Χτίζοντας εμπιστοσύνη: Ο ΣΕΒ προωθεί τη συνεργασία μικρομεσαίων επιχειρήσεων & τραπεζών

Ανταποκρινόμενος στην ανάγκη των επιχειρήσεων να κατανοήσουν καλύτερα τα διαθέσιμα επενδυτικά και χρηματοδοτικά εργαλεία και με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε τραπεζική χρηματοδότηση, ο ΣΕΒ διοργάνωσε το δεύτερο Γενικό Συμβούλιο για το 2025. 

Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΒ κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος, επεσήμανε ότι η αξιοποίηση επενδυτικών κινήτρων και χρηματοδοτικών εργαλείων, καθώς και η πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την υλοποίηση περισσότερων παραγωγικών επενδύσεων και τη μεγέθυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Όπως ανέφερε, αυτό το Γενικό Συμβούλιο είχε διπλό στόχο: αφενός την ενημέρωση των επιχειρήσεων-μελών του ΣΕΒ για τις διαθέσιμες χρηματοδοτικές ευκαιρίες μέσω των αναπτυξιακών προγραμμάτων, και τον βέλτιστο τρόπο αξιοποίησής τους, αφετέρου την υποβοήθηση της ανταλλαγής απόψεων μεταξύ επιχειρήσεων και τραπεζών για τη γεφύρωση του όποιου πιθανού χάσματος μεταξύ των πραγματικών επιχειρηματικών αναγκών και των πιστοδοτικών πολιτικών των τραπεζών. 

Ο κ. Θεοδωρόπουλος τόνισε ότι η Διοίκηση του ΣΕΒ, πλησιάζοντας την ολοκλήρωση του πρώτου έτους της θητείας της, εστιάζει στην πιο ουσιαστική εμπλοκή των μελών του Συνδέσμου στον ενεργό διάλογο με την Πολιτεία και την αγορά για κρίσιμα ζητήματα της επιχειρηματικότητας. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, το πρώτο Γενικό Συμβούλιο του έτους αφιερώθηκε στο ενεργειακό κόστος και το δεύτερο στη χρηματοδότηση.

Παρουσίαση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και επικεφαλής της επιτροπής Φορολογίας και Επενδύσεων του ΣΕΒ, ανέδειξε την ανάγκη για ένα σταθερό και προβλέψιμο πλαίσιο αναπτυξιακών κινήτρων, απαλλαγμένο από περίπλοκους κανόνες και καθυστερήσεις, που αντί να ενδυναμώνουν τις επιχειρήσεις, καλλιεργούν αβεβαιότητα και τελικά ακυρώνουν τα ίδια τα κίνητρα. Άλλωστε, όπως τόνισε, οι ελληνικές επιχειρήσεις χρειάζονται κάθε πιθανό εργαλείο που μπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά τους στο διεθνές περιβάλλον προκλήσεων.

Στη συνέχεια, έγινε παρουσίαση από την Grant Thornton με τα βασικά χρηματοδοτικά εργαλεία των αναπτυξιακών προγραμμάτων που είναι διαθέσιμα για τις επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων ο Αναπτυξιακός Νόμος, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και τα προγράμματα του ΕΣΠΑ. 

Στη συζήτηση με τα μέλη που ακολούθησε, το θέμα των καθυστερήσεων που καταγράφονται σε όλα τα στάδια των διαδικασιών των δράσεων ενίσχυσης αναδείχθηκε ως ένα από τα πλέον κρίσιμα.  

Επιχειρηματικότητα και Τράπεζες

Ακολούθησε συζήτηση της Προέδρου της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ κας Ράνιας Αικατερινάρη με τους επικεφαλής των συστημικών τραπεζών κ.κ. Φωκίωνα Καραβία, Διευθύνοντα Σύμβουλο της  Eurobank, Παύλο Μυλωνά,  Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος, Γεώργιο Χαντζηνικολάου, Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Πειραιώς και Βασίλειο Ψάλτη, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Alpha Bank. 

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, αναδείχθηκαν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο επιχειρηματικός κόσμος, κατεξοχήν οι ΜμΕ, στην αναζήτηση χρηματοδότησης. Συζητήθηκαν επίσης οι βασικές προκαταλήψεις με τις οποίες αντιμετωπίζονται στον δημόσιο διάλογο ή από τις επιχειρήσεις οι πιστοδοτικές πολιτικές των ελληνικών τραπεζών. Μέσα από ένα κύκλο ερωταπαντήσεων με το ακροατήριο, δόθηκαν τεχνικές απαντήσεις με εύληπτο τρόπο για το πώς μπορεί να αυξηθεί η πιστοληπτική επιφάνεια (bankability) των ελληνικών επιχειρήσεων και ο περιορισμός των λεγόμενων discouraged borrowers. Οι εκπρόσωποι των τραπεζών φώτισαν τις περιοχές στις οποίες οι επιχειρήσεις χρειάζεται να δώσουν έμφαση, όπως η αρτιότητα του επιχειρηματικού πλάνου, η ποιότητα των οικονομικών στοιχείων, καθώς και η εταιρική διακυβέρνηση και εταιρική δομή που ενισχύει τη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων και στη διαχείριση του ρίσκου. Επιπλέον, διευκρινίστηκε ότι η ύπαρξη εμπράγματων εξασφαλίσεων, αντίθετα με την κρατούσα αντίληψη, δεν αποτελεί το μοναδικό κριτήριο επιλεξιμότητας. Έγινε επίσης μνεία από τα μέλη του ΣΕΒ στις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την πιστοληπτική τους ικανότητα και αυξάνουν δυσβάσταχτα τις ανάγκες σε κεφάλαιο κίνησης, θέτοντας θέμα βιωσιμότητας ειδικά για τις μικρότερες επιχειρήσεις.  

