Αστυνομική βία: 42 ερωτήσεις και απαντήσεις από τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη
«Δεν έχουν αυξηθεί τα περιστατικά αστυνομικής βίας αλλά οι καταγγελίες» , σημειώνει σε λεπτομερή ανάλυση που αφορά στο θέμα της αστυνομικής αυθαιρεσίας και της λειτουργίας της αστυνομίας γενικώς, στην Ελλάδα, αλλά και σε σύγκριση με άλλες χώρες, ενώ δίνει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που έχουν προκύψει το τελευταίο διάστημα από γεγονότα που συνέβησαν και είδαν το φως της δημοσιότητας, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, με τίτλο «42 αλήθειες για την Αστυνομική αυθαιρεσία και υπέρμετρη βία».
Στη ανάλυση γίνεται επίσης αναφορά στο ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τονίζονται οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τον έλεγχο της οποιασδήποτε αυθαιρεσίας.
Καταλήγοντας η ανακοίνωση του Υπουργείου στρέφεται και κατά του ΣΥΡΙΖΑ που ως κυβέρνηση «εγκατέλειψε με αδιαφορία την αστυνομία» και «έχει μηδενικής αξίας παρουσία, ανύπαρκτη προστιθέμενη αξία στον εκδημοκρατισμό και την πρόοδο της Αστυνομίας».
Ολόκληρη η ανάλυση για τις «42 αλήθειες για την Αστυνομική αυθαιρεσία και υπέρμετρη βία», είναι η εξής:
1. Τι ήταν η Επιτροπή Αλιβιζάτου;
Μία συμβουλευτική Επιτροπή για θέματα αστυνομικής αυθαιρεσίας και υπέρμετρης βίας. Είχε ως αντικείμενο την παρακολούθηση και τη μελέτη περιπτώσεων καταγγελιών και διερευνήσεων για τη συναγωγή συμπερασμάτων και την υποβολή προτάσεων αλλαγών, με τη μορφή πορίσματος, στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη.
2. Ποιος συγκρότησε την Επιτροπή;
Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, στο πλαίσιο και άλλων πρωτοβουλιών που ανέλαβε από τον Αύγουστο του 2019 με στόχο τον αποτελεσματικότερο έλεγχο περιστατικών αυθαιρεσίας και υπέρμετρης βίας και την καλύτερη διαχείριση καταγγελιών.
3. Ποιοι αποτελούσαν την Επιτροπή;
Ο Ομότιμός Καθηγητής κύριος Αλιβιζάτος, δύο συνεργάτες της επιλογής του και δύο ανώτατοι αξιωματικοί της Ελληνικής Αστυνομίας, ο ένας εκ των οποίων, εκ της θέσης του, είχε την ευθύνη για τις Ένορκες Διοικητικές Εξετάσεις. Δηλαδή η πλειοψηφία δεν ήταν αστυνομικοί.
4. Κατέθεσε πόρισμα;
Ναι, κατέθεσε. Το πόρισμα βασίστηκε στην εξέταση 20 φακέλων της περιόδου 2017-2018 με συνοπτικές προτάσεις.
5. Ποια ήταν η ουσία του;
Nα μην κωλυσιεργεί η αστυνομία στις διαδικασίες και να επιβάλλονται δίκαιες ποινές. Καθώς η Αστυνομία εμφάνιζε διαχρονικά καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των εξετάσεων, υπερβολική επιείκεια στην αξιολόγηση των αδικημάτων και τελικά μειωμένη ευαισθησία στην αντιμετώπιση της αυθαιρεσίας.
6. Έγιναν δεκτά τα συμπεράσματα; Προχώρησε η εφαρμογή τους;
Απολύτως. Ο χρόνος που μεσολαβεί από την τελεσιδικία πειθαρχικής υπόθεσης μέχρι την κοινοποίηση τυχόν απόφασης του ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) δεν συνυπολογίζεται πλέον στον χρόνο παραγραφής, άρα η κωλυσιεργία δεν έχει νόημα. Ο Συνήγορος του Πολίτη εγγυάται σύμφωνα με τις αρμοδιότητες που του δόθηκαν ότι οι ποινές θα είναι δίκαιες, δεν έχει πια τον πρώτο λόγο η αστυνομία!
