Η πρώτη προσβάσιμη σε γραφή Braille ποιητική συλλογή από την Σοφία Δευτερίγου

Μια ποιητική συλλογή διαφορετική από τις άλλες, παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στον χώρο Μύρτιλο, όπου εργάζονται άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες. Πρόκειται για την ποιητική συλλογή “Εκ Βακχείας Μονογένεση”, της Σοφίας Δευτεριγου και η διαφορετικότητα ανάγεται στο ότι είναι η πρώτη στη χώρα μας και στην Ευρώπη που κυκλοφορεί σε γραφή Braille, στη νοηματική γλώσσα και στα διεθνή νοήματα, για να μπορούν να τη διαβάζουν ακόμα και άτομα που έχουν προβλήματα αναπηρίας.

Λόγω της σημασίας της έκδοσης και της στήριξης που παρέχει στους τυφλούς και κωφούς πολίτες, στην παρουσίαση πήραν μέρος: Η Υπουργός Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου, ο πρώην Υπουργός Θεόδωρος Ρουσόπουλος που ήταν και συντονιστής της στο πάνελ, η συγγραφέας και φιλόλογος Πασχαλία Τραυλου, η φιλολογος Τζουλιάνα Μπούσι, ο διερμηνέας νοηματικής και Πρόεδρος Ελλήνων διερμηνέων Γιώργος Στάθης και ο art director Ηλίας Γεωργαρας.

Χαιρετισμούς απηύθυναν o Πρωτοσύγκελος Αρχιμανδρίτης της Νεκτάριος Δαρδανός, Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κωφών Κωνσταντίνος Σίμψης, η Αντιπρόεδρος του Φάρου τυφλών Ελλάδος Γεωργία Ρουκουτάκη και η αρχαιολόγος μουσειολόγος Ελένη Μάρκου του μουσείου Κυκλαδικής τέχνης.

Την εκδήλωση πλαισίωσε μουσικά η ερμηνεύτρια Λίνα Ροδοπούλου με συνοδεία άρπας και πιάνο, ενω την απόλυτα επιτυχημένη και στοχευμένη σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο ‘Ιων Κεχαγιόγλου.

Αναφερόμενη στη σημασία της έκδοσης μιας ποιητικής συλλογής η οποία όμως είναι προσβάσιμη σε άτομα με προβλήματα όρασης, η κ. Μιχαηλιδου τόνισε ότι το δικαίωμα στην μάθηση, στην Τέχνη στην ενημέρωση κλπ αποτελεί βασικό συστατικό της Δημοκρατίας και κατά συνέπεια ο,τι διευκολύνει την προσβασιμότητα ατόμων με διάφορα προβλήματα στα αγαθά αυτά υπηρετεί την Δημοκρατία και θα πρέπει να υποστηρίζεται με κάθε τρόπο. Από την στιγμή λοιπόν που η συλλογή αυτή υπηρετεί την προσβασιμότητα ατόμων με προβλήματα όρασης στην Τέχνη του λόγου, αξίζει κάθε προβολής και στήριξης.
Αποτελεί, κατέληξε η υπουργός Εργασίας, υποχρέωση και δέσμευση για μας, η προσβασιμότητα στα σχολεία μας, στους χώρους εργασίας, στην καθημερινότητα, η διαρκής προσπάθεια για την διασφάλιση της ισότητας στα μέλη ενός συνόλου.

Συγκεκριμένα η Υπουργός είπε: «Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι στο Μύρτιλο, σε μία συγκέντρωση που τιμά τον άνθρωπο και την προσβασιμότητα, για μία κοινωνία ουσιαστικά δημοκρατική και προσβάσιμη. Η γνώση και η απασχόληση είναι αγαθά που μας αφορούν όλους κι αποτελούν τις θεμελιώδεις αρχές της πολιτείας για ενεργούς κι ελεύθερους πολίτες. Οι άνθρωποι με αναπηρία είναι ξεχωριστά άτομα, τα οποία έχουν αναπτύξει μέσα στη ζωή τους ιδιαίτερες δεξιότητες και οφείλουμε να είμαστε δίπλα, προχωρώντας σε πράξεις που θα διευκολύνουν την καθημερινότητά τους και θα ενθαρρύνουν την εξέλιξή τους.

