Ελλάδα κορονοϊός: Με τις λιγότερες ζημιές στην Ευρωζώνη θα εξέλθει από την κρίση εκτιμά η Morgan Stanley
Η πανδημίας της covid-19 έχει γονατίσει αδιαμφισβήτητα όλες τις οικονομίες της ευρωζώνης. Όπως συνέβη εξάλλου και με τις προηγούμενες κρίσεις στο παρελθόν. Παρόλα αυτά, αυτή τη φορά χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, οι οποίες ταλανίστηκαν από τα μνημόνια της προηγούμενης δεκαετίας, εκτιμάται ότι θα εξέλθουν από την υγειονομική κρίση με τις λιγότερες ζημιές. Σύμφωνα με την Morgan Stanley, αυτή η εκτίμηση πηγάζει από μια νέα έκθεσή της, η οποία εξετάζει τις οικονομίες της Ευρωζώνης, μετά την πανδημία, κάνοντας σύγκριση με προηγούμενες κρίσεις.
Είναι δεδομένο ότι οι περίοδοι βαθιάς ύφεσης αφήνουν μακροχρόνιες πληγές στην οικονομία, όπως υπογραμμίζει η Morgan Stanley. Το σοκ της πανδημίας δεν θα αποτελέσει εξαίρεση. Παρόλο μου η κλασική θεωρία του επιχειρηματικού κύκλου αντιμετωπίζει την έκρηξη και την ύφεση της οικονομίας ως προσωρινές αποκλίσεις γύρω από μια τάση, οι εμπειρικές βιβλιογραφίες διαπιστώνουν ότι η ύφεση προκαλεί μόνιμες ζημιές στην παραγωγή. Οι οικονομίες σπάνια επιστρέφουν δυναμικά στις προϋπάρχουσες συνθήκες μετά από ύφεση. Αντιθέτως, γεννιούνται νέες, πιο χαμηλές και αδύναμες τάσεις. Η εν λόγω επιδείνωση προκύπτει από τις συνέπειες που έχουν οι περίοδοι ύφεσης στις αγορές εργασίας, τη συσσώρευση κεφαλαίου και τον ρυθμό της τεχνολογικής προόδου.
Η Ευρώπη πλήττεται μετά τις κρίσεις του 2008 και του 2011. Η παραγωγή στην Ευρωζώνη μειώθηκε το 2009 και, ακόμη και όταν επανήλθε στο αρχικό της επίπεδο και τους ρυθμούς ανάπτυξης, δεν επέστρεψε ποτέ τα προ κρίσεως επίπεδα. Η ανάλυση του Αμερικανικού τραπεζικού κολοσσού, δείχνει ότι αυτό οφειλόταν κυρίως σε ζημιές στην αγοράς εργασίας, οι οποίες αντισταθμίστηκαν σε μικρό βαθμό μόνο από μικρές θετικές συνεισφορές από το κεφάλαιο και την τεχνολογία. Ωστόσο η συμβολή του κεφαλαίου στην ανάπτυξη σε επόμενες περιόδους παρέμεινε πολύ κάτω από τα επίπεδα πριν από την κρίση.
Ο βαθμός των οικονομικών ζημιών, διέφερε σημαντικά σε ολόκληρη την Ευρώπη, ξεκαθαρίζει η Morgan Stanley . Ενώ η Γερμανία δεν παρουσίασε καθόλου ζημιές, η πλειοψηφία των υπολοίπων χωρών, ειδικά της περιφέρειας, υπέφεραν έντονα. Αυτή τη φορά, επισημαίνει η αμερικάνικη τράπεζα, οι "πληγές" που θα αφήσει η πανδημία είναι πιθανό να είναι και μικρότερες και πιο ίσα κατανεμημένες, για τρεις κυρίως λόγους. Πρώτα από όλα, η διάρκεια της ύφεσης της πανδημίας είναι σημαντικά μικρότερη από το διάστημα 4-5 ετών της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης συν την κρίση χρέους της ευρωζώνης. Επιπλέον, οι κλάδοι που χαρακτηρίζονται από κοινωνική επαφή είναι αυτοί που πλήττονται πιο έντονα από την πανδημία, και έτσι δεν υπάρχει σημαντική διάβρωση των δεξιοτήτων εργασίας, περιορίζοντας έτσι τον αρνητικό αντίκτυπο στην αγορά εργασίας.
Τέλος, το πιο σημαντικό, αποτελεί η απάντηση από πολιτικής πλευράς. Αυτή τη φορά ήταν πολύ πιο οργανωμένη και ταχύτερη από ό,τι σε προηγούμενες κρίσεις, και σχεδιάστηκε για να φτάσει σε όλες τις γωνιές της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της περιφέρειας που "χτυπήθηκαν" πιο έντονα. Η παραγωγή το 2024 να αναμένεται να είναι περίπου 3,5% χαμηλότερη από τις προβλέψεις προ πανδημίας. Σαφέστατα η πανδημία θα αφήσει πολλά προβλήματα, αλλά, το έλλειμμα (παραγωγής) μετά από πέντε χρόνια αναμένεται να είναι μικρότερο από ό,τι στα πέντε χρόνια μετά την κρίση του ευρώ.
Επίσης, ενδιαφέρον έχει το μοτίβο του ΔΝΤ το οποίο δεν αναμένει έντονες διαφορές όπως αυτές που σηματοδότησαν την κρίση χρέους της ευρωζώνης. Η τυπική απόκλιση του πενταετούς ελλείμματος είναι μικρή, 1,5%, λιγότερο από το ένα έβδομο του επιπέδου της τελευταίας κρίσης. Επίσης, αν και η Ισπανία και η Ιταλία εξακολουθούν να συγκαταλέγονται μεταξύ των χωρών που θα πληγούν περισσότερο, το ίδιο ισχύει και για τη Γαλλία και την Αυστρία, ενώ όλες οι χώρες θα πληγούν λιγότερο από ό,τι κατά την κρίση του ευρώ. Μάλιστα, όπως επισημαίνει η Μorgan Stanley, η Ελλάδα και η Πορτογαλία, οι οποίες και χτυπηθήκαν περισσότερο μετά την τελευταία κρίση, αναμένεται να πληγούν λιγότερο από την πανδημία. Συγκεκριμένα, για την Ελλάδα το πλήγμα στο ΑΕΠ μετά την πάροδο της πενταετίας (2024) θα είναι μόλις 1,5%, για την Πορτογαλία 2,2% ενώ για την Ισπανία και την Ιταλία για παράδειγμα, στο 4,7% και 4,1% αντίστοιχα.
Ωστόσο η Morgan Stanley προειδοποίει πως αν και η διάθεση εμβολίων υπήρξε αιτία δικαιολογημένης αισιοδοξίας σχετικά με τις μελλοντικές προοπτικές, η μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα των εμβολίων δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη λόγω των μεταλλάξεων.