Η ουσία της πρότασης και της μεταρρύθμισης που έγινε από την Ελληνική Αστυνομία ήταν η μεταφορά της ουσιαστικής αρμοδιότητας του ελέγχου σε ανεξάρτητη αρχή, στον Συνήγορο του Πολίτη, κάτι που αποτελούσε αίτημα και του τελευταίου. Παράλληλα του δόθηκαν οι ανθρώπινοι πόροι για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στο έργο του.
7. Σε τι βασίστηκε το πόρισμα της Επιτροπής Αλιβιζάτου;
Στη μελέτη 20 φακέλων που αφορούσαν περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας της περιόδου 2017- 2018.
8. Χρειάζεται σήμερα μία επιτροπή σαν αυτή του Αλιβιζάτου;
Η επιτροπή ολοκλήρωσε θετικά και δημιουργικά το έργο της. Μετά τις ενισχυμένες αρμοδιότητες στον Συνήγορο του Πολίτη και την αλλαγή στο πειθαρχικό δίκαιο των Αστυνομικών δεν χρειάζεται μία νέα παρόμοια επιτροπή. Αντίθετα, θα δημιουργούσε ένα νέο επίπεδο διερεύνησης περιστατικών στα ήδη τρία που υπάρχουν (Αστυνομία, εισαγγελικές αρχές, Συνήγορος του Πολίτη) κάτι που αντίκειται στις αρχές της χρηστής διοίκησης.
9. Κάνει η Αστυνομία χρήση βίας;
Η Αστυνομία είναι ο κρατικός φορέας που έχει το μονοπώλιο για τη χρήση νόμιμης βίας στο πλαίσιο της ασφάλειας και της διατήρησης της τάξης. Οι αστυνομικοί εκπαιδεύονται στη χρήση βίας, η οποία χαρακτηρίζεται από αναλογικότητα, στο πλαίσιο κλιμακούμενων κανόνων εμπλοκής. Χρήση νόμιμης βίας γίνεται σε αρκετές περιπτώσεις, όπως οι συλλήψεις, η αντιμετώπιση επεισοδίων, η καταστολή του εγκλήματος και η διάλυση παράνομων διαδηλώσεων.
10. Έχει αυξηθεί κατά 75% η Αστυνομική αυθαιρεσία;
Όχι. Έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες, το αν έχει όντως αυξηθεί η αυθαιρεσία και η αστυνομική βία θα αποτυπωθεί όταν ολοκληρωθούν οι υποθέσεις που διερευνώνται από τον Συνήγορο του Πολίτη και την Ελληνική Αστυνομία. Το 2015 καταγγέλθηκαν 69 περιστατικά. Το 2016 55. Το 2017 58. Το 2018 73. Το 2019 63. Το 2020 111 εκ των οποίων 53 σημαντικά και το 2021 (έως και 10 Μαρτίου) 19.
11. Γιατί έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες;
Για τρεις λόγους.
Η ίδια η κυβέρνηση και το Υπουργείο παροτρύνουν από τον Ιούλιο 2019 τους πολίτες να καταγγέλλουν στον συνήγορο του πολίτη κάθε περιστατικό που κατά την κρίση τους συνιστά γεγονός αυθαιρεσίας.
Επίσης η Αστυνομία πλέον δρα και επιχειρεί. Είναι παρούσα στους δρόμους και υπάρχει αστυνόμευση. Στο πλαίσιο του ελέγχου των περιοριστικών μέτρων για τη διαχείριση της πανδημίας οι Αστυνομικοί κάνουν συντριπτικά περισσότερους ελέγχους από τις προηγούμενες χρονιές. Οι πολλαπλάσιοι έλεγχοι φέρνουν και περισσότερες τριβές.
Τέλος, έχει δημιουργηθεί μία τάση, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, περί αστυνομικής βίας, όπου σχεδόν κάθε περιστατικό όπου η Αστυνομία κάνει χρήση βίας καταγγέλλεται ως αυθαιρεσία ή υπέρμετρη, κάτι που για ορισμένους πολιτικούς χώρους λειτουργεί ως πολιτική καμπάνια διαρκείας. Πιο κλασσικό παράδειγμα οι εκκενώσεις καταλήψεων σε δημόσιους χώρους ή Πανεπιστήμια.
