελληνίδων Λάρισας. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και δραστήριο στέλεχός του υπηρετώντας τους σκοπούς του Λυκείου.
Διετέλεσε έφορος ιματιοθήκης για πολλά χρόνια και η αγάπη της για το Λύκειο την οδήγησε εν τέλει σε μία μεγάλη δωρεά προς αυτό.
«Φωτεινό παράδειγμα ανιδιοτελούς προσφοράς»
Καθώς αντιλήφθηκε την ανάγκη για επέκταση του Λυκείου, διέθεσε ένα αξιοσέβαστο χρηματικό ποσό για το χτίσιμο και τον εξοπλισμό του α΄ ορόφου, στο παραδοσιακό «Σπίτι του Λυκείου», στην οδό Δήλου 17.
Το Λύκειο των Ελληνίδων Λάρισας την τίμησε με τον τίτλο της Μεγάλης Ευεργέρτιδος και έδωσε το όνομα «Ζήνα Πατέρα» στη νέα αίθουσα.
"Η Ζήνα Πατέρα αποτελεί φωτεινό παράδειγμα ανιδιοτελούς προσφοράς και αγάπης για την παράδοση και για τον άνθρωπο" αναφέρει μεταξύ άλλων σε ανακοίνωση του το Λύκειο Ελληνίδων.
«Σας ευχαριστούμε για όλα»
Αλλά και ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός εξέδωσε ανακοίνωση για το θάνατο της Ζήνα Πατέρα:
Φτωχότερος έγινε από χθες ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, καθώς έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, η τελευταία εν ζωή νοσηλεύτρια του Ερυθρού Σταυρού που συμμετείχε στο Αλβανικό Έπος, η κα Ζήνα Οικονόμου - Πατέρα.
Μια Γυναίκα Εθελόντρια, που έγινε σύμβολο της αλληλεγγύης και της προσφοράς χωρίς αντάλλαγμα, μέσα από το σπουδαίο εθελοντικό έργο που επέδειξε όλα αυτά τα χρόνια.
Καλό ταξίδι, Κυρία Ζήνα. Σας ευχαριστούμε για όλα.
Πόλεμος και σεισμός στη Λάρισα
Συγκλονιστικά ήταν τα λόγια της Ζήνα Πατέρα σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο δημοσιογράφο Δημήτρη Βάλλα και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελευθερία στις 26 Οκτωβρίου 2014. Τα όσα αποκάλυψε για τις πρώτες της εμπειρίες θα μείνουν για πάντα στην ιστορία ως ντοκουμέντο για το τι πραγματικά έζησε η ίδια και η γενιά της:
«Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη στον Πανάγαθο Θεό γιατί μου χάρισε το προνόμιο να ζήσω την εποχή του Αλβανικού Έπους. Να αισθανθώ τον παλμό και τη λεβεντιά, το μεγαλείο, τη δύναμη και την πίστη της Ελληνικής Ψυχής και να δω με τα ίδια μου τα μάτια το Γένος μας σε μια από τις λαμπρότερες ώρες του.
Άρχισα να προσφέρω τις υπηρεσίες μου ως Εθελόντρια Αδελφή του Ε.Ε,Σ. στο 3° Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λάρισας την 10η Νοεμβρίου 1940.
Την 1η Μαρτίου 1941 και μετά το μεγάλο σεισμό που έγινε στη Λάρισα, μας ήρθε διαταγή από το Υπουργείο να διακομισθεί το Νοσοκομείο μας στο 2° Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λαμίας.
Η αναχώρηση έγινε στις 8 το βράδυ με τον Αρχίατρο κ. Ράπτη, (πατέρα της Μαίρης Ράπτη) την Προϊσταμένη του Ερυθρού Σταυρού κ. Λαμπρούλη, τη Βελώνη, τη Δεμερτζή, τις δύο αδελφές Γιαννάκου κι εμένα.
«Παιδιά της Ελλάδος Παιδιά»
Φτάσαμε στη Λαμία στις 4 το πρωί με συνεχείς συναγερμούς και βομβαρδισμούς.
Στη Λαμία υπήρχαν μεγάφωνα στους δρόμους που μετέδιδαν τα τραγούδια της Βέμπο και ιδιαίτερα το τραγούδι «Παιδιά της Ελλάδος Παιδιά».
Στις 18 Μαρτίου 1941 μας ήρθαν τραυματίες απ' ευθείας από το μέτωπο. Στρατιώτες βασανισμένοι, ψειριασμένοι, με κρυοπαγήματα, με άρβυλα ανοιγμένα μπροστά, με τα δάχτυλα μελανιασμένα σχεδόν μαύρα.
«Βλέπαμε στο χειρουργείο να τους κόβουν τα πόδια»
Τους καθαρίζαμε, τους περιθάλπαμε, τους νοσηλεύαμε. Βλέπαμε στο χειρουργείο να τους κόβουν τα πόδια. Ήταν πολύ θλιβερό να κρατάς τη λαβίδα για να τους κόψουν το μεγάλο το δάχτυλο ή και τα μικρότερα. Ήταν τραγικό να βλέπεις τα νέα παιδιά να φεύγουν από τη ζωή φωνάζοντας τους δικούς τους και ιδιαίτερα τις μητέρες τους.
Ήταν όμως και συγκλονιστικό να προσφέρεις τις υπηρεσίες σου για να ανακουφίζεις τόσο τον σωματικό όσο και τον ψυχικό πόνο.
Την Κυριακή 13 Απριλίου είχαμε πολλούς συναγερμούς. Την Παρασκευή ο συναγερμός από τις 12 τα μεσάνυχτα έληξε στις 6 το πρωί.
