Ελληνοτουρκικές σχέσεις: Κρίσιμος ο Ιούνιος με Συνόδους Κορυφής ΕΕ και ΝΑΤΟ - Τα σχέδια για συνάντηση Μητσοτάκη με Ερντογάν
Οι δύο Σύνοδοι Κορυφής στις Βρυξέλλες, η πρώτη του ΝΑΤΟ στις 14/6 και η δεύτερη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λίγες μέρες μετά, στις 24-25/6, θεωρούνται κομβικές γα την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών αλλά και των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Όπως επισημαίνει τo ΒΗΜΑ της Κυριακής μπορεί στο τρίγωνο Αθήνας- Λευκωσίας- Άγκυρας να επικρατεί σχετική ηρεμία από τον περασμένο Δεκέμβριο ωστόσο οι αρμόδιοι επιτελείς στο Πεντάγωνο και το δίδυμο του ΥΠΕΘΑ Παναγιωτόπουλος-Φλώρος προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίες οι δηλώσεις του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Εκεί ο ΥΠΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος τόνισε με έμφαση ότι «ό,τι απειλείται, δεν αποστρατιωτικοποιείται. Υπάρχει μια υπαρκτή απειλή και βάση του κυρίαρχου δικαιώματος μας οφείλουμε να λάβουμε μέτρα για την άμυνα τμημάτων της ελληνικής επικράτειας».
Μάλιστα, αναφερόμενος στην κριτική του Τούρκου υπουργού 'Αμυνας Χουλούσι Ακάρ για τις επισκέψεις της Προέδρου της Δημοκρατίας, του πρωθυπουργού αλλά και του ίδιου του Ν. Παναγιωτόπουλου σε ακριτικά ελληνικά νησιά, ο Έλληνας υπουργός υπογράμμισε ότι «δεν μπορεί κανένας Τούρκος αξιωματούχος να υποδείξει σε Έλληνα αξιωματούχο που θα ταξιδέψει στην Ελλάδα. Δεν δεχόμαστε αυτού του είδους τις υποδείξεις».
Από την πλευρά του ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος τόνισε ότι «η Ελλάδα ιστορικά επηρεάζει και επηρεάζεται από τα Βαλκάνια και από τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου». Χαρακτήρισε, δε, «μεγάλες και έντονες τις αλληλεπιδράσεις» ενώ επεσήμανε ότι υπάρχουν «περιφερειακές αιτίες αστάθειας αλλά και ο αναθεωρητικός ρόλος της Τουρκίας».
Για το λόγο αυτό, «είμαστε», ανέφερε ο κ. Φλώρος, «υποχρεωμένοι να διατηρούμε ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις». «Οι προκλήσεις», πρόσθεσε, «δεν είναι θεωρητικές. Πέρυσι, η Ελλάδα αντιμετώπισε μια μεγάλη πρόκληση στον Έβρο. Η Τουρκία εργαλειοποιώντας τους μετανάστες προσπάθησε να επιβάλει τη βούλησή της στο κράτος μας. Οι Ένοπλες Δυνάμεις μαζί με τα σώματα ασφαλείας ανταποκρίθηκαν και σταμάτησαν αυτή την απόπειρα. Και στη συνέχεια, είχαμε τις προκλήσεις στον αέρα και την προσπάθεια αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στη θάλασσα».
«Κάθε σοβαρή χώρα οφείλει να είναι αυτοδύναμη και αυτάρκης σε ότι αφορά τη δυνατότητα της επιβίωσης. Οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι απόλυτα ικανές να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις και να διασφαλίσουν το αγαθό της ασφάλειας και την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας» συμπλήρωσε ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ.
