Ενδοοικογενειακή βία: Πώς γίνονται οι καταγγελίες, τι πρέπει να κάνουν τα θύματα

Αλλαγές στα πρωτόκολλα για την ενδοοικογενειακή βία αλλά και τον τρόπο που θα χειρίζεται τα περιστατικά η Ελληνική Αστυνομία, φέρνει η γυναικοκτονία στους Αγίους Αναργύρους.

Νέο έγγραφο που υπογράφηκε σήμερα (11/4) από την ηγεσία της Ελληνικής Αστυνομίας και φέρνει στο φως της δημοσιότητας το MEGA, αναφέρει πως σε κάθε περίπτωση ποινικής δίωξης θα ανακαλείται η άδεια όπλου για άτομο που εμπλέκεται σε υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας, αμέσως μόλις γίνει καταγγελία.

Παράλληλα, στο έγγραφο αναφέρεται ρητά ότι πρέπει να αφαιρείται άμεσα το όπλο από τον φερόμενο δράστη ανεξάρτητα από το είδος της άδειας με την οποία το κατείχε, δηλαδή αν είναι για σκοποβολή ή για κυνήγι, είτε αυτή έχει λήξει, είτε είναι σε ισχύ.

Την ίδια ώρα το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη εξέδωσε εγχειρίδιο με αναλυτικές οδηγίες προς τους πολίτες για καταγγελίες περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.

Πρόκειται για έναν επτασέλιδο οδηγό που εξηγεί ποια περιστατικά εντάσσονται στις διατάξεις του νόμου περί ενδοοικογενειακής βίας και ποιες σχέσεις. Παράλληλα παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τις υποχρεώσεις των αστυνομικών, καθώς και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν όσοι επιθυμούν να καταγγείλουν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Τέλος περιλαμβάνει τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσει ο κάθε πολίτης μετά την καταγγελία.

Όπως αναφέρεται μεταξύ άλλων στο εγχειρίδιο, η δίωξη της ενδοοικογενειακής βίας γίνεται αυτεπάγγελτα. «Αυτό σημαίνει ότι οι αρμόδιες αστυνομικές Υπηρεσίες έχουν την υποχρέωση να ενεργήσουν άμεσα, όταν πληροφορούνται με οποιονδήποτε τρόπο, από το ίδιο το θύμα ή και από τρίτο πρόσωπο, για την τέλεση οποιουδήποτε αδικήματος ενδοοικογενειακής βίας».

«∆εν απαιτείται η κατάθεση παράβολου ή οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση», προστίθεται. Αποσαφηνίζοντας τον ορισμό της ενδοοικογενειακής βίας, η ΕΛ.ΑΣ. σημειώνει ότι περιλαμβάνει τη σωματική βία (σωματική κάκωση, επικίνδυνη και βαριά σωματική βλάβη, μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης) και λεκτική βία (απειλή, stalking κ.τ.λ.).

«Αν ασκείται ενδοοικογενειακή βία σε βάρος μου ή σε βάρος άλλου μέλους της οικογένειας μου, αν δε μπορώ να καταλάβω ότι αυτό που συμβαίνει είναι ενδοοικογενειακή βία, αν φοβάμαι για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα τη δική μου ή άλλου μέλους της οικογένειάς μου, αν γνωρίζω ότι σε κάποιον συνάνθρωπό μου ασκείται ενδοοικογενειακή βία, τότε απευθύνομαι σε οποιοδήποτε Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας ή Αστυνομικό Τμήμα για να ενημερωθώ σχετικά με τις διαδικασίες, τη νομοθεσία και τα δικαιώματά μου», αναφέρει ο οδηγός της ΕΛ.ΑΣ.

Αναλυτικά οι οδηγίες της ΕΛΑΣ

Πρέπει να γνωρίζω ότι

- Η ενδοοικογενειακή βία απαγορεύεται με νόμο.

- Η δίωξή της είναι αυτεπάγγελτη. Αυτό σημαίνει ότι οι αρμόδιες αστυνομικές Υπηρεσίες έχουν την υποχρέωση να ενεργήσουν άμεσα, όταν πληροφορούνται με οποιονδήποτε τρόπο, από το ίδιο το θύμα ή και από τρίτο πρόσωπο, για την τέλεση οποιουδήποτε αδικήματος ενδοοικογενειακής βίας.

- ∆εν απαιτείται η κατάθεση παράβολου ή οποιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση.

