Ενεργειακή κρίση: SOS από ΙΕΑ - Προετοιμαστείτε: Μπορεί να μην έχουμε δει ακόμα τα χειρότερα

«Ο κόσμος δεν έχει δει ποτέ μια τόσο μεγάλη ενεργειακή κρίση όσον αφορά το βάθος και την πολυπλοκότητά της». «Μπορεί να μην έχουμε δει ακόμα το χειρότερο - αυτό επηρεάζει ολόκληρο τον κόσμο».

Αυτή είναι η δυσοίωνη εκτίμηση που εξέφρασε ο εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Φατίχ Μπιρόλ σε ένα παγκόσμιο ενεργειακό φόρουμ που πραγματοποιείται στο Σίδνεϊ.

Ειδικότερα για την Ευρώπη, έκανε λόγο για έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Όπως είπε, ολόκληρο το ενεργειακό σύστημα βρίσκεται σε μια αναταραχή μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ρωσία, όπως είπε, ήταν εκείνη την περίοδο ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου και φυσικού αερίου και σημαντικός παράγοντα στα εμπορεύματα.

«Αυτό είναι μια εξέλιξη που μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στο παγκόσμιο σύστημα».

Οι συνεχείς ανατιμήσεις αυξάνουν το κόστος πλήρωσης δεξαμενών αερίου, θέρμανσης κατοικιών και ηλεκτροδότησης της βιομηχανίας σε όλο τον κόσμο, προσθέτοντας πληθωριστικές πιέσεις και οδηγώντας σε θανατηφόρες διαμαρτυρίες από την Αφρική έως τη Σρι Λάνκα, ανέφερε ο Φατίχ Μπιρόλ.

Όπως οι πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του 1970, που σημείωσαν τεράστια κέρδη στην απόδοση καυσίμου και έκρηξη στην πυρηνική ενέργεια, ο κόσμος τώρα αντίστοιχα μπορεί να δει ένα άλμα σε πολιτικές που θα επιταχύνουν τη μετάβαση σε μια καθαρότερη ενέργεια, είπε ο Birol.

Την ίδια στιγμή, η ασφάλεια των προμηθειών πετρελαίου και φυσικού αερίου θα συνεχίσει να αποτελεί πρόκληση για την Ευρώπη, αλλά και για άλλες περιοχές, είπε.

«Η κίνησή μας προς την καθαρή ενέργεια παγκοσμίως θα μπορούσε να είναι το μεγαλύτερο σχέδιο ειρήνης από όλα», δήλωσε από πλευρά της, η υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Τζένιφερ Γκράνχολμ στο ίδιο φόρουμ. «Θέλουμε και πρέπει να προχωρήσουμε σε καθαρότερες μορφές ενέργειας».

Κρίσιμη η 21η Ιουλίου για την Ευρώπη

Η Ρωσία έχει καταφέρει να κρατάει όλες τις κυβερνήσεις της Ευρώπης με κομμένη ανάσα, αφού κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν ο Nord Stream 1 που έκλεισε για προγραμματισμένη συντήρηση χθες, θα λειτουργήσει και πάλι στις 21 Ιουλίου.

Στις συνθήκες αυτές τα έκτακτα μέτρα είναι η νέα κανονικότητα, καθώς όλοι προετοιμάζονται για την ημέρα και τους μήνες χωρίς ρωσικό αέριο, πριν η Ευρώπη προετοιμαστεί και έχει τις εναλλακτικές που σχεδιάζει.

Στη Γερμανία, το «πακέτο μέτρων» περιλαμβάνει από πλαφόν στην κατανάλωση -αναμένονται χρεοκοπίες εταιρειών και ανάγκη για μέτρα διάσωσης εταιρειών, όπως τα έως 9 δισ. ευρώ για τη Uniper-, μέχρι επιβάρυνση στους πελάτες φυσικού αερίου, ενώ στις αγορές το αέριο «έπιασε» τηn Παρασκευή τα 185 ευρώ και χθες τα 167 ευρώ.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει εκτιμήσει πως το ποσοστό των επιχειρήσεων που κινδυνεύουν με χρεοκοπία μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο, λόγω των επιπτώσεων του πολέμου, έχει αυξηθεί από 10% σε 17%, ποσοστό που θα είναι μεγαλύτερο σε περίπτωση βαθιάς ύφεσης.

Από πού άλλου μπορεί να βρει αέριο η Ευρώπη;

Η Γερμανία, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μπορούσε, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του το Reuters, να εισάγει αέριο από τη Βρετανία, τη Δανία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία μέσω αγωγών.

Η Νορβηγία, ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας της Ευρώπης μετά τη Ρωσία, πιέζει για αύξηση της παραγωγής για να βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτύχει τον στόχο της να τερματίσει την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027.

Η βρετανική Centrica υπέγραψε συμφωνία με τη νορβηγική Equinor για επιπλέον προμήθειες φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο για τους επόμενους τρεις χειμώνες. Η Βρετανία δεν βασίζεται στο ρωσικό αέριο και μπορεί επίσης να εξάγει στην Ευρώπη μέσω αγωγών.

Η Νότια Ευρώπη μπορεί επίσης να λάβει αζερικό αέριο μέσω του αγωγού Trans Adriatic Pipeline προς την Ιταλία και του Trans-Atolian Natural Gas Pipeline (TANAP) μέσω Τουρκίας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν επίσης ότι μπορούν να προμηθεύσουν 15 bcm υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρωπαϊκή Ένωση φέτος.

Τα τερματικά LNG της Ευρώπης ωστόσο έχουν περιορισμένη χωρητικότητα για επιπλέον εισαγωγές, αν και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες λένε ότι αναζητούν τρόπους για να επεκτείνουν τις εισαγωγές και την αποθήκευσή τους.

Η Γερμανία είναι μεταξύ των χωρών που θέλει να κατασκευάσει νέους τερματικούς σταθμούς LNG. Σκοπεύει να κατασκευάσει δύο μέσα σε δύο χρόνια.

Η Πολωνία, η οποία καλύπτει περίπου το 50% της κατανάλωσης φυσικού αερίου της με ρωσικό αέριο ή περίπου 10 bcm, έχει δηλώσει ότι μπορεί να προμηθεύεται φυσικό αέριο μέσω δύο συνδέσεων με τη Γερμανία. Τον Οκτώβριο, θα ανοίξει ο αγωγός που θα επιτρέπει τη ροή έως και 10 bcm φυσικού αερίου ετησίως μεταξύ Πολωνίας και Νορβηγίας.