Δίπλωμα οδήγησης: Αυτές είναι οι αλλαγές στην εκπαίδευση και στις εξετάσεις των υποψηφίων οδηγών

«Φρένο» στα φαινόμενα διαφθοράς στοχεύει να βάλει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με τις αλλαγές που έρχονται στην εκπαίδευση και τις εξετάσεις των υποψηφίων οδηγών.

Με το σχέδιο νόμου για την Εκπαίδευση και Κατάρτιση Υποψήφιων, το οποίο τίθεται σε διαβούλευση την επόμενη εβδομάδα, επέρχονται σημαντικές αλλαγές, ιδίως στη διαδικασία των αδειών οδήγησης, καθώς για παράδειγμα ο εκπαιδευτής θα κάθεται στο πίσω κάθισμα κατά τη διενέργεια της πρακτικής δοκιμασίας των υποψήφιων οδηγών, ενώ θα γίνεται αυστηρός έλεγχος ταυτοπροσωπίας, ώστε να μην μπορεί να δώσει κανείς εξετάσεις στη θέση κάποιου άλλου.

Για πρώτη φορά μάλιστα, οι νέοι από την ηλικία των 17 ετών θα μπορούν να ξεκινήσουν θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα οδήγησης. Δικαίωμα συμμετοχής στην πρακτική δοκιμασία για την απόκτηση διπλώματος θα έχει όμως ο υποψήφιος οδηγός αφού συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.  Το νομοσχέδιο παρουσιάστηκε την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2021 στο υπουργικό συμβούλιο από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή και τον υφυπουργό Γιάννη Κεφαλογιάννη.

Στόχος είναι η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, ο οδηγός θα είναι καλύτερα προετοιμασμένος για να βγει στο δρόμο, από τη στιγμή που θα πάρει το δίπλωμα οδήγησης και να μπει «φρένο» σε φαινόμενα διαφθοράς.