Τα αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας ορίζονται στο νόµο 3500/2006, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και σε διατάξεις του Ποινικού Δικαίου και μπορούν να διακριθούν στις ακόλουθες κατηγορίες:

- Σωµατική βία, όπως σωματική κάκωση, βλάβη της υγείας, επικίνδυνη και βαριά σωματική βλάβη, μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου, ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος κ.α.

- Ψυχολογική βία, όπως απειλή, παρενοχλητική παρακολούθηση (stalking, δλδ. πρόκληση τρόμου ή ανησυχίας, χωρίς απειλή βίας ή άλλης παράνομης πράξης, με την επίμονη καταδίωξη ή παρακολούθησή, όπως ιδίως με την επιδίωξη διαρκούς επαφής με τη χρήση τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού μέσου ή με επανειλημμένες επισκέψεις στο οικογενειακό, κοινωνικό ή εργασιακό περιβάλλον αυτού, παρά την εκφρασμένη αντίθετη βούλησή του ατόμου), παράνομη βία (δηλαδή εξαναγκασμός σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή χωρίς το θύμα να υποχρεούται, με τη χρήση βίας ή απειλή με σπουδαίο και άμεσο κίνδυνο.

Πρέπει να γνωρίζω ότι:

- Σεξουαλική βία, όπως προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας, με λόγο ή έργο, βιασμός κ.α.

- Στο νόμο 3500/2006 δεν προβλέπεται κάποιο αδίκημα, που να συνιστά οικονομική ενδοοικογενειακή βία ή ενδοοικογενειακή εξύβριση.

Ωστόσο, τα αδικήματα άσκησης οικονομικής βίας και η εξύβριση προβλέπονται και τιμωρούνται με βάση τις διατάξεις του Ποινικού Δικαίου και μπορώ να τα καταγγείλω.

Η ενδοοικογενειακή βία αφορά στις παρακάτω σχέσεις:

Πρέπει να θυµάµαι ότι:

- Αν ασκείται ενδοοικογενειακή βία σε βάρος μου ή σε βάρος άλλου μέλους της οικογένειας μου,

- Αν δε μπορώ να καταλάβω ότι αυτό που συμβαίνει είναι ενδοοικογενειακή βία,

- Αν φοβάμαι για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα τη δική μου ή άλλου μέλους της οικογένειάς μου,

- Αν γνωρίζω ότι σε κάποιον συνάνθρωπό μου (φίλο, συνάδελφο, γείτονα κ.α.) ασκείται ενδοοικογενειακή βία,

Τότε απευθύνομαι σε οποιοδήποτε Γραφείο Αντιµετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας ή Αστυνοµικό Τµήµα για να ενημερωθώ σχετικά με τις διαδικασίες, τη νομοθεσία και τα δικαιώματά μου.

Προσοχή:

Έχω πάντα υπόψη μου ότι αν υπάρχει περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας σε εξέλιξη:
- σε βάρος μου,
- σε βάρος μέλους της οικογένειάς μου, σε βάρος άλλου προσώπου.

Καλώ στο «100»

Μπορώ να στείλω και γραπτό μήνυμα, αν δε μπορώ να μιλήσω. Είναι σημαντικό να αναφερθώ με ακρίβεια στη διεύθυνση στην οποία βρίσκομαι και να δηλώσω ότι πρόκειται για επείγουσα ανάγκη.

Μεταβαίνω στο πλησιέστερο Αστυνοµικό Τµήµα.

Έχω υπόψη µου ότι:

- Ανεξάρτητα από το αν επιθυμώ να υποβάλω έγκληση ή όχι, οι αστυνομικοί είναι υποχρεωμένοι βάσει νόμου, όταν λαμβάνουν γνώση για την τέλεση αδικημάτων ενδοοικογενειακής βίας να σχηματίζουν δικογραφία και να ενημερώνουν τον αρμόδιο Εισαγγελέα.

- Οι αστυνομικοί του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας ή του Αστυνομικού Τμήματος θα χειριστούν την υπόθεση που τους καταγγέλλεται, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας μου ή τον τόπο που συνέβη το περιστατικό.

Όταν βρίσκομαι στην αστυνομική Υπηρεσία:

- Θα μου εξασφαλιστεί ιατροφαρµακευτική περίθαλψη, εφόσον το χρειάζομαι.

- Θα τηρηθεί εχεμύθεια και εμπιστευτικότητα και θα εξασφαλιστεί η ιδιωτικότητά μου.

