Σαν σήμερα, πριν από ένα χρόνο, η Ελλάδα βυθίστηκε στο πένθος μετά την τραγωδία στα Τέμπη . Στις 28 Φεβρουαρίου 2023, δύο αμαξοστοιχίες συγκρούστηκαν μετωπικά, αφήνοντας πίσω τους 57 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
Η σφοδρότητα της σύγκρουσης συγκλόνισε το πανελλήνιο. Ο τόπος του δυστυχήματος μετατράπηκε σε κολαστήριο, με εικόνες που έκαναν τον γύρο του κόσμου.
Στο σημείο της τραγωδίας στήθηκε μνημείο αφιερωμένο στα θύματα. Εκεί, συγγενείς και φίλοι άφησαν λουλούδια, φωτογραφίες και κεριά, τιμώντας τη μνήμη των αγαπημένων τους προσώπων.
Ένα χρόνο μετά:
- Η έρευνα για τα αίτια της τραγωδίας συνεχίζεται.
- Έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις σε βάρος 33 προσώπων, στελεχών της ΕΡΓΟΣΕ και του υπουργείου Μεταφορών.
- Η οικονομική και ηθική αποζημίωση των θυμάτων και των οικογενειών τους παραμένει ανοιχτό ζήτημα.
Η δικαστική διερεύνηση- Τα προβλήματα και οι χρονοτριβές
Ο σταθμάρχης Λάρισας, βρίσκεται αντιμέτωπος με τη βαρύτατη κατηγορία της διατάραξης της ασφάλειας των συγκοινωνιών, αδίκημα που διώκεται ως κακούργημα και επισύρει ποινές από δέκα χρόνια έως ισόβια κάθειρξη . Επίσης, αντιμετωπίζει και κατηγορίες για 57 ανθρωποκτονίες από αμέλεια κατά συρροή, τόσες, όσοι οι άνθρωποι που χάθηκαν, αλλά και κατηγορίες για σωματικές βλάβες με τον ίδιο ποινικό χαρακτηρισμό. Με σύμφωνη γνώμη ανακριτή και εισαγγελέα προφυλακίστηκε και οδηγήθηκε στη φυλακή όπου κρατείται μέχρι και σήμερα.
Ο δικηγόρος του σταθμάρχη, Στέφανος Παντζαρτζίδης, μιλά στο flash.gr, ένα χρόνο μετά το μοιραίο συμβάν και όπως λέει ο εντολέας του αναμένει την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας για να μπορέσει να ακουστεί και η δική του φωνή.
«Ο εντολέας μου βρίσκεται στη φυλακή, και θέλει πάρα πολύ να ξεκινήσει η διαδικασία του δικαστηρίου για να ακουστεί και η δική του φωνή, και να εξηγήσει στην κοινή γνώμη και την κοινωνία και τη δική του πλευρά.»
Προφυλακιστέος κρίθηκε και ο επιθεωρητής κυκλοφορίας του ΟΣΕ, μετά την απολογία του για το δυστύχημα στα Τέμπη στον ειδικό εφέτη ανακριτή.
Είναι οι μόνοι δύο άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα της φυλακής τουλάχιστον μέχρις ότου εκδοθεί η τελική απόφαση του δικαστηρίου, γεγονός που εξοργίζει τους συγγενείς των θυμάτων που θεωρούν ότι οι υπαίτιοι είναι πολύ περισσότεροι και κυκλοφορούν ελεύθεροι ενώ οι δικοί τους άνθρωποι έχουν χαθεί.
Τον Ιούνιο του 2023, πολυσέλιδη έκθεση δικαστικών πραγματογνωμόνων, που παραδόθηκε στον εφέτη ανακριτή Λάρισας, γνωμοδότησε ότι η απουσία συστημάτων ασφαλείας και τα ανθρώπινα λάθη ήταν τα κύρια αίτια που οδήγησαν στο εν λόγω σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών.
Έκτοτε ασκήθηκαν κι άλλες ποινικές διώξεις: Ο εισαγγελέας εφετών Λάρισας άσκησε ποινική δίωξη στον πρώην πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΣΕ αλλά και σε δύο μέλη της Επιτροπή Αξιολόγησης του ΟΣΕ οι οποίοι κατηγορούνται για τη μετάταξη του 59χρονου σταθμάρχη της μοιραίας βάρδιας ενώ δεν πληρούσε το όριο ηλικίας.