12. Παίζουν ρόλο τα αποσπασματικά βίντεο και οι εικόνες στην αύξηση της αίσθησης περί αστυνομικής βίας;
Ναι, τα αποσπασματικά βίντεο και οι εικόνες που δεν έχουν καταγράψει όλο το περιστατικό, αλλά μόνο την αντίδραση των αστυνομικών, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει και τη χρήση βίας, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία κλίματος περί αύξησης της αστυνομικής βίας. Σε κάθε γεγονός το διαδίκτυο πλημμυρίζει από βίντεο των οποίων ο έλεγχος αξιοπιστίας είναι αδύνατος.
13. Μόνο στην Ελλάδα γίνεται αυτό;
Είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Η Γαλλία έφτασε στο ακραίο μέτρο να προτείνει νομοθετική ρύθμιση για την απαγόρευση καταγραφής των αστυνομικών δράσεων.
Το φαινόμενο έχει θετικές και αρνητικές πλευρές. Η θετική πλευρά είναι η αύξηση της διαφάνειας και η άμεση αυτοπροστασία των πολιτών από περιστατικά αυθαιρεσίας. ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΦΟΡΑΝΕ ΚΑΜΕΡΑ. Το έχουμε δει διεθνώς-αποκορύφωμα η περίπτωση Φλόιντ στην Αμερική- αλλά και στην Ελλάδα, πιο πρόσφατα στη Ν. Σμύρνη. Η αρνητική πλευρά είναι αυτή που προαναφέρθηκε.
14. Τι περιστατικά αφορούν οι καταγγελίες του 2020;
Οι περισσότερες καταγγελίες αφορούν περιστατικά που δεν υπήρχε μεγάλη χρήση βίας από την πλευρά της Αστυνομίας (δλδ. δεν είχαμε σύλληψη, επέμβαση, διάλυση συνάθροισης κτλ), για αυτό και δεν έχουν τύχει ευρείας δημοσιότητας. Από τις 187 υποθέσεις που αφορούν την περίοδο Ιούλιος 2019- Μάρτιος 2021 μόνο οι 53 έχουν τύχει ευρείας δημοσιότητας. Αυτός ο αριθμός είναι συγκρίσιμος με τα περιστατικά των προηγούμενων ετών.
15. Υπάρχει περίπτωση που έγινε καταγγελία αλλά αποδείχθηκε αναληθής;
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι το περιστατικό Ινδαρέ- Κουκάκι, το οποίο παρουσιάστηκε ως το πλέον βάρβαρο περιστατικό αστυνομικής βίας. Οι αποσπασματικές εικόνες οδήγησαν πολιτικά κόμματα, ακόμη και καλοπροαίρετους πολίτες να υιοθετήσουν το περιστατικό ως υπέρμετρη βία και παραβίαση οικογενειακού ασύλου πριν να υπάρξει η αντίστοιχη διερεύνηση από τη δικαιοσύνη. Οι εισαγγελικές αρχές απέρριψαν τις προσφυγές του Ινδαρέ για παραβίαση οικογενειακού ασύλου και για χρήση υπέρμετρης βίας. Ενώ, λοιπόν, υπήρξε καταγγελία, δεν υπάρχει γεγονός. Η αποσπασματική εικόνα δημιούργησε συγκίνηση και εντυπώσεις, η ψύχραιμη διερεύνηση έδειξε το αντίθετο.
16. Ποιος ελέγχει τα περιστατικά πιθανής αστυνομικής αυθαιρεσίας και υπέρμετρης βίας;
Ο έλεγχος γίνεται σε τρία επίπεδα: α) στο πλαίσιο των Διοικητικών Εξετάσεων (Προκαταρκτικών και Ένορκων) από την Ελληνική Αστυνομία, β) από τις εισαγγελικές αρχές, σε περιστατικά σοβαρών καταγγελιών και γ) από τον Συνήγορο του Πολίτη, ως Ανεξάρτητη Αρχή, στο πλαίσιο του Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας.
