Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Που πάνε τα χρήματα;

Η υιοθέτηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενός μέρους των προτάσεων των οικολογικών και πράσινων κομμάτων και των 17 στόχων του ΟΗΕ για το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 672,5 δις. ευρώ, αποτελεί ένα θετικό βήμα για την ανάκαμψη από την κρίση και την ανθεκτικότητα.

Επιδοτεί το Ελληνικό Σχέδιο με ………………………………. 17,8 δις.

Και προστίθενται δάνεια χαμηλών επιτοκίων……………… 12,7 δις.

Άθροισμα ... ……………….. 30,5 δις.

Αυτά τα ποσά θα ενισχύσουν την οικονομία και υπολογίζουν ότι

θα κινητοποιηθούν ιδιωτικά κεφάλαια ακόμη ……………… 26,5 δις.

__________________________

Συνολικά ………………… 57,0 δις.

Αναλυτικά οι ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ:

Για την «ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ» ………………… επιδοτήσεις…. 6,026 δις. (33,2%)

ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ………………………………. επιδοτήσεις ……… 2,136 δις. (11,7%)

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ , ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ , ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ……… 5,208 δις. (28,6%)

ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ , ΜΕΤΑΣΧ/ ΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 4,821 δις. (26,5%)

Η κριτική για το πώς θα αξιοποιηθούν τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας από την πλευρά των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ και συγκεκριμένα του υπογράφοντος, προέρχονται από πραγματικό ενδιαφέρον για τη σωστή αξιοποίηση των χρημάτων που θα βοηθήσουν την ανάκαμψη και θα τη συνδυάσουν με την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα. Ανάκαμψη χωρίς ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα ενέχει το στοιχείο του προσωρινού και δεν μας εξασφαλίζει από νέες κρίσεις.

Έχει γίνει κατανοητό ότι χρειάζεται μία γενική στροφή στις πολιτικές αποφάσεις και επιλογές στην οικονομία για να εξασφαλίσουμε τη χώρα από κρίσεις εσωτερικές ή εξωγενείς και να τη θωρακίσουμε απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης που θα επιδεινώσουν τα φαινόμενα ξηρασίας για θα δυσκολέψουν την επιβίωση στις πόλεις του τσιμέντου.

Η θωράκιση από επικίνδυνα φαινόμενα σεισμών, πλημμυρών και πυρκαγιών είναι στα ζητούμενα της ανθεκτικότητας που η ΕΕ μας το ζητά με το περίγραμμα των προϋποθέσεων για την εκταμίευση των σχετικών κονδυλίων του ΤΤΑ.

Ανθεκτικότητα δεν νοείται χωρίς την προστασία του περιβάλλοντος, των δασών, των νερών, της βιοποικιλότητας και τη σωστή διαχείριση και τον περιορισμό του όγκου των απορριμμάτων.

Ανθεκτικότητα δεν νοείται χωρίς ριζικές αλλαγές στο χωροταξικό σχεδιασμό και τις πράσινες αναπλάσεις των πόλεων και των οικισμών.

Τέλος, ανθεκτικότητα δεν νοείται εάν δεν συμμετέχει όλη η κοινωνία στην διαμόρφωση, διαχείριση και στα οφέλη που προκύπτουν από ένα φιλόδοξο σχέδιο.

Δεν θα εξασφαλίσουμε βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα εάν το σύνολο της πολιτικής στην οικονομία και τους άλλους τομείς όπως στην εκπαίδευση δεν εντάσσεται στη γενική λογική της βιωσιμότητας και της αειφορίας.

Για την επιβίωση και την ευημερία χρειάζεται ένα ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ με γενικό αναπροσανατολισμό των επενδύσεων, της εργασίας, της εκπαίδευσης, της φορολογικής πολιτικής, της Κοινωνικής Πολιτικής και εν γένει της Εθνικής, της Ευρωπαϊκής και της Παγκόσμιας πολιτικής. Ένα σχέδιο που θα περιλαμβάνει ριζικές αλλαγές στον τρόπο παραγωγής, την επιλογή των προϊόντων που καλύπτουν πραγματικές ανάγκες, που έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, την αξιοποίηση των δευτερογενών υλικών και τον αποκλεισμό προϊόντων που επιβαρύνουν το περιβάλλον όπως τα πλαστικά μιας χρήσης, τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα κ.ά.