Βασική διαφορά η Λιβύη
Οι δύο χώρες βρίσκονται σε διαφορετικά στρατόπεδα στο θέμα της Λιβύης με την Αθήνα να επιδιώκει την επανάκαμψή της προκειμένου να εξισορροπήσει την κατάσταση που δημιουργήθηκε με τη σύναψη του τουρκολιβυκού μνημονίου οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών και την Άγκυρα να προσπαθεί να αποτρέψει την πλήρη ανατροπή της στρατιωτικής της παρουσίας της στη χώρα. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό η Τουρκία προκειμένου να σπάσει το μέτωπο στην Ανατολική Μεσόγειο επιχειρεί την επαναπροσέγγιση με την Αίγυπτο, κυρίως, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η επίσκεψη Τσαβούσογλου
Όπως επισημαίνεται στο ΒΗΜΑ, πιθανότατα στις 31 Μαΐου ο τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου να επισκεφθεί την Αθήνα αλλά η έλευση του αναμένεται να οριστικοποιηθεί τα επόμενα 24ωρα καθώς η διένεξή του με τον Νίκο Δένδια φαίνεται να διευθετήθηκε στο πλαίσιο της άτπης πενταμερούς για το Κυπριακό στη Γενεύη.
Συνάντηση Μηστοτάκη - Ερντογάν
Η συνάντηση των δύο ΥΠΕΞ κρίνεται σημαντική γιατί φαίνεται ότι θα προετοιμάσει το τετ α τετ Μητσοτάκη - Ερντογάν. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα, η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες στις 14/6 προσφέρει καταρχήν έναν ιδεατό χώρο για μια απευθείας συνάντηση των δύο ηγετών.
Ωστόσο, υψηλόβαθμες διπλωματικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα εκτιμούν ότι μια τέτοια συνάντηση θα έχει θετικό πρόσημο μόνον εφόσον έχει προετοιμαστεί πολύ καλά και οι δύο πλευρές προσέλθούν με διάθεση συνεννόησης. Αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο, ωστόσο αναμένεται έντονη διπλωματική κινητικότητα καθώς επίκειται και η συνάντηση Ερντογάν με τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Καταλύτης η οικονομία
Τα βαριά σύννεφα στις σχέσεις των δύο κρατών εκτιμάται ότι μπορεί να φύγουν με την προώθηση μια θετικής οικονομικής ατζέντας και ρόλο κλειδί αναλαμβάνει ο υφυπουργός εξωτερικών αρμόδιος για θέματα οικονομικής διπλωματίας Κώστας Φραγκογιάννης. Στόχος να προωθηθούν έργα και πρωτοβουλίες που ενώ έχουν συμφωνηθεί εδώ και χρόνια ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί.
Θολό το τοπίο της Τελωνειακής Ένωσης
σημαντική κρίνεται και η έκβαση της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24-25/6 καθώς υπάρχει η εκκρεμότητα σε δύο ζητήματα: Το μέλλον της συνεργασίας της ΕΕ με την Τουρκία στο Μεταναστευτικό και η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης.
Στο πρώτο σκέλος, όπως επισημαίνει το ΒΗΜΑ, δεν υπάρχουν δομικές αλλαγές και η ουσία εστιάζει στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων επί τη βάσει της Δήλωσης των δύο πλευρών τον Μάρτιο του 2016 καθώς και στα νέα κονδύλια που θα λάβει η Τουρκία.
Το δεύτερο κρίνεται πιο περίπλοκο αφού υπάρχουν χώρες όπως η Γερμανία που συντάσσονται με τις τουρκικές επιδιώξεις για να δοθεί πράσινο φως στις διαπραγματεύσεις καθώς αυτό θα δώσει ανάσα στην οικονομία της γείτονος. Ωστόσο, αφενός υπό τη σημερινή μορφή της τελειωνειακής ένωσης έχουν διαπιστωθεί τουρκικές παραβιάσεις κι αφετέρου σοβαρό εμπόδιο είναι και και η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία.
Πρόβλημα προκύπτει και με τη μορφή της συμφωνίας αν δηλαδή θα είναι μεικτή και θα περιλαμβάνονται και εθνικές αρμοδιότητες ή αμιγώς ενωσιακή γιατί αυτό θα κρίνει και αν θα υπάρχει δικαίωμα αρνησικυρίας επί της διαπραγματευτικής εντολής που θα υιοθετήσει το Συμβούλιο. Εφόσον οι «27» ζητήσουν από την Κομισιόν να καταθέσει πρόταση διαπραγματευτικής εντολής κι αυτή προτείνει αμιγώς ενωσιακή συμφωνία, τότε η ομοφωνία αντικαθίσταται από ειδική πλειοψηφία.