- Θα μου δοθεί ο χρόνος που απαιτείται, για να ηρεμήσω, να αισθανθώ ασφαλής και να περιγράψω όσα μου συνέβησαν.

- Θα μου ζητηθεί να αναφέρω όσα συνέβησαν, να παράσχω οποιοδήποτε στοιχείο έχω στη διάθεσή μου (π.χ. φωτογραφίες, ιατρικές γνωματεύσεις κ.α.) και να προτείνω μάρτυρες.

Έχει σημασία να αναφέρω προηγούµενες καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας που έχω υποβάλει ή και περιστατικά που έχουν συμβεί αλλά δεν τα έχω καταγγείλει.

Πρέπει να γνωρίζω ότι:

Έχει σημασία να αναφέρω οποιοδήποτε στοιχείο υποδεικνύει αυξηµένη επικινδυνότητα (όπως ύπαρξη πυροβόλου όπλου, ιστορικό χρήσης ουσιών - αλκοόλ κ.α.).

- Αν απαιτείται, θα μου εξασφαλιστεί διερµηνεία.

- Θα μου δοθεί παραγγελία για διενέργεια ιατροδικαστικής εξέτασης, σε περίπτωση που μου έχει ασκηθεί σωματική ή σεξουαλική βία και θα διευκολυνθεί η μεταφορά μου στην αρμόδια Υπηρεσία.

Η παραγγελία θα μου αποδοθεί, ακόµη και αν δεν το επιθυµώ.

- Θα ενηµερωθώ µε έντυπο υλικό για τις δομές υποστήριξης που υφίστανται στην περιοχή μου.

Οι αστυνομικοί θα επικοινωνήσουν με τις δοµές υποστήριξης για να παρασχεθεί η, κατά περίπτωση, βοήθεια.

- Θα πραγματοποιηθεί εγγραφή στο Βιβλίο Αδικηµάτων και Συµβάντων της Υπηρεσίας, για το περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας που αναφέρω/καταγγέλλω, αντίγραφο της οποίας μπορώ να αιτηθώ και να λάβω.

- Θα χρειαστεί να παράσχω στους αστυνοµικούς όποια πληροφορία γνωρίζω, που θα µπορέσει να βοηθήσει στη σύλληψη του δράστη, για όσο διαρκεί η αυτόφωρη διαδικασία.

- Θα ζητήσω να μου δοθούν διευκρινήσεις, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας και για ο,τιδήποτε δεν κατανοώ.

Είναι σηµαντικό να γνωρίζω ότι:

- Θα ενημερωθώ από τον αστυνομικό που χειρίζεται την υπόθεσή μου, για το ονοµατεπώνυµο και το βαθμό του, το τηλέφωνο επικοινωνίας της Υπηρεσίας και τον αριθμό πρωτοκόλλου της δικογραφίας.

- Θα ζητήσω από τον αστυνομικό να αποκτήσω πρόσβαση στην εφαρμογή γεωεντοπισμού για έξυπνες συσκευές “panic button”, την οποία μπορώ να χρησιμοποιώ εύκολα και άμεσα, οποτεδήποτε νιώθω ότι κινδυνεύω.

Για την εγκατάσταση της εφαρμογής διευκολύνομαι από τον αστυνομικό.

Αν δεν επιθυμώ ή δεν μπορώ να έχω πρόσβαση στην εφαρμογή “panic button”, όμως κινδυνεύω, καλώ ή στέλνω γραπτό μήνυμα (με διεύθυνση και είδος επείγουσας ανάγκης) στο «100».

- Θα ζητήσω από τον αστυνομικό να με ενημερώσει για τις δυνατότητες άμεσης μεταφοράς και φιλοξενίας μου σε ασφαλές μέρος.

Είναι σηµαντικό να γνωρίζω ότι:

Χρησιμοποιώ το “panic button” ή επικοινωνώ με το «100»:

- Αν συνεχίσω να φοβάμαι ή νιώθω ότι κινδυνεύω,
- Αν χρειάζομαι άμεση συνδρομή και προστασία.

Απευθύνομαι όσες φορές χρειάζεται στο Γραφείο Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας ή στο Αστυνομικό Τμήμα:

- Αν χρειάζομαι πληροφορίες και διευκρινήσεις,
- Αν επιθυμώ να αναφέρω πρόσθετα ή συμπληρωματικά στοιχεία.