Επίδομα ενοικίου: Ποιοι το δικαιούνται, πότε μπαίνει «κόφτης»

Μια μερίδα πολιτών καλύπτουν τα κριτήρια και μπορούν δυνητικά να είναι δικαιούχοι του επιδόματος ενοικίου. Το επίδομα ενοικίου (ή αλλιώς επίδομα στέγασης) είναι προνοιακό πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου για τα νοικοκυριά που μισθώνουν την κύρια κατοικία τους.

Το ποσό του επιδόματος στέγασης ορίζεται ως ακολούθως:

• Για τον δικαιούχο: 70 ευρώ το μήνα.
• Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση 35 ευρώ το μήνα.

Το ανήλικο παιδί προσμετράται ως ενήλικας τόσο στον υπολογισμό των εισοδηματικών κριτηρίων, όσο και στον υπολογισμό του εισοδήματος. Η κλιμάκωση που επιλέχθηκε, δίνει έμφαση στο παιδί, με προφανή στόχο να προωθηθεί η γεννητικότητα, ενώ ειδική μέριμνα υπάρχει για τις μονογονεϊκές οικογένειες και τα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα.

Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ το μήνα. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ το μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Ως ανώτατο όριο του επιδόματος ενοικίου ορίζονται τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού. Για τα μισθωτήρια στα οποία το ποσό του ενοικίου είναι μικρότερο των ανωτέρω ποσών, το ύψος του επιδόματος ανέρχεται έως του αντίστοιχου ποσού. Δεν γίνονται δεκτά μισθωτήρια με ποσό μικρότερο των 10 ευρώ.

Ποια είναι τα κριτήρια;

Τα κριτήρια είναι εισοδηματικά, περιουσιακά και διαμονής.

Α) Εισοδηματικά

Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Ωστόσο, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση υπάρχει «κόφτης» όχι μόνο στα εισοδηματικά κριτήρια χορήγησης του επιδόματος αλλά και στα περιουσιακά. Όσον αφορά το εισόδημα, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού, αυτό το όριο ορίστηκε στα 21.000 ευρώ ετησίως.

Β) Περιουσιακά κριτήρια

1) Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως των 180.000 ευρώ.

2) Περιουσιακό τεκμήριο: Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον εξής μαθηματικό τύπο: Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100

Τα όρια καταθέσεων για κάθε τύπου νοικοκυριού είναι τα ακόλουθα (συμπεριλαμβάνονται καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα κτλ), δεν μπορούν να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενα κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:

• εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελούς διαβίωσης,
• δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,
• δηλώνουν δαπάνες άνω των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,
• δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, όπως αυτές προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1.

Γ) Κριτήρια διαμονής

Ο δικαιούχος του επιδόματος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία 5 έτη πριν την υποβολή της αίτησης, όπως αποδεικνύεται από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τα έτη αυτά ή από κάθε άλλο πρόσφορο δικαιολογητικό και με την προϋπόθεση ότι οι Δηλώσεις Φορολογίας Εισοδήματος να έχουν υποβληθεί κατά τη διάρκεια του έτους, εντός του οποίου τασσόταν η προθεσμία για την υποβολή τους.

Οι πολίτες τρίτων χωρών, εξαιρουμένων των ομογενών και πολιτών κρατών μελών ΕΕ, πρέπει να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα κατά τα τελευταία 12 έτη πριν την υποβολή της αίτησης. Τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού πρέπει επίσης να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια.

Πότε πραγματοποιείται η χορήγηση του επιδόματος και ποια η διάρκειά του;

Η χορήγηση του επιδόματος ενοικίου πραγματοποιείται κατόπιν υποβολής αίτησης και έχει διάρκεια έξι μήνες. 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Καταργείται η δυνατότητα αυτόματης ανανέωσης της αίτησης για ένα επιπλέον εξάμηνο μετά την υποβολή της. Όλες οι αιτήσεις έχουν διάρκεια ισχύος έξι μήνες και με την πάροδο του ανωτέρου διαστήματος ο ωφελούμενος θα πρέπει να υποβάλλει νέα αίτηση για να συνεχίζει να επιδοτείται από το πρόγραμμα.

Ποιος είναι ο τρόπος καταβολής του επιδόματος;

Το επίδομα καταβάλλεται μηνιαίως, την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα, με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου. ΠΡΟΣΟΧΗ, το επίδομα δεν καταβάλλεται εάν ο αιτών δεν έχει δηλώσει στην αίτησή του αριθμό τραπεζικού λογαριασμού (IBAN) στον οποίο είναι δικαιούχος ή συνδικαιούχος καθώς και εάν ο IBAN δεν ταυτοποιείται με τον ΑΦΜ του δικαιούχου. Το δικαίωμα στην καταβολή του επιδόματος ισχύει από την 1η ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση.

Πώς μπορώ να υποβάλω την σχετική αίτηση;

Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά είτε από τους αιτούντες απευθείας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του επιδόματος, είτε μέσω των αρμοδίων οργάνων των Δήμων ή των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων στους οποίους διαμένουν οι αιτούντες. Τα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα και οι μονογονεϊκές οικογένειες υποβάλλουν αίτηση αποκλειστικά στους Δήμους ή τα Κέντρα Κοινότητας.

Η αίτηση υποβάλλεται με αυτοπρόσωπη παρουσία του πρόσωπου στο όνομα του οποίου έχει συναφθεί το μισθωτήριο συμβόλαιο της κύριας κατοικίας και εφόσον έχει υποβληθεί δήλωση φορολογίας εισοδήματος από όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού. Σε περίπτωση νοικοκυριού που απαρτίζεται και από φιλοξενούμενα μέλη, η αίτηση υποβάλλεται από τον υπόχρεο ή τον σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το σύνολο των μελών του νοικοκυριού.