Διακοπή καπνίσματος: Το «μυστικό» της σταδιακής απεξάρτησης από τη νικοτίνη βρίσκεται σε ένα φυτό
Μια φυτικής προέλευσης θεραπεία, γνωστή από το παρελθόν αλλά ξεχασμένη μέχρι πρόσφατα, επιτρέπει τη σταδιακή μείωση της εξάρτησης από τη νικοτίνη και τη διακοπή του καπνίσματος χωρίς συμπτώματα στέρησης.
Για πολλούς η διακοπή του καπνίσματος είναι μια επαναλαμβανόμενη χαμένη μάχη ή ένας στόχος που φαντάζει άπιαστος.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Πρόληψη του Καπνίσματος, η εξάρτηση από τη νικοτίνη αποτελεί μια χρόνια και υποτροπιάζουσα νόσο. Οκτώ στους δέκα καπνιστές που προσπαθούν να κόψουν το κάπνισμα χωρίς βοήθεια, υποτροπιάζουν μέσα στον πρώτο μήνα.
Ο εθισμός στη νικοτίνη καθιστά τη διακοπή του καπνίσματος συχνά δύσκολο εγχείρημα αν όχι αδύνατο. Η νικοτίνη αποτελεί μία από τις τρεις πιο εθιστικές ουσίες μαζί με την κοκαΐνη και τα οπιοειδή.
Για αυτό και δεν αποτελεί έκπληξη πως μόλις το 5% των καπνιστών που το επιχειρούν, κατορθώνουν να διακόψουν το κάπνισμα χωρίς φάρμακα ή άλλη βοήθεια. Δεν είναι λίγοι και εκείνοι που ακόμη και με βοήθεια δεν φθάνουν στο στόχο τους.
Ωστόσο, τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος γίνονται εμφανή άμεσα. Σε οκτώ ώρες αυξάνεται το οξυγόνο και μειώνεται το μονοξείδιο του άνθρακα στο μισό και σε έναν χρόνο ο κίνδυνος για καρδιακή προσβολή σε σχέση με έναν καπνιστή μειώνεται κατά 50%.
Μια παλιά, νέα θεραπεία διακοπής καπνίσματος
Όσοι όμως αποφασίσουν να κόψουν το κάπνισμα φαίνεται πως απέκτησαν άλλον έναν σύμμαχο. Μια νέα θεραπεία που έρχεται από το παρελθόν. Με δραστική ουσία την κυτισινικλίνη, το TOKOVYS μειώνει την επιθυμία για νικοτίνη σε καπνιστές που είναι πρόθυμοι να σταματήσουν το κάπνισμα.
Η θεραπεία διαρκεί ένα μήνα, κατά τη διάρκεια του οποίου μειώνεται σταδιακά η εξάρτηση η εξάρτηση από τη νικοτίνη, ενώ παράλληλα ανακουφίζει τα βασικά συμπτώματα στέρησης.
Η κυτισινικλίνη χρησιμοποιούνταν στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη πριν από σχεδόν 60 χρόνια για να βοηθήσει τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα, προτού εγκριθούν οποιεσδήποτε μέθοδοι για τη διακοπή του καπνίσματος στο δυτικό κόσμο.
Είναι ένα φυτικό αλκαλοειδές που προέρχεται από το φυτό Cytisus laburnum και έχει υψηλή συγγένεια με έναν υπότυπο του υποδοχέα του εγκεφάλου, που συνδέεται με την εξάρτηση στη νικοτίνη. Ανακαλύφθηκε το 1818, απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1865 και οι δράσεις της τεκμηριώθηκαν ως «ποιοτικά ταυτόσημες με αυτές της νικοτίνης» το 1912.
Ο τρόπος δράσης
Η κυτισινικλίνη είναι μια φαρμακευτική ουσία που μιμείται και ανταγωνίζεται τον τρόπο δράσης της νικοτίνης, καθώς ο μηχανισμός δράσης της ουσίας αφορά στην εκλεκτική και ισχυρότερη δέσμευση στους a4b2 υποδοχείς, οι οποίοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εξάρτηση από τη νικοτίνη.
Μάλιστα, η ουσία σταδιακά εκτοπίζει τη νικοτίνη λόγω της ισχυρότερης δέσμευσης. Αυξάνει μέτρια τα επίπεδα της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, κάτι που προλαμβάνει και ανακουφίζει τα συμπτώματα από τη στέρηση της νικοτίνης.
Παρουσιάστηκε στην αγορά το 1964 ως βοηθητική μέθοδος διακοπής καπνίσματος με την επωνυμία Tabex από μια βουλγαρική φαρμακευτική εταιρεία. Τα πρώτα δεδομένα από κλινικές δοκιμές που έδειχναν τα θετικά αποτελέσματα της κυτισινικλίνης στη διακοπή του καπνίσματος, δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά της Ανατολικής Ευρώπης από τέλη της δεκαετίας του 1960 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1970.
Τα ποσοστά διακοπής καπνίσματος που καταγράφηκαν κυμαίνονταν από 41% έως 65% στο τέλος της θεραπείας και 21% έως 30% έξι ή περισσότερους μήνες μετά την έναρξη της παρακολούθησης. Ωστόσο, η παραπάνω μεθοδολογία και ο τότε σχεδιασμός των κλινικών μελετών δεν πληρούσε τις σύγχρονες απαιτήσεις των κανονιστικών αρχών.
Το 2011, δημοσιεύθηκε μια πιο αυστηρά σχεδιασμένη κλινική δοκιμή της κυτισινικλίνης στο New England Journal of Medicine και το 2013 μια μετα-ανάλυση στο Thorax που συμπεριλάμβανε τα ευρήματα σε όλες τις σύγχρονες, ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές.
Η συνοπτική εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της ήταν σημαντική και συγκρίσιμη με την αποτελεσματικότητα των υποκατάστατων νικοτίνης (τη βουπροπιόνη, τη νορτρυπτυλίνη και την κλονιδίνη).
Σήμερα, η κυτισινικλίνη κυκλοφορεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και πλέον υπάρχουν πολυάριθμες κλινικές δοκιμές που τεκμηριώνουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του προϊόντος, ενώ αρκετές ακόμα αναμένεται να ολοκληρωθούν σύντομα.
Σε διεθνές επίπεδο, τα αποτελέσματα των μελετών που διερευνούν τη θεραπευτική επιλογή της θεραπείας για τη διακοπή του καπνίσματος, είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά.