Απαντώντας στον ισχυρισμό ότι «οι τράπεζες δεν δανείζουν», οι επικεφαλής των τεσσάρων τραπεζών επεσήμαναν ότι η πιστωτική επέκταση για επιχειρήσεις στην Ελλάδα το 2024 ήταν στα επίπεδα του 9,5% έναντι επιπέδων 0%-2% στην Ε.Ε., και μάλιστα με επιταχυνόμενη τάση το πρώτο τρίμηνο του 2025. Η τάση αυτή αναμένεται να διατηρηθεί, όπως δείχνουν και τα αποτελέσματα, αλλά και τα τριετή στρατηγικά πλάνα των τραπεζών που προβλέπουν αντίστοιχους ρυθμούς μέχρι και το 2027. 

Αντίστοιχα, παραθέτοντας αποτελέσματα της έρευνας SAFE που εκπονείται από η ΕΕ σε συνεργασία με την ΕΚΤ (Survey on the Access to Finance of Enterprises, 2024) και σε αντιπαραβολή συμπερασμάτων της ίδιας έρευνας που αναφέρει υψηλότερο ποσοστό απογοητευμένων δανειοληπτών στην Ελλάδα συγκριτικά με τη Ζώνη του Ευρώ, οι επικεφαλής των τραπεζών υπογράμμισαν ότι κατά το τελευταίο εξάμηνο, το ποσοστό εταιρειών που έλαβαν δάνειο στην Ελλάδα είναι ίδιο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ, ειδικά για χρηματοδοτήσεις εμπορικών συναλλαγών, η Ελλάδα είναι μεταξύ των τριών χωρών με την υψηλότερη διείσδυση. 

Όπως επίσης αναφέρθηκε, υπάρχουν κάποια δομικά ζητήματα της ελληνικής οικονομίας που επιβαρύνουν το κόστος δανεισμού, όπως είναι το κόστος των κόκκινων δανείων (€70 δισ.) και το αυξημένο ρίσκο αποπληρωμής λόγω του πολύ μικρού μεγέθους των επιχειρήσεων. Πρόβλημα αποτελούν επίσης, όπως ανέφεραν, και τα δυσμενή οικονομικά στοιχεία αρκετών επιχειρήσεων. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, το 1/3 από αυτές παρουσιάζουν ληξιπρόθεσμες οφειλές που τις καθιστούν μη επιλέξιμες για τραπεζική χρηματοδότηση. 

Συζητήθηκε, επίσης, εκτενώς η χρηματοδότηση κεφαλαίου ή υλοποίησης επιχειρηματικών σχεδίων μέσα από την αξιοποίηση των προγραμμάτων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (European Investment Fund - EIF), τα οποία μέσω κρατικών ή ευρωπαϊκών εγγυήσεων, μειώνουν τη βαρύτητα των εμπράγματων εξασφαλίσεων και προσφέρουν ευνοϊκότερους όρους για τις ΜμΕ. Έτσι, περισσότερες μικρές επιχειρήσεις καθίστανται επιλέξιμες και έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν κεφάλαια για επενδύσεις ή κεφάλαιο κίνησης. Αναφορικά με αυτό, αναδείχθηκε η ανάγκη για ενημέρωση και εκπαίδευση των μικρών επιχειρήσεων ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν των δυνατοτήτων χρηματοδότησης που παρουσιάζει το τραπεζικό σύστημα, καθώς τα στατιστικά δείχνουν ότι το ποσοστό χρηματοδότησης που αντλούν για επενδύσεις, υπολείπεται σαφώς του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Σε ερώτημα αναφορικά με τη «δεύτερη ευκαιρία» και τον «Τειρεσία», επισημάνθηκε πως ναι μεν η πιστοληπτική συμπεριφορά του οφειλέτη στο παρελθόν δεν μπορεί να αγνοηθεί, ειδικά όταν πρόκειται για στρατηγικούς κακοπληρωτές, ωστόσο για οφειλέτες που στο παρελθόν αντιμετώπισαν συγκυριακές δυσκολίες εξυπηρέτησης του δανεισμού τους, οι Τράπεζες είναι έτοιμες να υποστηρίξουν νέες επιχειρηματικές προσπάθειες, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές βασίζονται σε ρεαλιστικά και τεκμηριωμένα επιχειρηματικά σχέδια. Επιπλέον, τονίστηκε η σημασία του «Λευκού Τειρεσία», στη διαμόρφωση του θετικού δανειοληπτικού προφίλ των επιχειρήσεων.

Κλείνοντας την εκδήλωση, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΒ κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος επαναβεβαίωσε την πρόθεση του Συνδέσμου να εστιάσει σε πρωτοβουλίες ενημέρωσης των μελών του, διατυπώνοντας παράλληλα την ελπίδα η προχθεσινή συζήτηση να αποτελέσει ευκαιρία για ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας μεταξύ ΜμΕ και τραπεζών.