Ο διευθύνων την Εισαγγελία Εφετών Λάρισας και εποπτεύων την έρευνα για την τραγωδία των Τεμπών, Σταμάτης Δασκαλόπουλος, άσκησε δίωξη κατά του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Δικτύου του ΟΣΕ (το διάστημα 21-3-2017 έως και 15-11-2019), κατά του Γενικού Διευθυντή της ίδιας Γενικής Διεύθυνσης (το διάστημα 1-12-2019 έως και 1-6-2020), καθώς επίσης και στον Διευθυντή της Διεύθυνσης Σιδηροδρομικών Συστημάτων (το διάστημα 1-4-2017 έως και 30-9-2021), κατά του Διευθυντή της Διεύθυνσης Σιδηροδρομικών Συστημάτων (το διάστημα 1-10-2021 έως την ποινική δίωξη), του Διευθυντή της Διεύθυνσης Συντήρησης Η/Μ Συστημάτων & Ηλεκτροκίνησης (το διάστημα 1-10-2021 έως την ποινική δίωξη). Τέλος η εισαγγελία πρωτοδικών Λάρισας άσκησε ποινική δίωξη σε βάρος του πρώην Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστού, για παράβαση καθήκοντος με το σκεπτικό περί αλλοίωσης του τόπου του δυστυχήματος.
Ένα χρόνο μετά η ανάκριση βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη καθώς οι αρμόδιοι εισαγγελικοί λειτουργοί συλλέγουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να στοιχειοθετήσουν την παραπομπή ή μη των κατηγορουμένων στο ακροατήριο αλλά και να αποφύγουν τις όποιες παραλείψεις.
Τα νέα στοιχεία και το συμπληρωματικό πόρισμα
Τα στοιχεία που προκύπτουν είναι ολοένα και περισσότερα καθώς την Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου 2024, η επιτροπή διερεύνησης ανεξάρτητων πραγματογνωμόνων των οικογενειών των θυμάτων έφερε στο φως της δημοσιότητας το τελικό πόρισμα που περιέχει πολλά νέα στοιχεία και κάνει λόγο για:
- μικρές διαφοροποιήσεις στην χαρτογράφηση των βαγονιών
- επιπλέον στοιχεία σχετικά με την ανάφλεξη ( έλαια σιλικόνης και ξυλόλιο
- εμπλουτισμό της έρευνας σε επίπεδο ανθρώπινου παράγοντα
- επιπλέον στοιχεία σχετικά με την πυροπροστασία και τα υλικά κατασκευής των βαγονιών.
Οι εμπειρογνώμονες μάλιστα θεωρούν καθοριστική τη φωτιά που ξέσπασε μετά την μοιραία σύγκρουση αναφέροντας πως εάν είχε αποφευχθεί, τουλάχιστον 5 άνθρωποι δε θα είχαν χαθεί. Από την έρευνά τους βρέθηκαν στο σημείο εύφλεκτα υλικά των οποίων η προέλευση είναι άγνωστη, όπως άγνωστο είναι και το γιατί αυτά μεταφέρονταν με την μοιραία αμαξοστοιχία. Τόσο η επιτροπή των ειδικών όσο και οι συγγενείς αναφέρουν πως στις 6 Μαρτίου του 2023 , (ήτοι ούτε μία εβδομάδα μετά το συμβάν» ο χώρος του δυστυχήματος «μπαζώθηκε» χωρίς να υπάρχει προφανής λόγος κάνοντας λόγο για προσπάθειες συγκάλυψης των όποιων σφαλμάτων εκ μέρους των υπευθύνων.
Τα βασικά συμπεράσματα του τελικού πορίσματος συνοψίζονται σύμφωνα με την επιτροπή ως εξής:
- αρκούσε και μόνο η φωτοσήμανση για να αποφευχθεί η σύγκρουση
- η σωρεία ανθρώπινων λαθών και παραλείψεων βρήκε πρόσφορο έδαφος σε ένα περιβάλλον συνολικής περιφρόνησης κανονισμών και διαδικασιών
- η σταδιακή κατάρρευση συστημάτων δεν οδήγησε σε καμία λήψη μέτρων
- η συνολική έλλειψη κουλτούρας ασφαλείας στον σιδηρόδρομο δεν επιτρέπει ακόμα και σήμερα την ουσιαστική αξιοποίηση των συμπερασμάτων από το συγκεκριμένο ατύχημα προκειμένου να αποφευχθεί το επόμενο.
Η σύμβαση 717
Σε απολογία καλούνται από την ανακρίτρια που χειρίζεται υποθέσεις ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, 23 άτομα τα οποία κατηγορούνται για τις καθυστερήσεις και τη μη έγκαιρη αναβάθμιση της λεγόμενης σύμβασης «717», που αφορούσε τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.
Οι κατηγορούμενοι, καθώς η μη εκτέλεση της συγκεκριμένης σύμβασης προκάλεσε οικονομική ζημιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση που χρηματοδοτούσε μεγάλο τμήμα της βελτίωσης του σιδηροδρομικού μας δικτύου.
Η κλήση προς απολογία των 23 έχει προσδιοριστεί ανήμερα δηλαδή της τραγικής επετείου του δυστυχήματος.
Πρόκειται για υπόθεση αυτοτελή σε σχέση με την δικογραφία που έχει σχηματιστεί στη Λάρισα, για την οποία έχουν ασκηθεί ποινικές διώξει για σειρά κακουργηματικών πράξεων όπως απάτη, απιστία, ψευδή βεβαίωση με σκοπό τον παράνομο προσπορισμό οφέλους, ηθική αυτουργία στην απάτη και τις ψευδείς βεβαιώσεις.