ΔΕΔΔΗΕ: Χωρίς έξυπνους μετρητές ηλεκτρικού ρεύματος στoν πιο βαρύ χειμώνα της ενεργειακής κρίσης μετά 8 από χρόνια καθυστερήσεων

Ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος μιλώντας σήμερα το πρωί στην ΕΡΤ για την κλιμακούμενη ενεργειακή κρίση μετέφερε από τη χθεσινή συνεδρίαση της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων στο Μαξίμου την ενημέρωση του αρμόδιου υπουργού ενέργειας Κώστα Σκρέκα ο οποίος προειδοποίησε ότι «το σύστημα κινείται στα όριά του γι’ αυτό θα πρέπει και εμείς στο σπίτι μας να κάνουμε εξοικονόμηση ρεύματος 10-15%.»

Οι ειδικοί στον χώρο της ενέργειας χωρίς να παραβλέπουν την έννοια της ατομικής ευθύνης χαμογελούν πικρά ακούγοντας αυτές τις προτροπές, αναλογιζόμενοι πως τα πράγματα θα ήταν πιο απλά αν εδώ και τόσα χρόνια είχαν τοποθετηθεί οι έξυπνοι ψηφιακοί μετρητές ηλεκτρικού ρεύματος σε όλους τους καταναλωτές και δεν οδεύαμε στον πιο δύσκολο ενεργειακά προσεχή χειμώνα με τους «αραμπαδες» των παλαιών αναλογικών ρολογιών της παλιάς ΔΕΗ που αποτελούν μία ανοιχτή πληγή του συστήματος ενεργειακής αγοράς με τεράστιες απώλειες για το δίκτυο, τους καταναλωτές αλλά και το περιβάλλον.

Η αντικατάσταση των μετρητών αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους διαγωνισμούς, που ξεκίνησε να υλοποιείται στην Ελλάδα το 2013, πέρασε από «χίλια κύματα» και έφτασε τον Ιούνιο του 2022 στην αποσφράγιση των 7 προσφορών που κατατέθηκαν με την αξιολόγηση να βρίσκεται σε εξέλιξη από την Επιτροπή Διεξαγωγής μέχρι και τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Πάει ο χειμώνας δηλαδή, και αυτός και ο επόμενος, καθώς και ανάδοχοι να προκύψουν «σύντομα», το πολυδιάστατο έργο έχει θεωρητικά ορίζοντα πλήρους υλοποίησης μιας δεκαετίας. Λογικά ο πόλεμος στην Ουκρανία θα έχει τελειώσει μέχρι τότε.  Καλώς βέβαια θα τους έχουμε τότε τους έξυπνους μετρητές αλλά τώρα τους χρειαζόμασταν περισσότερο από ποτέ!

Εν μέσω «ενεργειακής καταιγίδας» οι καταναλωτές θα καλούνται για παράδειγμα να αλλάζουν συχνά πάροχο. Με τους έξυπνους μετρητές θα διευκολύνονταν σημαντικά το άνοιγμα της αγοράς και η διαδικασία αλλαγής προμηθευτή και επιπλέον θα παρέχονταν στους προμηθευτές πολλές δυνατότητες για πολλαπλές ενεργειακές εφαρμογές και ελκυστικότερες προσφορές. Μέσω προγραμμάτων όπως Multiband tariffs, Dynamic tariffs και smart charging που μπορούν να υποστηρίζουν οι έξυπνοι μετρητές, θα δίνονταν νέες δυνατότητες για μέγιστη εξοικονόμηση από την πλευρά καταναλωτή, για καλύτερη διαχείριση του φορτίου αιχμής προς όφελος του δικτύου και φυσικά ομαλή διείσδυση της ηλεκτροκίνησης.

Σταματάμε όμως εδώ γιατί μιλάμε για ένα ανεκτέλεστο έργο 1 δισεκατομμμυρίου, που αντιστοιχεί μόλις στο μισό «power pass» Σεπτεμβρίου που έδωσε η κυβέρνηση (1,9 δις), το οποίο έργο ακόμα βρίσκεται στην αξιολόγηση των προσφορών της πρώτης φάσης. Μέχρι να φτάσουμε στην προμήθεια 7,5-8 εκατομμύρια έξυπνων μετρητών, την εγκατάσταση των μετρητών στο δίκτυο διανομής και τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες που θα πρέπει να «κουμπώσουν» με το σύστημα έχουμε... μέλλον.