17. Καλύπτει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη την αυθαιρεσία των Αστυνομικών;
Όχι, ακριβώς το αντίθετο. Με πρωτοβουλίες του Υπουργού έχουν ήδη γίνει σημαντικές αλλαγές που ενισχύουν τον έλεγχο της αστυνομικής αυθαιρεσίας. 1) αρμοδιότητες στον Συνήγορο του Πολίτη και διάθεση προσωπικού για την πραγματοποίηση των ερευνών, 2) αλλαγή και αυστηροποίηση του πειθαρχικού δικαίου των αστυνομικών, 3) χρήση καμερών από τους αστυνομικούς, 4) αλλαγές στην εκπαίδευση και πρόγραμμα ψυχολογικής υποστήριξης στις επιχειρησιακές μονάδες της Αστυνομίας, 5) συνεχής παρότρυνση στους πολίτες να καταθέτουν στον Συνήγορο κάθε απόπειρα άσκησης υπέρμετρης βίας
18. Είναι η Ελληνική Αστυνομία περισσότερη βίαιη από άλλες Αστυνομίες;
Όχι, δεν κάνει μεγαλύτερη χρήση βίας από άλλες αστυνομίες. Αν και η Ελληνική Αστυνομία αντιμετωπίζει χρόνια περιστατικά βίαιων διαδηλώσεων με επεισόδια που γίνεται συστηματικά χρήση μολότοφ για επιθέσεις κατά αστυνομικών, αλλά και πολιτική και εξτρεμιστική βία.
Για παράδειγμα, στη Γαλλία, τη χώρα που έχει αντίστοιχα πολλές κινητοποιήσεις λόγω Κίτρινων Γιλέκων, από τον Νοέμβριο του 2018 έως και τον Ιούλιο του 2019 τραυματίστηκαν 571 διαδηλωτές, δημοσιογράφοι και περαστικοί, ενώ από τον Δεκέμβριο του 2019 έως και το Νοέμβριο του 2020 πραγματοποιήθηκαν χιλιάδες προσαγωγές και συλλήψεις, ενώ σημειώθηκαν και 378 τραυματισμοί διαδηλωτών, δημοσιογράφων και περαστικών, αλλά και 4 θάνατοι.
Στην Ισπανία, στα τέλη Φεβρουαρίου, ξέσπασαν πέντε ημέρες βίαιων επεισοδίων και συγκρούσεων με την Αστυνομία. Για την αντιμετώπιση των επεισοδίων η Αστυνομία της Ισπανίας έκανε περισσότερες από 90 συλλήψεις και για τη διάλυση του βίαιου πλήθους, μεταξύ άλλων μέσων έκανε χρήση και λαστιχένιων σφαιρών. Στα επεισόδια τραυματίστηκαν περισσότερα από 100 άτομα, ενώ ένας διαδηλωτής έχασε το ένα μάτι του.
19. Πως αντιμετωπίζεται η αστυνομική αυθαιρεσία σε άλλες χώρες; Υστερεί η Ελλάδα;
Σε όλες τις χώρες η αστυνομική αυθαιρεσία αντιμετωπίζεται με ίδιους τρόπους: α) πειθαρχικοί έλεγχοι και εξετάσεις στο εσωτερικό των αστυνομικών, β) ανεξάρτητες αρχές που διερευνούν περιστατικά, γ) χρήση τεχνολογικών μέσων για την καταγραφή των επιχειρήσεων που γίνεται χρήση βίας από τους αστυνομικούς και δ) δημοσιοποίηση των στατιστικών στοιχείων. Ακόμη και το Βρετανικό Μοντέλο που θεωρείται το πιο προωθημένο βασίζεται σε αυτές τις μεθόδους.
20. Χρησιμοποιούν οι Αστυνομικοί κάμερες για την καταγραφή των γεγονότων;
Ναι, στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του Π.Δ 75/2020 (Α΄173) που θεσμοθετήθηκαν για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη οι ουσιαστικές και διαδικαστικές εγγυήσεις για τη χρήση συστημάτων επιτήρησης με τη λήψη ή καταγραφή ήχου ή εικόνας σε δημόσιους χώρους, η Ελληνική Αστυνομία χρησιμοποιεί ήδη πιλοτικά κάμερες στις ομάδες ΥΑΤ, ΟΠΚΕ και ΔΡΑΣΗ. Μέτρο που θα επεκταθεί σε όλες τις ομάδες πρώτης γραμμής.
