Επικουρική ασφάλιση: Ανοίγουν την πόρτα στους ιδιώτες - Τα κυβερνητικά επιχειρήματα και οι αντιρρήσεις

Ένα αμιγώς κεφαλαιοποιητικό σύστημα ατομικών λογαριασμών για την επικουρική σύνταξη που θα λειτουργεί στον ήδη υφιστάμενο ή κάποιον άλλο δημόσιο φορέα, αλλά με ιδιωτική διαχείριση μέρους των αποθεματικών και σταδιακά του συνόλου τους προωθεί η κυβέρνηση με τη διαχείριση της δημόσιας επικουρικής κοινωνικής ασφάλισης έτσι να περνά υποχρεωτικά για τους νέους ασφαλισμένους και προαιρετικά για τους νυν ασφαλισμένους κάτω των 35 ετών σε ιδιωτικές ασφαλιστικές, χρηματιστηριακές και χρηματοπιστωτικές εταιρείες.

Πότε τίθεται σε εφαρμογή, ποιους αφορά

Το κυβερνητικό σχέδιο πρόκειται να συζητηθεί και να λάβει την έγκριση του υπουργικού συμβουλίου –αύριο Τετάρτη 23/6 – και ακολούθως να τεθεί σε δημόσιο διάλογο, με στόχο εντός του Ιουλίου να γίνει νόμος του κράτους.

Το νέο σύστημα θα τεθεί σε εφαρμογή την 01.01.2022 και θα αφορά τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, καθώς και όσους είναι σε ηλικία κάτω των 35 ετών.

Τί επαγγέλλεται η κυβέρνηση;

• Εγγυημένη μίνιμουμ επιστροφή, ισόποση με τις καταβληθείσες συσσωρευμένες εισφορές συν τους τόκους τους.
• Σαφή δέσμευση ότι δεν θα θιγούν και θα συνεχίσουν να καταβάλλονται οι επικουρικές συντάξεις των σημερινών παλαιών ασφαλισμένων.
• Οι παλαιοί ασφαλισμένοι δεν κινδυνεύουν και θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τις επικουρικές τους συντάξεις.

Αναλυτικότερα το οικονομικό επιτελείο διατείνεται ότι:

Με το νέο σύστημα δημιουργείται ατομικός κουμπαράς με τις εισφορές κάθε ασφαλισμένου, ο οποίος θα μπορεί να παρακολουθεί την εξέλιξη του ατομικού του λογαριασμού, τη σώρευση των εισφορών και των αποδόσεων, στα πρότυπα λειτουργίας του e-banking. Ταυτόχρονα θα επιλέγει – ανάμεσα σε μικρό αριθμό επενδυτικών χαρτοφυλακίων – το προφίλ της επένδυσης που του ταιριάζει.

Υποχρεωτική θα είναι η ένταξη στο ταμείο των νέων ασφαλισμένων, δηλαδή όσων ασφαλισθούν μετά την δημιουργία του. Πέραν των νέων ασφαλισμένων στο ταμείο θα μπορούν να ενταχθούν και οι κατηγορίες των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών που σήμερα δεν καλύπτονται επικουρικά από κάποιο ταμείο.

Οι ασφαλιστικές εισφορές θα ανέλθουν στο 6,5 % επί των μικτών αμοιβών των μισθωτών (3,25% εργοδοτικές και 3,25 % εργατικές εισφορές). Οι εισφορές όσων ελεύθερων επαγγελματιών ασφαλιστούν για πρώτη στο νέο επικουρικό ταμείο θα ανέλθουν στο επίπεδο 42 ευρώ, 51 ευρώ και 61 ευρώ ανάλογα με την επιλογή του καθενός νεοασφαλισμένου επαγγελματία.

Κάθε ασφαλισμένος θα επιλέγει το προφίλ του χαρτοφυλακίου των επενδύσεων τους. Θα υπάρχουν τρεις επιλογές προφίλ (''συντηρητικό'', ''ισορροπημένο'', ''πιο ριψοκίνδυνο'') ανάλογα με το αν μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων θα αφορά ομόλογα ή μετοχές. Η επιλογή προφίλ θα γίνεται ανά 3 έτη. Όποιος ασφαλισμένος δεν επιλέξει μόνος του προφίλ, το ταμείο θα επιλέγει για λογαριασμό του το ''ισορροπημένο'' προφίλ.Ο ασφαλισμένος θα έχει δικαιώματα ανά έτος να βλέπει την απόδοση των επενδύσεων του, χωρίς όμως, να έχει δικαίωμα αλλαγή του πριν παρέλευση της 3ετίας.

Σε περίπτωση που κατά τέλος του εργασιακού-ασφαλιστικού βίου ενός ασφαλισμένος σημειωθεί υποαπόδοση των επενδύσεων του σε σημείο που έχει μειωθεί το κεφάλαιο που έχει αποταμιεύσει ο ασφαλισμένος και οι εργοδότες του, το κράτος θα καλύπτει την απώλεια αυτή, έτσι ώστε ο ασφαλισμένος να λάβει σύνταξη ίση με τις εισφορές που κατέβαλε αυτός και οι εργοδότες του.

Οι αντιρρήσεις

Στον αντίποδα, οι επικριτές του σχεδίου Τσακλόγλου, που εν πολλοίς βασίζεται στην περιβόητη έκθεση Πισσαρίδη, υποστηρίζουν ότι το νέο σύστημα-που ενισχύει την ιδιωτική πρωτοβουλία-θα καταστήσει μη βιώσιμα τα ασφαλιστικά ταμεία και τις συντάξεις βορά σε funds και εταιρείες. Σε κάθε περίπτωση, ευλόγως προκύπτει το ερώτημα πώς θα διατηρηθεί βιώσιμος ο Ενιαίος Φορέας Επικουρικής Ασφάλισης, εφόσον τα χρήματα των νέων ασφαλισμένων δεν διοχετεύονται σ’ αυτόν.

Επιπλέον οι επικριτές των κυβερνητικών προτάσεων κάνουν λόγο γα μεγάλο ρίσκο με αβέβαιες αποδόσεις εστιάζοντας στο υψηλό κόστος μετάβασης, στην υψηλή επισφάλεια και τους κινδύνους από την έκθεση στην αγορά και για κοινωνικές ανισότητες.