Τι χάνουμε χωρίς τους έξυπνους μετρητές ρεύματος

Με τους έξυπνους μετρητές σε άλλες χώρες:

• Μειώνονται οι χρόνοι διακοπών ηλεκτροδότησης, λόγω καλύτερης εποπτείας του δικτύου από τον Διαχειριστή. Mε δεδομένο ότι το 90% του Δικτύου στην Ελλάδα είναι εναέριο και άρα ευάλωτο στην κλιματική κρίση το πλεονέκτημα αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό γιατί δίνει τη δυνατότητα στον Διαχειριστή να εντοπίσει τις βλάβες εξ αποστάσεως και να επέμβει άμεσα προκειμένου να αποκαταστήσει τις ζημιές στο Δίκτυο επιτυγχάνοντας πολύ ταχύτερους χρόνους επανηλεκτροδότησης.
• Υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής διαφορετικών τιμολογίων στη διάρκεια του 24ώρου, ανάλογα με τη διακύμανση του κόστους του ρεύματος (σήμερα υπάρχει η δυνατότητα μόνο για χαμηλή νυχτερινή χρέωση με ξεχωριστό μετρητή) με συνέπεια καλύτερη διαχείριση του φορτίου αιχμής που διευκολύνει την ομαλή διείσδυση της ηλεκτροκίνησης και ωφελεί τη λειτουργία του δικτύου.
• Με την πρόσβαση στα στοιχεία των τωρινών και προηγούμενων μετρήσεων μέσω οικιακής οθόνης ή του διαδικτύου, παρέχεται στον καταναλωτή η δυνατότητα για καλύτερη διαχείριση των φορτίων του και εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας.
• Μειώνεται το λειτουργικό κόστος για την καταμέτρηση, την αποκοπή και την επανασύνδεση, αφού η ανάγνωση των μετρήσεων, η αποκοπή και επανασύνδεση γίνονται εξ αποστάσεως
• Δίνεται η δυνατότητα μείωσης των ρευματοκλοπών, οι οποίες παρουσιάζουν έξαρση τα τελευταία χρόνια. Τόσο η μείωση του λειτουργικού κόστους, όσο και η μείωση της επιβάρυνσης της αξίας ρεύματος λόγω μείωσης των ρευματοκλοπών έχουν άμεση επίδραση στα τιμολόγια.
• Έχουν καταργηθεί οι «έναντι» λογαριασμοί.
• Οι καταναλωτές έχουν τη δική τους επιλογή ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΠΕ, net metering) αλλά και τη δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας (ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μπαταρίες). Οι καταναλτωτές ειδοποιούνται απευθείας από τον προμηθευτή για τις ώρες χαμηλής χρέωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να προσαρμόζουν ανάλογα την κατανάλωση τους.
• Οι προμηθευτές μπορούν να διαμορφώνουν ανταγωνιστικότερα τιμολόγια και προϊόντα με βάση το προφίλ των πελατών τους, ενώ ο διαχειριστής του δικτύου (όπως είναι στη Ελλάδα ο ΔΕΔΔΗΕ) έχει τον έλεγχο του δικτύου της χαμηλής τάσης σε πραγματικό χρόνο.

Το φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα του  ΔΕΔΔΗΕ

Η καρδάρα με το γάλα χύθηκε. Ειδικά με την την αποτυχία του πρώτου διαγωνισμού 2014-2015 όπου όλες οι πλευρές είχαν το δικό τους μερίδιο ευθύνης. Τώρα χρειάζεται ταχύτητα και μεθοδικότητα ώστε να υλοποιηθεί το έργο. Το  χρονοδιάγραμμα του ΔΕΔΔΗΕ όπως αυτό παρουσιάζονταν στον ειδικό Τύπο στις αρχές του καλοκαιριού 2022 έκανε λόγο για αρχική τοποθέτηση ορισμένων εκ των 7.354.000 «έξυπνων μετρητών» σε 7-10 μήνες και για ολοκλήρωση του έργου το 2030.

Ειδικότερα, με βάση το πλάνο ανάπτυξης, προβλέπονταν να τοποθετηθούν 100.000 το 2022 (εξαιρετικά δύσκολο όσο περνά ο καιρός), 500.000 το 2023, 800.000 το 2024, 1.000.000 το 2025, 1.000.000 το 2026, 813.000 το 2027, 1.000.000 το 2028, 1.000.000 το 2029 και 900.000 το 2030.

Ο ΔΕΔΔΗΕ μάλιστα αιτήθηκε προς τη ΡΑΕ και η Αρχή αποδέχθηκε επιπλέον ποσοστό απόδοσης 1,5% για διάρκεια 4 ετών για το έργο, λαμβάνοντας υπόψη τα σημαντικά οφέλη που θα αποφέρει, αλλά και το σημαντικό κόστος που θα κληθεί να καταβάλει ο Διαχειριστής και το οποίο σαφώς επηρεάζει σημαντικά τα απασχολούμενα κεφάλαιά του

Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρονται στην απόφαση της ΡΑΕ, το έργο έχει ωφέλιμη ζωή 15 ετών, προτεινόμενη απόδοση κατά την κατασκευαστική περίοδο 6,7%, και πρόσθετη απόδοση κατά τη λειτουργία του 2% για διάρκεια 7 ετών.