Τα θέματα επενδύσεων από το ΤΑΑ και τα σχετικά ερωτήματα που έχουν μεγάλο ενδιαφέρον είναι:

1. Θα γίνει η σωστή επιλογή των έργων ώστε τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα της χώρας και της κοινωνίας;

2. Θα γίνει η σωστή αξιοποίηση όλων των χρημάτων στα έργα και τις δράσεις με περιορισμό των φαινομένων της κερδοσκοπίας και της διαπλοκής;

Γνωρίζουμε τις χρόνιες αδυναμίες του συστήματος μελέτης- δημοπράτησης - ανάθεσης- επίβλεψης και εκτέλεσης των δημοσίων έργων στην Ελλάδα, όπως γνωρίζουμε ότι τα δημόσια έργα κοστίζουν πολλαπλάσια χρήματα από ότι τα αντίστοιχα ιδιωτικά έργα.

Αν συγκρίνουμε αποπερατωμένα δημόσια έργα σε ποιότητα και κόστος με τα αντίστοιχα ιδιωτικά θα αποδειχθεί αυτό που αναφέρω και δυστυχώς η εκτίμησή μου είναι ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί και για τα χρήματα από το νέο ταμείο ΤΑΑ..

Τι θα περιμέναμε να δούμε ως έργα βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας;

- Θα περιμέναμε έργα ορθής διαχείρισης των υδάτων, βελτιώνοντας τα συστήματα άρδευσης και κατασκευάζοντας έργα αποθηκεύσεις των υδάτων του χειμώνα, ιδιαίτερα στα άνυδρα ελληνικά νησιά, που χρειάζονται μικρά φράγματα εμποτισμού του υδροφόρων οριζόντων και λιμνοδεξαμενές για την άρδευση των χωραφιών και την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής. Τέτοια έργα δεν είδαμε στον προγραμματισμό!

- θα περιμέναμε έργα που θα πρασινίσουν τις πόλεις με τολμηρές αστικές αναπλάσεις για να αντέξουν στην αύξηση των θερμοκρασιών που θα έχουμε λόγω της κλιματικής κρίσης. Τέτοια έργα στο πρόγραμμα δεν είδαμε!

- θα περιμένουμε μελέτες και παρεμβάσεις για την αντισεισμική θωράκιση των παλαιών κτιρίων κυρίως στα κέντρα των πόλεων σε συνδυασμό με την ενεργειακή τους αναβάθμιση.

Δυστυχώς επενδύουν χρήματα για ενεργειακή αναβάθμιση σε κτίρια τα οποία δεν έχουν όλα την απαιτούμενη στατική αντοχή σε ισχυρούς σεισμούς.

- Θα περιμέναμε έργα που θα κρατήσουν τους κατοίκους τα χωριά της υπαίθρου που ερημώνουν και θα ενισχύσουν την επιστροφή των ανθρώπων στην περιφέρεια.Δεν βλέπουμε έργα στη λογική της αποκέντρωσης που είναι βασικός παράγοντας της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας.

Τι έργα βλέπουμε στο πρόγραμμα βάσει των δημοσιεύσεων που υποτίθεται ότι εντάσσονται στη λεγόμενη «πράσινη μετάβαση»;

Αναπλάσεις στον ελαιώνα που συνδυάζονται εμπορικά κέντρα και ποδοσφαιρικά γήπεδα.

Αναπλάσεις των πρώην βασιλικών κτημάτων στο Τατόϊ, την ανακαίνιση του ΟΑΚΑ κ.λπ.

Δεν αναφέρονται συγκεκριμένα έργα για την αύξηση της ανακύκλωσης και την αξιοποίηση των υλικών στη λογική της κυκλικής οικονομίας για να αποφύγουμε το απαράδεκτο της καύσης ή της αποστολής υλικών ανακύκλωσης στην Κίνα με τεράστιο περιβαλλοντικό ενεργειακό κόστος.

Δεν υπάρχουν έργα πράσινης στροφής όπως η κατασκευή νέων Σιδηροδρομικών Δικτύων όπως αυτό της Δυτικής Ελλάδας από Καλαμάτα έως Ιωάννινα.

Δυστυχώς παρατηρούμε ότι η οικολογική - πράσινη αναγκαία στροφή είναι άγνωστες λέξεις και έξω από την πολιτική επιλογή της συγκεκριμένης κυβέρνησης και θα λέγαμε και γενικότερα του πολιτικού συστήματος στη χώρα μας.

Αν κρίνουμε από τα συγκεκριμένα έργα βλέπουμε ότι η ανθεκτικότητα και η βιωσιμότητα είναι πολύ μακριά από την εφαρμοζόμενη πολιτική.

Δυστυχώς η κυβέρνηση κινείται στην γνωστή γραμμή αναπτυξιακής πολιτικής που εφαρμόστηκε στο παρελθόν από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που οδήγησαν την οικονομία και την κοινωνία σε πτώχευση και κατάρρευση.

Γιώργος Δημαράς, Πρ. Υφυπουργός ΥΠΕΝ , Π.Σ. ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