Οι 10 + 1 αλλαγές

1. Έλεγχος ταυτοπροσωπίας σε δύο στάδια και με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, στα πρότυπα του gov.gr.
2. Δειγματοληπτικός έλεγχος ταυτοπροσωπίας υποψήφιων οδηγών: Η φωτογραφία του Δελτίου Εξέτασης υποψηφίου θα διασταυρώνεται με ψηφιακή φωτογραφία, που θα λαμβάνεται κατά την είσοδο του υποψηφίου στο εξεταστικό κέντρο, από κάμερα η οποία θα τοποθετηθεί ειδικά για αυτό το σκοπό. Με αυτό τον τρόπο αντιμετωπίζεται το γνωστό φαινόμενο του να προσέρχεται στις εξετάσεις άτομο διαφορετικό από τον υποψήφιο.
3. Την πρακτική δοκιμασία των υποψηφίων θα διενεργεί ένας εξεταστής, ο οποίος πλέον θα κάθεται στη μπροστινή θέση του συνοδηγού, ενώ ο εκπαιδευτής θα κάθεται στο πίσω κάθισμα. Σταματά έτσι το φαινόμενο του να παρεμβαίνει ο εκπαιδευτής στον τρόπο οδήγησης του υποψηφίου, κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
4. Για την εξασφάλιση της διαφάνειας, της αξιοπιστίας και του ευρύτερου ελέγχου των πρακτικών εξετάσεων, η όλη δοκιμασία καταγράφεται με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει ήδη έρθει σε επικοινωνία με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία διαπίστωσε ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη σέβεται πλήρως τα προσωπικά δεδομένα, σε αντίθεση με την προβληματική πρόβλεψη στο Νόμο του 2018 επί υπουργίας Χρ. Σπίρτζη. Προβλέπεται πλέον ειδικότερα η χρήση φορητής -κι όχι μόνιμης- κάμερας 360ο, που διαθέτει μικρόφωνο και ειδική αποσπώμενη κάρτα μνήμης, στην οποία αποθηκεύεται όλη η διαδικασία της πρακτικής δοκιμασίας. Η κάμερα εικονίζει ευδιάκριτα ολόκληρη την καμπίνα του οχήματος και τους συμμετέχοντες στη διαδικασία.
5. Δημιουργείται ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την υποστήριξη και διεκπεραίωση όλων των διαδικασιών που σχετίζονται με τη χορήγηση, επέκταση και ανανέωση της άδειας οδήγησης. Επιπλέον, οι θεωρητικές εξετάσεις θα διεξάγονται από νέο πληροφοριακό σύστημα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στη βάση τράπεζας θεμάτων και όχι γνωστών από πριν ερωτήσεων και απαντήσεων.
6. Καταρτίζεται και τηρείται Μητρώο Εξεταστών Πρακτικής Δοκιμασίας Υποψήφιων Οδηγών από τις Υπηρεσίες των Περιφερειών της χώρας. Το Μητρώο αυτό θα είναι ανοιχτό σε όλους τους δημοσίους υπαλλήλους κατηγορίας ΠΕ και ΤΕ. Προβλέπεται και η δυνατότητα ένταξης στο Μητρώο Εξεταστών και ιδιωτών.
7. Καταρτίζεται και τηρείται Μητρώο Εποπτών, για τον έλεγχο τόσο των θεωρητικών όσο και των πρακτικών εξετάσεων, αλλά και την επιτήρηση των εξεταστών. Στο Μητρώο αυτό θα εντάσσεται και το ένστολο προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς και το προσωπικό της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
8. Η επιμόρφωση Εξεταστών και Εποπτών θα γίνεται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.
9. Προβλέπεται σύστημα αξιολόγησης της διαδικασίας πρακτικών εξετάσεων, καθώς και του έργου των εξεταστών, από την αρμόδια οργανική μονάδα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Το σύστημα αξιολόγησης θα συνοδεύεται από ένα μηχανισμό επιβράβευσης και κυρώσεων, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στην έξοδο από το Μητρώο Εξεταστών.
10. Για πρώτη φορά υπάρχουν ειδικές προβλέψεις που διευκολύνουν τις εξετάσεις Ατόμων με Αναπηρία. Ειδικότερα, προβλέπεται ειδικό εκπαιδευτικό εγχειρίδιο και ειδική θεωρητική εξέταση ατόμων που δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες και όσων απολαμβάνουν το καθεστώς διεθνούς προστασίας στη χώρα μας. Επιπλέον, προβλέπεται ειδική θεωρητική εξέταση κωφών και βαρήκοων υποψηφίων στην ελληνική νοηματική γλώσσα, καθώς και με υπότιτλους. Προβλέπεται επίσης η ίδρυση ιδιωτικών Κέντρων Αξιολόγησης Ικανότητας και Προετοιμασίας Οδήγησης για άτομα με κινητικά προβλήματα (αντίστοιχα με τα κρατικά κέντρα «ΗΝΙΟΧΟΣ»), ώστε να μην ταλαιπωρούνται περαιτέρω τα Άτομα με Αναπηρία, τα οποία σύμφωνα με τον νόμο δικαιούνται δίπλωμα οδήγησης.

Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα σε όσους νέους και νέες έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους, να παρακολουθήσουν θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα οδήγησης στις σχολές οδήγησης. Τα θεωρητικά μαθήματα θα μπορούν να πιστοποιηθούν, πριν τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, δηλαδή θα μπορεί ο υποψήφιος να έχει περάσει τα σήματα πριν τα 18.

Με τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, οι υποψήφιοι θα έχουν δικαίωμα, όπως συμβαίνει σήμερα, να δηλώσουν συμμετοχή για τη διεξαγωγή της πρακτικής δοκιμασίας και την απόκτηση άδειας οδήγησης.

Νέοι όροι για τις αντίκες

Εκτός από τις αλλαγές στο σύστημα εκπαίδευσης των υποψηφίων οδηγών, στο β´ μέρος του νομοσχεδίου περιλαμβάνεται νομοθετική ρύθμιση για την ταξινόμηση και κυκλοφορία των ιστορικών οχημάτων. Πιο συγκεκριμένα, μπαίνουν νέοι όροι και προϋποθέσεις στη χρήση των ιστορικών αυτοκινήτων (αντίκες) ενώ παράλληλα οι ιδιοκτήτες τους θα πρέπει να καταβάλλουν τέλη κυκλοφορίας, με εξαίρεση τα οχήματα άνω των 45 ετών.