Ο εκλεκτός λόγος της κυρίας Δευτερίγου και η ανιδιοτέλεια να μοιράσει την ποίησή της στη νοηματική και braille δωρεάν, διδάσκει ήθος και σεβασμό απέναντι στον συνάνθρωπο σε μία κοινωνία με ιδεώδη. Η στήριξη της κοινωνίας από τους ίδιους τους πολίτες,
κάνει εμάς τους πολιτικούς να έχουμε διπλά ευθύνη των πράξεων μας, απέναντι σε αποφάσεις που επιθυμούμε να ωφελούν το σύνολο άμεσα κι όχι τόσο μακροπρόθεσμα, σε μία εποχή που αυτό που ζητάμε όλοι είναι η σταθερότητα και η πρόοδος. Αποτελεί υποχρέωση και δέσμευση η προσβασιμότητα στα ελληνικά μας σχολεία, η συμπερίληψη στους χώρους εργασίας και η καθημερινή προσπάθεια για ισότητα ανάμεσα σε όλα τα μέλη ενός συνόλου. Ευχαριστούμε θερμά τη Σοφία Δευτερίγου που με την προσπάθειά της αυτή έδειξε πως γίνεται όλοι μαζί να έχουμε δίκαιες και ίσες ευκαιρίες στην ανάγνωση, στην κατανόηση, στην επικοινωνία και στη βαθύτερη σημασία της ενσυναίσθησης για τον συνάνθρωπο».

Από την πλευρά του ο Θόδωρος Ρουσόπουλος τόνισε ότι ενώ μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί αρκετά βιβλία με το σύστημα Braille, κανένα από αυτά δεν αφορά κάποια ποιητική συλλογή. «Τωρα ομως ,με την συλλογή της κ. Δευτεριγου, η παράλειψη αυτή αίρεται και οι άνθρωποι με προβλήματα όρασης μπορούν να αισθανθούν και να νιώσουν τα μηνύματα της τέχνης του εμμετρου ποιητικού λόγου, όχι μόνο με την καρδιά τους αλλά και με τις άκρες των δακτύλων τους. Μεσω της ποίησης», συνέχισε ο κ. Ρουσόπουλος, «οι τυφλοί ή οι κωφοι μπορούν να μοιραστούν τις ιστορίες τους με τον υπόλοιπο κόσμο δημιουργώντας γέφυρες κατανοησης και ενότητας. Να νιώθουν ότι αποτελούν ζωντανό και ενεργό κομμάτι της κοινωνίας και να διαμορφώσουν τη δική τους ταυτότητα».

Ο «συντονισμός»

Μου ζητήθηκε να συντονίσω, θέλω να πιστεύω, μια ενδιαφέρουσα συνάντηση, σπανίως συντονίζω πια… …έχω φύγει από την δημοσιογραφία πάνω από 23 χρόνια οπότε ο ρόλος μου δεν είναι αυτός η εξαίρεση έχει να κάνει με δύο παράγοντες ο πρώτος είναι η ιδιαιτερότητα αυτής της απόδοσης της ποιητικής συλλογής, μια πρωτοποριακή δουλειά, πανελλαδικά και ίσως πανευρωπαϊκά.