21. Φορούν οι Αστυνομικοί διακριτικά στις στολές τους;
Ναι, κάτι που έγινε υποχρεωτικό από τις διαταγές του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας στις 22.12.2019 και 26.10..2020. Υλοποιείται σταδιακά και ολοκληρώνεται έως Ιούνιο 2021.
22. Πόσο χρόνο διαρκεί μία Ένορκη Διοικητική Εξέταση ;
Εξαρτάται από την πολυπλοκότητα του περιστατικού και από τον αριθμό των εμπλεκομένων προσώπων. Ο μέσος χρόνος διάρκειας μίας ΕΔΕ υπολογίζεται σε 8 μήνες.
23. 'Αργησε να τεθεί σε διαθεσιμότητα ο Αστυνομικός από το περιστατικό στη Νέα Σμύρνη;
Όχι δεν άργησε. Ο ελεγχόμενος έχει δικαιώματα τα οποία γίνονται σεβαστά στο κράτος δικαίου. Του δόθηκε η ελάχιστη δυνατή προθεσμία για να απολογηθεί και να υποβάλλει υπόμνημα. Σε 3 ημερολογιακές ημέρες ολοκληρώθηκε η διαδικασία.
24. Γιατί διαρκούν τόσο οι ΕΔΕ;
Οι Διοικητικές Έρευνες είναι σαν δίκες δεν μπορούν να ολοκληρωθούν σε τηλεοπτικούς χρόνους. Στη διαδικασία της ΕΔΕ περιλαμβάνονται έρευνες, καταθέσεις, μαρτυρίες κτλ. Ανάλογα με την υπόθεση τα περιστατικά μπορεί να είναι περίπλοκα και να χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα για να διερευνηθούν οι υποθέσεις. Επίσης, οι αστυνομικοί που ερευνώνται έχουν ως πολίτες όλα τα δικαιώματα του εναγόμενου, πρέπει και αυτοί να ακουστούν.
25. Γίνονται σε άλλες χώρες πορείες και επεισόδια ως αντίδραση στην πανδημία; Έχουν απαγορευθεί συναθροίσεις για λόγους υγείας;
Στην Ιταλία, τον Οκτώβριο του 2020, ξέσπασαν βίαια επεισόδια στο Μιλάνο, στο Τορίνο και στη Νάπολη. Για εβδομάδες προκλήθηκαν καταστροφές σε τραμ και δημόσια περιουσία, μπήκαν φωτιές σε κάδους κτλ. Η Αστυνομία προχώρησε πολλές φορές σε βίαιη διάλυση με τη χρήση δακρυγόνων και μαζικές προσαγωγές και συλλήψεις.
Στη Γερμανία, όπου έχουν πραγματοποιηθεί πολλές πορείες αρνητών της πανδημίας και ακροδεξιών ομάδων, έχουν υπάρξει συμπλοκές με την Αστυνομία και βίαιη διάλυση πλήθους. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο Αύγουστος του 2020 όταν έγινε απόπειρα εφόδου στο Ράιχσταγκ. Από εκείνη την περίοδο υπήρξαν πολλές καταγγελίες για υπερβολική χρήση βίας από πλευράς της Αστυνομίας, με χαρακτηριστικά περιστατικά στο Ντίσελντορφ, στο Ανόβερο και στο Αμβούργο, αλλά και τις βίαιες συμπλοκές νέων και Αστυνομικών Δυνάμεων σε Στουτγάρδη και Φρανκφούρτη.
Στο Βέλγιο, οι προσπάθειες για διοργάνωση συναθροίσεων, παρά τις απαγορεύσεις και τις σχετικές προειδοποιήσεις της Αστυνομίας, οδήγησαν σε αντιπαράθεση με την Αστυνομία και σε συλλήψεις εκατοντάδων διαδηλωτών για μη τήρηση των μέτρων και για συμμετοχή σε παράνομες συναθροίσεις.
