Ενέργεια: Το νέο πλαίσιο για τιμές και επιδοτήσεις

Μείωση της τάξης του 50 % σε σχέση με πέρυσι καταγράφει, μέχρι στιγμής, το 2023, η τιμή του ρεύματος στο Χρηματιστήριο Ενέργειας ενώ η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου - αν και αυξήθηκε σχετικά τις τελευταίες ημέρες, από 23 σε 38 ευρώ ανά μεγαβατώρα - εν τούτοις κυμαίνεται σε επίπεδα 90% χαμηλότερα από το ιστορικό υψηλό των 303 ευρώ που είχε φθάσει τον περυσινό Αύγουστο.

Ειδικότερα, η μέση τιμή του ρεύματος στο Χρηματιστήριο Ενέργειας διαμορφώθηκε κατά το πρώτο 5μηνο του έτους στα 152 ευρώ ανά μεγαβατώρα (το Μάιο ήταν 115 ευρώ και στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου έπεσε στα 84 ευρώ) έναντι 306 ευρώ που ήταν η μέση τιμή το 2022 και 454 ευρώ που είχε φθάσει τον Αύγουστο 2022.

Η αποκλιμάκωση των τιμών έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση των κονδυλίων επιδότησης των καταναλωτών καθώς οι τελικές τιμές που διαμορφώνονται στην αγορά από τους προμηθευτές προσέγγισαν ή και υποχώρησαν κάτω από το επίπεδο των 15-16 λεπτών που ήταν ο στόχος των κρατικών επιδοτήσεων.

Η κρατική επιδότηση στα οικιακά τιμολόγια για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο περιορίστηκε σε μόλις 1,5 λεπτό ανά κιλοβατώρα (ενώ πέρυσι τον Αύγουστο ήταν 64 λεπτά ανά κιλοβατώρα).

Υπό το φως των εξελίξεων στη διεθνή αγορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τις χώρες - μέλη να προχωρήσουν το επόμενο διάστημα σε απόσυρση των έκτακτων μέτρων στην αγορά ενέργειας.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η κρίση δεν έχει τελειώσει και ότι πιθανή αύξηση της ζήτησης φυσικού αερίου από την Κίνα σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο ο επόμενος χειμώνας να είναι βαρύτερος από τον περυσινό μπορεί να οδηγήσουν σε νέα άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου και κατ' επέκταση της ηλεκτρικής ενέργειας.

Το πόσο εύθραυστες είναι οι ισορροπίες στην αγορά φαίνεται από το γεγονός ότι το πρώτο 15θήμερο του Ιουνίου η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου στο Χρηματιστήριο της Ολλανδίας αυξήθηκε κατά 65 % με αφορμή τη διακοπή ροής από κοιτάσματα της Νορβηγίας.

Επισημαίνεται παράλληλα ότι αν και η Ευρώπη είναι σήμερα καλύτερα προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει ενδεχόμενες προκλήσεις (οι αποθήκες φυσικού αερίου έχουν πολύ υψηλότερα αποθέματα σε σχέση με πέρυσι, έχουν ενισχυθεί οι υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου και έχουν διαφοροποιηθεί σε μεγάλο βαθμό οι πηγές προμήθειας), ωστόσο θα πρέπει να διαθέτει έτοιμο σχεδιασμό για την αντιμετώπιση τυχόν νέων κρίσεων εφοδιασμού και αύξησης των τιμών.

Ενόψει της απόσυρσης των έκτακτων μέτρων στην αγορά ενέργειας, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων προχωρά στην προετοιμασία του νέου πλαισίου που θα ισχύσει από 1ης Οκτωβρίου σε ό,τι αφορά τις σχέσεις καταναλωτών - προμηθευτών.

Σύμφωνα με τις προτάσεις που τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση, η αλλαγή προμηθευτή για όσους έχουν κυμαινόμενα τιμολόγια (είναι η πλειονότητα) θα εξακολουθήσει να γίνεται χωρίς πέναλτι.

Εξάλλου τα προϊόντα που θα είναι διαθέσιμα στους καταναλωτές διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες:

1. σταθερά,
2. κυμαινόμενα με προηγούμενη γνωστοποίηση της τιμής,
3. κυμαινόμενα με εκ των υστέρων γνωστοποίηση τιμής,
4. δυναμικά για όσους έχουν έξυπνους μετρητές.

Το σύνολο των τιμολογίων θα εξακολουθήσει να αναρτάται στην ιστοσελίδα της Αρχής καθώς και στο εργαλείο σύγκρισης τιμών.

Αξίζει να σημειωθεί και προηγούμενη επισήμανση της Αρχής, σύμφωνα με την οποία οι υφιστάμενοι πελάτες ενός προμηθευτή που προσφέρει χαμηλά τιμολόγια μόνο για νέους πελάτες, προκειμένου να αυξήσει το μερίδιο αγοράς του, έχουν δικαίωμα να ζητήσουν να ενταχθούν στο φθηνότερο τιμολόγιο χωρίς χρέωση.