Αμερικανικές εκλογές: Σηματοδοτούν αλλαγές στον κόσμο και την Ελλάδα;

Η απουσία της Κάμαλα Χάρις από την ομιλία του Νετανιάχου στο Κογκρέσο παρά τον συμβολισμό της δεν σημαίνει και επικείμενη αλλαγή της πολιτικής υποστήριξης που προσφέρουν οι ΗΠΑ στο Ισραήλ σε περίπτωση που η υποψήφια των Δημοκρατικών εκλεγεί Πρόεδρος. Το παράδειγμα αυτό αρκεί για να καταλάβουμε ότι ανεξαρτήτως του ποιος θα εκλεγεί, η πολιτική των ΗΠΑ δεν θα παρεκκλίνει από τους βασικούς άξονές της. Στην περίπτωση της Κάμαλα Χάρις τα στοιχεία συνέχειας της θητείας Μπάιντεν θα είναι πιο εμφανή. Όσο και αν πιθανολογείται η νέα Πρόεδρος να χρωματίσει τη δική της θητεία δίνοντας περισσότερο έμφαση στα δικαιώματα των γυναικών και των Αφροαμερικανών, οι τομείς της εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής αναμένεται να κινηθούν στις υπάρχουσες ράγες.

Γρίφος ο απρόβλεπτος Τραμπ 

Η προηγούμενη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ προϊδεάζει για το περιεχόμενο της πολιτικής που θα ακολουθήσει αν επανεκλεγεί. Χωρίς να μας διαφεύγει ότι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών λειτουργεί συχνά πέρα από κανόνες και γραμμές εμπιστευόμενος υπέρμετρα το ένστικτό του, εν τούτοις τόσο η ομιλία του στο Συνέδριο του κόμματος όσο και τα όσα έγιναν γνωστά για το γενικόλογο, είναι αλήθεια, πρόγραμμα των Ρεπουμπλικανών, δεν αφήνουν περιθώρια για εκπλήξεις. Στο λόγο του Τραμπ τρεις τομείς πολιτικής έχουν ίσως το μεγαλύτερο μερίδιο:

• Οι μεταναστευτικές ροές που υπόσχεται να τις αντιμετωπίσει με μηδενική ανοχή διακηρύσσοντας πως έτσι προστατεύει την εργασία και τα δικαιώματα των Αμερικανών

• Η οικονομική και εμπορική πολιτική προστατευτισμού που θα χαρακτηρίζεται από την επιβολή δασμών στις εισαγωγές με υψηλούς συντελεστές, ιδίως στις εισαγωγές από την Κίνα

• Η λιγότερο ενεργή-σε σχέση με τους Δημοκρατικούς- συμμετοχή στις διεθνείς υποχρεώσεις των ΗΠΑ με ταυτόχρονη πρόσκληση στους συμμάχους να σηκώσουν μεγαλύτερο βάρος ευθύνης και δαπανών στο πλαίσιο κοινών διεθνών πρωτοβουλιών.

Σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον όπου οι οικονομίες είναι αλληλένδετες και η κάθε δράση προκαλεί ανάλογη αντίδραση και όπου η ειρήνη και η γεωπολιτική σταθερότητα αφορούν τους πάντες-γιατί όλοι επηρεάζονται σχεδόν εξίσου-το σχέδιο Τραμπ φαίνεται πως έχει απόσταση από την εξαγγελία στην πράξη.

Τί έχει να περιμένει η Ελλάδα; 

Η Ελλάδα δεν πρέπει να αναμένει δραστική αλλαγή στις σχέσεις με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, όποια και αν προκύψει. Το βέβαιο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την ευρύτερη περιοχή υπερβαίνει τους συσχετισμούς Ελλάδας-Τουρκίας. Η παρουσία των ΗΠΑ στην Ελλάδα ιδίως με τις εγκαταστάσεις σε Σούδα για την ανατολική Μεσόγειο-Μέση Ανατολή και Αλεξανδρούπολη για την Ευρασία έχουν δημιουργήσει ένα πλέγμα αμοιβαίου συμφέροντος. Από την άλλη, το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την πορεία της Τουρκίας προς δυτικούς ή ανατολικούς ορίζοντες παραμένει στο ακέραιο. Η επικράτηση των Δημοκρατικών με την Κάμαλα Χάρις φαίνεται να οδηγεί σε γνωστά πεδία και η ενεργότερη ανάμειξη των ΗΠΑ στην νέα επικείμενη πρωτοβουλία του ΟΗΕ για το Κυπριακό μένει να αποδειχθεί.

Η απουσία του Μπομπ Μενέντεζ από τη νευραλγική θέση του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας οδηγεί το ελληνικό λόμπι σε αναζήτηση νέων ισορροπιών καθώς η Κάμαλα Χάρις είναι νέα στην κεντρική πολιτική σκηνή χωρίς τις παραδοσιακές σχέσεις που σε μια μακρά πορεία χρόνων οικοδομήθηκαν με τον πρόεδρο Μπάιντεν. Από την άλλη, όσο κι αν ο Τραμπ θέλγεται από ηγέτες τύπου Ερντογάν που προσδίδουν προσωποπαγή χαρακτηριστικά στη διακυβέρνηση-πρακτική που ακολουθεί και ο ίδιος-η σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας δεν είναι εφήμερη και δεν πρόκειται να οδηγήσει τις ΗΠΑ στο να αλλάξουν τις δικές τους κόκκινες γραμμές. ΄Αλλωστε, παρά τη ρητορική του Τραμπ, επί της προεδρίας του επιβλήθηκαν στην Τουρκία κυρώσεις για τους S-400 (Νόμος CAATSA) που προμηθεύτηκε η Τουρκία από τη Ρωσία όπως επίσης, επί προεδρίας του αποβλήθηκε η Τουρκία από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35 όπου μάλιστα ήταν συμπαραγωγός χώρα έχοντας καταβάλλει 2 δις δολάρια! Οι ελληνικής καταγωγής υποστηρικτές του Τραμπ διατηρούν τους διαύλους που άνοιξαν κατά την προηγούμενη θητεία του με πολιτική αιχμή του δόρατος τη βουλευτή Νέας Υόρκης Νικόλ Μαλλιωτάκη.

Οι επικείμενες αμερικανικές εκλογές ασφαλώς προκαλούν παγκόσμιο ενδιαφέρον. Οι ΗΠΑ διατηρούν το ρόλο τους εδώ και δεκαετίες με ειδικό βάρος για τις εξελίξεις όσο καμιά άλλη χώρα στον κόσμο. Αυτό από μόνο του δείχνει πως η κεντρική γραμμή πλεύσης-χωρίς να παραγνωρίζεται το ιδιαίτερο χρώμα κάθε προεδρικής θητείας-παραμένει με σταθερό προσανατολισμό.

Επιμέλεια: Βασιλική Κουκίου