Στην Αυστρία, η Αστυνομία έχει απαγορεύσει πολλές διαδηλώσεις εναντίον των μέτρων κατά της πανδημίας, στις οποίες υπήρξε κινητοποίηση από ακροδεξιές οργανώσεις. Η Αστυνομία προχώρησε σε διάλυση και συλλήψεις.
Στην Ολλανδία και κυρίως στο 'Αμστερνταμ τις τελευταίες ημέρες έχουν γίνει προσπάθειες διοργάνωσης συγκεντρώσεων κατά των μέτρων για την πανδημία παρά τις απαγορεύσεις. Η Ολλανδική Αστυνομία έχει διαλύσει αυτές τις συγκεντρώσεις και έχει προχωρήσει και σε συλλήψεις για την αποτροπή επεισοδίων.
26. Πόσες ενέργειες έγιναν υπέρ του Δημήτρη Κουφοντίνα;
Μέχρι τις 9 Μαρτίου 2021 έγιναν 236. Οι 135 αφορούσαν σε συγκεντρώσεις, πορείες, αναρτήσεις πανό και τρικάκια και 101 επιθέσεις με εμπρηστικούς και εκρηκτικούς μηχανισμούς, βανδαλισμούς, φθορές περιουσιών και καταλήψεις κτιρίων.
27. Σε όλες τις πορείες γίνονται επεισόδια και η Αστυνομία τις διαλύει με χημικά;
Όχι, σε πάρα πολύ λίγες υπάρχουν επεισόδια και η Αστυνομία κάνει χρήση χημικών ή νερού. Οι πορείες χωρίς επεισόδια δεν προβάλλονται από τα ΜΜΕ γιατί δεν «έχουν ενδιαφέρον». Τον Φεβρουάριο και τις πρώτες δέκα ημέρες του Μαρτίου έγιναν 111 συναθροίσεις στην Αττική. Μόνο σε 13 υπήρξε παρακώλυση κυκλοφορίας και έκλεισαν οι δρόμοι και σε 7 προκλήθηκαν επεισόδια. Όλες οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν κανονικά.
28. Είναι οι Ειδικοί Φρουροί Ανεκπαίδευτοι; Μετά από 40 ημέρες αναλαμβάνουν υπηρεσία;
Όχι, η εκπαίδευση των Ειδικών Φρουρών, όπως άλλωστε προβλέπεται και από τον Νόμο 2734/1999, έχει διάρκεια τριών μηνών τουλάχιστον και χωρίζεται σε δύο μέρη: α) εκπαίδευση στις Σχολές και β) εξειδικευμένη εκπαίδευση στις Υπηρεσίες.
Η Εκπαίδευση στις Σχολές ήταν διάρκειας 45 ημερών και περιελάμβανε πρωινό (διάρκειας 7 ωρών) και απογευματινό (διάρκειας 4 ωρών) πρόγραμμα.
Η Δεύτερη φάση της Εκπαίδευσης, διάρκειας επίσης 45 ημερών, γίνεται στο πλαίσιο των Αστυνομικών Υπηρεσιών που έχουν επιλεγεί να στελεχώσουν οι Ειδικοί Φρουροί. Πριν την μετάβαση για εκπαίδευση στις υπηρεσίες τους παρακολουθούν διήμερο πρόγραμμα εκπαίδευσης, από εξειδικευμένους έμπειρους εκπαιδευτές της Ελληνικής Αστυνομίας, σε ζητήματα οπλοφορίας και χρήσης όπλων με πρακτικές ασκήσεις. Στις υπηρεσίες, οι Ειδικοί Φρουροί παρακολουθούν εξειδικευμένη εκπαίδευση με πρακτικά θέματα και θέματα επιχειρήσεων με έμφαση στα Μέτρα αυτοπροστασίας κατά τη διάρκεια μετάβασης από και προς τον τόπο ανάληψης υπηρεσίας, Δεοντολογία αστυνομικού, Συμπεριφορά εντός και εκτός υπηρεσίας- λάθη και παραλείψεις κατά την αυτοπροστασία σε πραγματικά περιστατικά.