Στο σκεπτικό της απόφασης της ΡΑΕ αναφέρεται ότι το στρατηγικό έργο «Επέκταση τηλεμέτρησης» το οποίο αφορά στην εγκατάσταση έξυπνων μετρητών στο σύνολο σχεδόν των καταναλωτών, αποτελεί σημαντικό εργαλείο και βασική συνιστώσα επίτευξης του ενωσιακού στόχου (Οδηγία (ΕΕ) 2019/944) για ενεργή συμμετοχή του καταναλωτή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Συγκεκριμένα, μέσω των έξυπνων μετρητών θα ενισχυθεί σημαντικά η θέση του καταναλωτή, μέσω της άμεσης και ακριβούς ενημέρωσής του για την κατανάλωσή του και κατ’ επέκταση μέσω της ενίσχυσης της δυναμικής τιμολόγησης και της δυνατότητας συμμετοχής του σε προγράμματα απόκρισης ζήτησης.

Πως λειτουργεί ένα έξυπνος μετρητής ενέργειας

Ο «έξυπνος» μετρητής ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ασύρματη φορητή συσκευή νέας τεχνολογίας, η οποία παρακολουθεί και ελέγχει την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνουμε και υπολογίζει το κόστος λειτουργίας των ηλεκτρικών συσκευών που έχουμε στο σπίτι ή στην επιχείρηση σε πραγματικό χρόνο.

Παράλληλα σε διαρκή σύνδεση με το Διαχειριστή (ΔΕΔΔΗΕ) και τον Πάροχο (πχ ΔΕΗ ή άλλος πάροχος) ειδοποιεί αμέσως για βλάβες ή διακοπές ηλεκτροδότησης με απόλυτη χωροταξική και χρονική ακρίβεια.

Βοηθάει ουσιαστικά στην άμεση ενημέρωση καταναλωτή και Διαχειριστή, κάνοντας ορθότερη χρήση των συσκευών. Με αυτό τον τρόπο συμβάλει στην μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και οικονομία στον λογαριασμό έως και 20%.

Η ενέργεια που καταναλώνουν οι συσκευές που χρησιμοποιούνται καθημερινά, δεν μπορεί να ελεγχθεί, να αξιολογηθεί ή και να συγκριθεί αφού υπάρχει μόνο ένας μηνιαίος (ή ακόμα και διμηνιαίος) λογαριασμός για όλα, επομένως οποιαδήποτε αλλαγή και να πραγματοποιηθεί, με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας, θα βασίζεται μόνο σε υποθέσεις. Οι έξυπνοι μετρητές ηλεκτρικής ενέργειας, δίνουν την δυνατότητα να μετρηθεί το ενεργειακό κόστος των συσκευών.

Ο έξυπνος μετρητής ηλεκτρικής ενέργειας είναι απλός στην εγκατάσταση και χρήση. Ένας αισθητήρας μεταδίδει ασύρματα μέσω του ειδικού πομπού ράγας, τις πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιεί ο καταναλωτής, απεικονίζοντας τα δεδομένα σε μια ασύρματη φορητή οθόνη προβολής.

Ο μετρητής (οθόνη) μετατρέπει την μετρήσιμη ενέργεια σε κιλοβατώρες, την τυπική μονάδα μέτρησης, που χρεώνει κάθε εταιρία ηλεκτρισμού και χρησιμοποιείται για τη σχετική σας χρέωση. Ο μετρητής απλά δείχνει πόσο και που χρησιμοποιήθηκαν οι χρεωμένες μονάδες που αναγράφονται κάθε φορά στο λογαριασμό.

Εισάγοντας το κόστος που χρεώνει η εταιρία ηλεκτρισμού (πάροχος) ανά kWh, μπορεί ο καταναλωτής να δεί τι ποσό δαπανήθηκε άμεσα από την χρήση ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι μπορεί να κάνει άμεσες αλλαγές στην καθημερινότητα του, ώστε να κερδίσει χρήματα, να μειώσει την δαπανούμενη ενέργεια και να βοηθήσει στην προστασία του περιβάλλοντος με την ενεργειακή οικονομία.

Η εγκατάσταση έξυπνου μετρητή ενέργειας είναι πολύ απλή και δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις. Οι αισθητήρες κουμπώνουν γύρω από τα καλώδια τροφοδοσίας ρεύματος του κεντρικού ηλεκτρικού πίνακα του χώρου και συνδέονται με το πομπό, ο οποίος συνήθως τοποθετείται εκτός του ηλεκτρολογικού πίνακα.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης στον ηλεκτρολογικό πίνακα, τότε χρειάζεται ηλεκτρολόγος.

Στη συνέχεια ακολουθεί διαδικασία σύνδεσης μεταξύ πομπού και δέκτη (οθόνη μετρητή). Μόλις η σύνδεση ολοκληρωθεί, τότε η συσκευή βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και μπορεί ο καταναλωτής μέσω της οθόνης ή μέσω υπολογιστή να μάθει άμεσα για την κατανάλωση ενέργειας των συσκευών σας και να επικοινωνεί με Διαχειριστή και πάροχο.