Τα βασικά σημεία είναι :

• Χαρακτηρισμός ενός οχήματος ως όχημα ιστορικού ενδιαφέροντος. Σχετική βεβαίωση χορηγείται αποκλειστικά από φορείς που υποδεικνύονται ή/και εκπροσωπούν νόμιμα στην Ελλάδα τη ΔΟΑ ή τη ΔΟΜ ή τη ΔΟΠΟ για οχήματα τουλάχιστον 30 ετών. Οι άνω φορείς χορηγούν κάθε 5 χρόνια πιστοποιητικό συμμόρφωσης οχήματος ιστορικού ενδιαφέροντος.
• Χορήγηση στοιχείων κυκλοφορίας (άδειας και ειδικών πινακίδων) από τις Υπηρεσίες Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειών. Δικαιολογητικά που προσκομίζονται: Βεβαίωση χαρακτηρισμού, Πιστοποιητικό συμμόρφωσης, Τεχνικός έλεγχος οχήματος κάθε έτος. Μετά τη χορήγηση των ειδικών πινακίδων γίνεται υποχρεωτική διαγραφή του οχήματος από το Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Οχημάτων του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και εγγραφή του στο Μητρώο Οχημάτων Ιστορικού Ενδιαφέροντος του υπουργείου. Καταβάλλεται τέλος έκδοσης αδείας και πινακίδων.
• Κυκλοφορία οχημάτων ιστορικού ενδιαφέροντος. Κυκλοφορούν με τους όρους και προϋποθέσεις των άρθρων 88 και 90 του ΚΟΚ, ασφαλίζονται υποχρεωτικά και επιτρέπεται να κυκλοφορούν στον μικρό δακτύλιο. Καταβάλλονται τέλη κυκλοφορίας, με εξαίρεση τα οχήματα άνω των 45 ετών.
• Πρόστιμα και κυρώσεις. Για παραβάσεις του ΚΟΚ επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τον ΚΟΚ κυρώσεις, ενώ για παραβάσεις του παρόντος νόμου επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 500 - 5.000 ευρώ στους φορείς (εκπρόσωποι ή υποδεικνυόμενοι από ΔΟΑ, ΔΟΜ, ΔΟΠΟ) και στους ιδιοκτήτες των οχημάτων και αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας για 6 μήνες.
• Μεταβατικό στάδιο έως την εφαρμογή του νέου πλαισίου. Όσα οχήματα έχουν χαρακτηριστεί και πληρούν τις προϋποθέσεις του νέου πλαισίου, διατηρούν τον χαρακτηρισμό τους, εφόσον είναι 30 ετών την ημερομηνία αίτησης χορήγησης στοιχείων κυκλοφορίας. Όσα ιστορικά οχήματα δεν έχουν λάβει στοιχεία κυκλοφορίας 18 μήνες μετά τη δημοσίευση του νόμου, απαγορεύεται να κυκλοφορούν.

Καραμανλής: Διασφαλίζεται το αδιάβλητο της διαδικασίας

«Έχουμε οικοδομήσει ένα ευρύτερο σύστημα -όχι μόνο καινοτόμων- αλλά κυρίως αυτονόητων προβλέψεων, που - σύμφωνα με την λογική- θα έπρεπε να ισχύουν εδώ και χρόνια στη χώρα μας. Θα συναντήσουμε αντιδράσεις; Ασφαλώς και είμαστε προετοιμασμένοι. Όταν προσπαθείς να χτυπήσεις ένα σαθρό σύστημα από τη ρίζα του, είναι αναμενόμενο ότι αυτό θα αντιδράσει», σημείωσε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κατά την εισήγηση του.

Τόνισε, επίσης, πως με το παρόν νομοσχέδιο θα δομηθεί ένα σύστημα εξετάσεων διαφανές, διασφαλίζοντας παράλληλα το αδιάβλητο της διαδικασίας και πρόσθεσε πως εντός του 2021 θα έρθει και ο νέος ΚΟΚ. «Αν θέλουμε να βελτιώσουμε την οδική συμπεριφορά θα πρέπει να επανεξετάσουμε τη διαδικασία θεωρητικής εξέτασης και πρακτικής δοκιμασίας. Γιατί -κακά τα ψέματα- από εκεί ξεκινάει το πρόβλημα. Κι αν θέλουμε να χτυπήσουμε το πρόβλημα από τη ρίζα, θα πρέπει να αλλάξουμε τη λογική των εξετάσεων», επισήμανε ο κ. Καραμανλής στην εισήγηση του.

Οι αλλαγές στο σύστημα εξέτασης υποψήφιων οδηγών με το παρόν νομοσχέδιο εντάσσονται σε ένα συνολικό σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την οδική ασφάλεια, στο πλαίσιο του οποίου προχωρά σχέδιο επεμβάσεων σε 7.000 ιδιαίτερα επικίνδυνα σημεία του εθνικού και επαρχιακού δικτύου όλης της χώρας, ύψους 450 εκατ. ευρώ.