Η «πρωτοπορία»

Ο δεύτερος λόγος ανάγεται στο μικρό ιστορικό παρελθόν πριν από 20 χρόνια ακριβώς έχοντας αναλάβει το Υπουργείο Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (υπουργός επικρατείας είχα ορκιστεί τότε) είχα την άποψη ότι οι συμπολίτες μας με αναπηρία βρίσκονται σε απόλυτη μειονεκτική θέση στην Ελλάδα από ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Προσπάθησα λοιπόν και επέτυχα να κάνω τα εξής πράγματα με τους τότε συνεργάτες μου και με ανθρώπους που ασχολήθηκαν με το αναπηρικό κίνημα. Το πρώτο ήταν ένα διεθνές συνέδριο για τα άτομα με προσβασιμότητα στα ΜΜΕ. Το οποίο έγινε για τρεις συνεχείς χρονιές. Το δεύτερο ήταν ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ για άτομα με αναπηρία ή από άτομα με αναπηρία το οποίο συγκέντρωσε πάνω από 200 συμμετοχές παγκοσμίως. Και το τρίτο ήταν το μοναδικό τότε τηλεοπτικό κανάλι στην Ευρώπη, αποκλειστικά για τα άτομα με αναπηρία με υποτιτλισμό και ηχητική παρουσίαση των θεμάτων του, ανάλογα με την αναπηρία που είχε ο καθένας που ήθελε να το παρακολουθήσει.

Το «Παράπονο…»

Με ρώτησαν κάποτε επειδή δέχτηκα πολλές επιθέσεις στην πολιτική (αποχώρησα από την πολιτική επανήλθα 10 χρόνια αργότερα… ακαδημαϊκή καριέρα στο εξωτερικό…)εάν με ενόχλησαν αυτές οι επιθέσεις που τότε δέχτηκα… τους απήντησα δεν με ενόχλησε τίποτα απολύτως από όλα αυτά.. εξάλλου στην πολιτική τα περιμένεις όλα! Εκείνο όμως που με ενόχλησε ήταν ότι κατεστράφει ένα έργο το οποίο έγινε για συμπολίτες μου το οποίο είχαν απόλυτη ανάγκη. Κατεστράφη το συνέδριο. Κατεστράφει το φεστιβάλ και έκλεισε και η τηλεόραση για άτομα με αναπηρία…. Κρίμα…

Η συγγραφέας Πασχαλία Τραυλού με έναν εκπληκτικό και μαγευτικό λόγο αναφέρθηκε εκτεταμένα στην ουσία και τη σημασία της ποιητικής συλλογής και υπογράμμισε ότι η κ. Δευτερίγου με τον ποιητικό της λόγο εμβαθύνει, εικονοποιεί και μετουσιώνει την λέξη σε μυσταγωγική διαδικασία για την ανάδειξη της ταυτότητας του Έλληνα, αυτή που είχε και αυτή που οφείλει να διατηρήσει, ως σανίδα σωτηρίας για το παρόν και το μέλλον του.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι υπόλοιποι ομιλητές, οι οποίοι επικεντρώθηκαν στους ορίζοντες που ανοίγει στους τυφλούς και κωφούς συνανθρώπους μας, η απόδοση μιας ποιητικής συλλογής σε γραφή Braille αλλά και στην σημασία που έχει τόσο για την κουλτούρα όσο και για την ψυχολογία τους ή δυνατότητα της ανάγνωσης λογοτεχνικών κειμένων.

Συγκεκριμένα ο Γιώργος Στάθης τόνισε : «Η προσβασιμότητα δεν αποτελεί μία τάση αλλά ένα αναφαίρετο δικαίωμα όλων και η Σοφία μέσα από αυτή την ποιητική συλλογή στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα προς όλους τους δημιουργούς, με στόχο όλοι να γίνουν προσβάσιμοι σε όλους!»

Η Τζουλιάνα Μπούσι ως τυφλή ποιήτρια και φιλόλογος, τόνισε, μεταξύ άλλων στην ομιλία της :

«Το εγχείρημα της γραφής της ποιητικής συλλογής σε γραφή Braille είναι πάρα πολύ σημαντικό , όχι τόσο επειδή δε θα έβρισκα την επιλογή του πως να διαβάσω κάτι , όσο γιατί κάποιος με σκέφτηκε για πρώτη φορά χωρίς να κάτσω να το ψάξω εγώ τόσο πολύ.