«Η προέλαση των γερμανικών στρατευμάτων»
Μεγάλη Τρίτη, Μεγάλη Τετάρτη μάθαμε για την προέλαση των γερμανικών στρατευμάτων, οι συναγερμοί έγιναν πιο πυκνοί και μεγαλύτερης διάρκειας. Μεγάλη Πέμπτη ο κόσμος ήταν αναστατωμένος, Μεγάλη Παρασκευή ήταν η μέρα των Παθών του Χριστού και το μαρτύριο των ανθρώπων.
Κατεβαίνουν μερικοί στο υπόγειο, δεν υπάρχει καταφύγιο, άλλοι ξαπλώνουν κάτω από τα κρεβάτια περιμένοντας το φτερωτό χάρο από στιγμή σε στιγμή να φτάσει.
Ένα τέταρτο αγωνίας όταν ακούσαμε βόμβο αεροπλάνου πιο κοντά, η καρδιά μας χτυπούσε δυνατά όταν ακούσαμε πολυβολισμό, τρέμαμε και πλησιάζαμε πιο κοντά ο ένας τον άλλο επικαλούμενοι τη βοήθεια του Θεού.
Ένα σφύριγμα σαν άγριο θηρίο και πέφτουν τρεις βόμβες. Ο φόβος μας και η απελπισία μας μεγαλώνει. Πέρασε μισή ώρα και ανεβήκαμε πάνω. Μετά από πέντε λεπτά βλέπουμε να πλησιάζουν 8 αεροπλάνα.
«Δεν είχαμε καταφύγιο»
Θεέ μου! Τι τρόμος, τι αγωνία και να μην υπάρχει καταφύγιο. Δεν προλάβαμε να κατεβούμε στο υπόγειο και μείναμε κάτω από τη σκάλα, όταν ακούστηκε το άγριο σφύριγμα των αεροπλάνων και των βομβών να πέφτουν τριγύρω μας η μία μετά την άλλη και περιμέναμε να πέσει κάποια πάνω μας. Δόξα τω Θεώ προς στιγμή ζήσαμε.
Μετά, τελείωσαν οι βομβαρδισμοί και φύγαμε από το Νοσοκομείο.
Οι βαριά τραυματίες έφυγαν με στρατιωτικά αυτοκίνητα για Αθήνα. Όσοι μπορούσαν να περπατήσουν ήρθαν μαζί μας στον Άγιο Λουκά, στην ανηφόρα νόμιζα θα κοπεί η αναπνοή μου, από τρόμο τα πόδια μου έτρεμαν. Από ψηλά βλέπαμε τη Λαμία να φλέγεται σε διάφορα σημεία από εμπρηστικές βόμβες.
Ζητήσαμε από το διευθυντή να ανεβούμε στο βουνό, πήραμε από μια κουβέρτα και φτάσαμε σε μια χαράδρα, κοιμηθήκαμε σε πέτρες. Το πρωί φύγαμε για το Σταθμό.
Τα αεροπλάνα περνούσαν σμήνη-σμήνη, από το φόβο μας νομίζαμε ότι τα πόδια μας δεν προχωρούσαν.»
«Ο σώζων εαυτόν σωθείτω»
Η περιπέτεια όμως της Λαρισαίας ερυθροσταυρίτισας δεν σταμάτα εδώ:
«Στο σταθμό έφθασα τελευταία. Σε τέτοιες ώρες δε βρίσκεται κανένας να σε βοηθήσει. Εκεί κατάλαβα τι είναι «Ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Πρέπει να έχεις μεγάλη δύναμη και ψυχραιμία.
Το τρένο ξεκίνησε και μόνο εγώ δεν ανέβηκα. Από τα παράθυρα με τράβηξαν από τα χέρια. Είχα κρεμαστεί απ' έξω. Φτάσαμε στο Σταθμό Λιανοκλαδίου, είδαμε 5 αεροπλάνα και περιμέναμε να βομβαρδίσουν. Έφυγαν όμως προς Λαμία.
«Βομβάρδιζαν το νοσοκομείο»
Είχαμε μεγάλη τύχη, γιατί και στη χαράδρα που διανυκτερεύσαμε και στο Νοσοκομείο βομβάρδιζαν παντού.
Στο Λιανοκλάδι μπήκαμε σε άλλα βαγόνια και καθ' οδόν άλλα αεροπλάνα μας πολυβολούσαν. Έκαιγαν επάνω τις σκεπές. Όταν απομακρύνθηκαν αλλάξαμε βαγόνια και φύγαμε ολοταχώς για την Αθήνα. Φτάσαμε στις 12 το βράδυ.
Εκεί μας περίμεναν αυτοκίνητα του Ερυθρού Σταυρού και μας πήγαν στον πρώην Ελληνοαγγλικό Σύνδεσμο στη Πλατεία Ρηγίλλης όπου μείναμε.
Τρώγαμε στον Ευαγγελισμό το μεσημέρι ρύζι ή μακαρόνια, ένα τυράκι τρίγωνο με μια γαλέτα σκληρή, στρογγυλή πάχους 3 πόντων και διάμετρο περίπου 15-16 πόντους για δύο αδελφές.
«Αναρρωτήριο στη Μαράσλειο»
Είχε αρχίσει το άλλο μαρτύριο, η πείνα της Κατοχής. Στο Σύνδεσμο το πρωί και το βράδυ μας έδιναν ένα τσάι, μια μικρή φρυγανιά και το τρίγωνο τυράκι.
Μετά από λίγες ημέρες με εντολή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού τοποθετήθηκα στη Μαράσλειο που ήταν αναρρωτήριο. Αργότερα, με Φύλλο Πορείας του Ε.Ε.Σ. επέστρεψα στη Λάρισα όπου συνέχισα να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στα λαϊκά ιατρεία..."
