ΕΕ: Αγωνία πίσω από τα χαμόγελα - Προς αύξηση αμυντικών δαπανών, διαφωνίες για στρατό στην Ουκρανία

Οι ηγέτες των χωρών της Ευρώπης που έχουν πεδίο παρέμβασης στην κρίση της Ουκρανίας, συναντήθηκαν χθες στο Παρίσι, μετά από πρόσκληση του Εμανουέλ Μακρόν, σε μια πρώτη προσπάθεια απάντησης στις συνομιλίες που ξεκινούν σήμερα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας στο Ριάντ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Στις συνομιλίες αυτές η ΕΕ, αλλά και η Ουκρανία, είναι αποκλεισμένες.

Οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Δανίας, αλλά και της Βρετανίας, όπως και οι επικεφαλής του NATO και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έγιναν χθες δεκτοί με θέρμη από τον Μακρόν στο Μέγαρο των Ηλυσίων.

Στο προσκήνιο κυριαρχούσαν τα χαμόγελα, πίσω όμως επικρατούσε αγωνία για το πώς η Ευρώπη θα μπορέσει να παραμείνει «στο παιχνίδι» της επόμενης μέρας στο διεθνές σκηνικό, με τον Τραμπ και τον Πούτιν να χτίζουν ένα νέο ψυχροπολεμικό κλίμα.

Την περασμένη Δευτέρα (10/2), ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, JD Vance, είχε πει στην Ευρώπη ότι η «υπερβολική νομοθεσία» της για δυνητικά επιβλαβείς τεχνολογίες, ήταν λάθος. Δύο ημέρες αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ τηλεφώνησε στον Βλαντιμίρ Πούτιν για να ξεκινήσουν συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου.

Την ίδια μέρα, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, είπε στους ευρωπαίους αντιπάλους του σε μια συνάντηση στις Βρυξέλλες ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον «πρωταρχικά επικεντρωμένες» στην ασφάλεια της Ευρώπης και ότι η Γηραιά Ήπειρος θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην υπεράσπιση της Ουκρανίας.

Την Παρασκευή ήρθε η εκρηκτική ομιλία του Τζέι Ντι Βανς στη σύνοδο του Μονάχου για την Ασφάλεια του Βανς: όπως σημειώνει ο Guardian, επρόκειτο για μια βίαιη ιδεολογική επίθεση που κατηγορούσε τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες ότι καταργούν την ελευθερία του λόγου, υποκύπτουν στην πολυπολιτισμικότητα και δεν αντιμετωπίζουν το νούμερο 1 πρόβλημα που είναι η μετανάστευση.

Ξεχάστε τη Ρωσία, είπε ουσιαστικά ο Βανς, η πραγματική απειλή για την Ευρώπη, είπε, ήταν «από μέσα».

Παράλληλα, ο Βανς δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει ωμά στους Ευρωπαίους την αλλαγή ηγεσίας και πολιτικής της Αμερικής. «Υπάρχει νέος σερίφης στην πόλη», είπε χαρακτηριστικά.

Συνασπισμός προθύμων και ικανών

Όσοι παρευρέθηκαν στη χθεσινή σύνοδο στο Παρίσι, σύμφωνα με τον Guardian, θεωρήθηκαν ως οι πιο αποφασισμένοι, αλλά και οι καλύτερα εξοπλισμένοι, ένας συνασπισμός όχι μόνο πρόθυμων αλλά και ικανών -συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, που δεν είναι πλέον μέλος της ΕΕ, αλλά σημαντικός συνεισφέρων στην Ουκρανία και μια ισχυρή ευρωπαϊκή στρατιωτική δύναμη.

Φτάνοντας στο Παρίσι, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είπε ότι η ασφάλεια της Ευρώπης βρίσκεται «σε σημείο καμπής. Ναι, πρόκειται για την Ουκρανία – αλλά και για εμάς. Χρειαζόμαστε επείγουσα νοοτροπία. Χρειαζόμαστε άνοδο στην άμυνα. Και χρειαζόμαστε και τα δύο τώρα».

Τα κοινά σημεία και οι ηχηρές διαφωνίες

Η ανάγκη για άμεση ενίσχυση των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται ότι αποτελεί το κεντρικό συμπέρασμα της χθεσινής μίνι συνόδου κορυφής στο Παρίσι.

Με δεδομένο ότι οι ευρωατλαντικές σχέσεις αλλάζουν δραματικά, η ευρωπαϊκή ηγεσία δηλώνει αποφασισμένη να κινηθεί πιο γρήγορα και αποτελεσματικά για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών εξοπλισμών, με τη διασφάλιση του αναγκαίου δημοσιονομικού χώρου.

Αυτό πρακτικά σημαίνει να μπορεί η κάθε χώρα να δαπανά περισσότερα για τον στρατό και τα χρήματα αυτά να εξαιρούνται από τους ευρωπαϊκούς κανόνες για το έλλειμμα -η Ελλάδα δαπανά πάνω από το 3% του ΑΕΠ της.

Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι θέλουν να διερευνήσουν και τη δυνατότητα μεγαλύτερων επενδύσεων στην ευρωπαϊκή βιομηχανία.

Στο τραπέζι τέθηκε και το ενδεχόμενο αποστολής κοινών ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία, ως βασικός παράγοντας για να αποτελέσει η Ευρώπη υπολογίσιμη δύναμη απέναντι στην Ρωσία και την Αμερική.

Κάποιοι έχουν εκφραστεί θετικά σε αυτήν την κατεύθυνση, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έχει διασαφηνίσει ότι η χώρα του προτίθεται να αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία. Ωστόσο, ένα τέτοιο ενδεχόμενο συνάντησε χθες την κάθετη αντίθεση του Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς που χαρακτήρισε αυτή τη συζήτηση «άκαιρη».

Ώρα αποφάσεων

Τα νέα δεδομένα θα τεθούν και στη σημερινή τηλεδιάσκεψη κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στην οποία θα είναι παρών και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Όσον αφορά το πώς θα ληφθούν θεσμικά οι αποφάσεις, το ερώτημα είναι αν θα υπάρξει έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ πριν από την τακτική Σύνοδο του Μαρτίου, ενώ μια σημαντική εκκρεμότητα είναι και οι γερμανικές εκλογές της ερχόμενης Κυριακής, με τον χριστιανοδημοκράτη Φρίντριχ Μερτς που θεωρείται «φαβορί» για την Καγκελαρία να κινείται στην κατεύθυνση της περαιτέρω στρατιωτικής ενίσχυσης της Ουκρανίας, αλλά και της κοινής άμυνας.