Γιατί ενδεχομένως να έπρεπε να κάνω διπλή και τριπλή προσπάθεια, όπως κάνω συνήθως για να διαβάσω κάτι. Οπότε λοιπόν να μου δίνεται η επιλογή, χωρίς να προσπαθήσω για την επιλογή ,είναι για μένα κάτι πολύ μεγάλο, και νομίζω ότι με αυτό μπορώ να απευθυνθώ για όλη την κοινότητα των τυφλών που αγαπάει την ποίηση, διαβάζοντας την ποίηση της κυρίας Δευτερίγου και σκεπτόμενη όλη αυτή την πράξη, κατάλαβα την σημαντικότητα της ,όπως και για την ποίηση μεμονωμένα μπορώ να πω ότι με αγγίζει πάρα πολύ….

Ποιήματα της διάβασαν ο μοναδικός Γιώργος Κιμούλης, ο ζεστός Ρένος Χαραλαμπίδης η ερμηνευτική Λίνα Ροδοπούλου, η αισθαντική Τζουλιάνα Μπούσι, η απίστευτη Γεωργία Ρουκουτάκη και ή μοναδική Αγγελικη Λάμπρη.

Την όλη διερμηνεία της εκδήλωσης στην νοηματική έκανε η λαμπερή Χριστίνα Παπαζήση, διερμηνέας νοηματικής της εταιρείας Hands Up.

Τέλος, η νεαρά ποιήτρια, που με πρωτοπορία άνοιξε στην ποίηση μία νέα ενότητα ελεύθερης πρόσβασης, έκλεισε την βραδιά λέγοντας: «Είμαι πολύ συγκινημένη, που μοιράστηκα απόψε με όλους σας, την ποίηση των νεότερων χρόνων μου και τις πράξεις της τωρινής μου ποιητικής και πνευματικής κατάστασης, με ανθρώπινο αποτύπωμα.

Η "Εκ Βακχείας Μονογένεση" ξεκίνησε ως ποίηση, συνέχισε ως αίσθηση και ολοκληρώθηκε με Πράξη.

Ποίηση, αίσθηση και πράξη, στην υπηρεσία του ανθρώπου!

Απόψε, στο Μύρτιλο, γιορτάσαμε το αποτέλεσμα της προσβασιμότητας στην ελληνική ποιητική γλώσσα και στην καθημερινή, ουσιαστική επαφή και επικοινωνία με τον άνθρωπο.

Η ζωή είναι φως και άγγιγμα. Γεννιόμαστε στο φως και το πρώτο χέρι είναι από ανθρώπινο άγγιγμα.

Το βιβλίο μου τίμησε με τις λέξεις του τον άνθρωπο και επικοινώνησε με τις πράξεις του το βαθύτερο μήνυμα της ισότητας και της ελευθερίας στην επιλογή και ανεξαρτησία της ανάγνωσης.

Το όνειρό μου έγινε πραγματικότητα, κάνοντας το όραμά μου με προσβασιμότητα.

Ευχαριστώ θερμά τους συνεργάτες μου, Ηλία Γεωργαρά, Γιώργο Στάθη και την πρότυπη εταιρεία νοηματικής Hands up και τον Σκηνοθέτη μας Ίωνα Κεχαγιόγλου για την άψογη δουλειά τους.

Θερμές ευχαριστίες στον κ. Ρουσόπουλο, τη Δόμνα Μιχαηλίδου, την Πασχαλία Τραυλού, Την Τζουλιάνα Μπούσι, την Γεωργία Ρουκουτάκη και φυσικά την κοινότητα των κωφών και τυφλών συμπολιτών μας, για την παρουσία, την υποστήριξη και την αγάπη τους.

Θα είμαι πάντα δίπλα σας!»