Οι Ειδικοί Φρουροί που στελεχώνουν την Ομάδα ΔΙΑΣ παρακολουθούν επίσης και πενθήμερη εκπαίδευση στη δίκυκλη μοτοσυκλέτα και ειδική βασική εκπαίδευση της ομάδας ΔΙΑΣ.
Αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησαν και αυτοί που στελέχωσαν την Ομάδα ΔΡΑΣΗ.
29. Ήταν ειδικός φρουρός ο αστυνομικός που άσκησε άσκοπη βία την Κυριακή στη Νέα Σμύρνη;
Όχι, ήταν ανθυπαστυνόμος. Παρ' όλα αυτά για λόγους προπαγάνδας αναφέρθηκε ευρέως ως ειδικός φρουρός.
30. Παρακολουθούν οι Αστυνομικοί μαθήματα για Ανθρώπινα Δικαιώματα, Δίκαιο κτλ στις Σχολές;
Φυσικά ναι.
α)Σχολή Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας
Μαθήματα: Συνταγματικό Δίκαιο - Ανθρώπινα Δικαιώματα, Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο και Ανθρωπιστικό Δίκαιο
β)Σχολή Αστυφυλάκων Ελληνικής Αστυνομίας
Μαθήματα: Στοιχεία Συνταγματικού Δικαίου - Ανθρώπινα Δικαιώματα και στοιχεία Διοικητικού Δικαίου. Περαιτέρω, γίνεται αναφορά και σε αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κατά της Ελλάδας σε βάρος της χώρα μας, με τις οποίες διαπιστώθηκε παραβίαση εκ μέρους της χώρας μας, διατάξεων για την προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
γ)Σχολή Μετεκπαίδευσης και Επιμόρφωσης Ελληνικής Αστυνομίας
Μαθήματα: «Συνταγματικά ατομικά δικαιώματα στην ελληνική έννομη τάξη».
δ)Τμήμα Επαγγελματικής Μετεκπαίδευσης Ανθυπαστυνόμων (Τ.Ε.Μ.Α.)
Μαθήματα: Συνταγματικό Δίκαιο
31. Υπάρχουν Ειδικές Διαλέξεις και Σεμινάρια;
Ναι, πραγματοποιούνται τακτικά σεμινάρια και διαλέξεις στη Σχολή Αρχιφυλάκων, στο Εθνικό Τμήμα CEPOL , στους Ειδικούς Φρουρούς και στους Συνοριακούς Φύλακες, καθώς και στις έδρες των Γενικών Αστυνομικών Διευθύνσεων με θέματα: «Ανθρώπινα Δικαιώματα - Ρατσισμός - Ξενοφοβία - Διεθνής Προστασία», καθώς και απαγόρευση των βασανιστηρίων, η αξία του ανθρώπου κ.λπ.».
32. Υπάρχει και από πότε μέριμνα για τη συμπεριφορά της Αστυνομίας;
Από το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας έχει εκδοθεί πλήθος διαταγών προς τους αστυνομικούς, σχετικά με τον σεβασμό και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ειδικότερα, προς τον σκοπό αυτό εκδόθηκε το Π.Δ. 254/2004 «Κώδικας Δεοντολογίας Αστυνομικού Προσωπικού» και έχει δοθεί σε όλο το αστυνομικό προσωπικό, υπό μορφή εγχειριδίου, στο οποίο καθορίζεται η συμπεριφορά του αστυνομικού και ο σεβασμός στη ζωή και στην αξία του ανθρώπου. Επίσης, εκδόθηκε η υπ' αριθ. 7100/22/4-α΄ 17-06-2005 Εγκύκλιος Διαταγή κ. Αρχηγού με θέμα «Οι προσαγωγές ατόμων ως προληπτική και κατασταλτική ενέργεια στην άσκηση της αστυνομικής αρμοδιότητας», στην οποία δίνονται οδηγίες και κατευθύνσεις σχετικά με την εν γένει συμπεριφορά του αστυνομικού προσωπικού προς τους πολίτες και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.
33. Υπάρχουν πιο πρόσφατες εκπαιδεύσεις προσωπικού της Αστυνομίας;
Ναι. Από τον Ιούνιο έως και τον Αύγουστο του 2020 και από τον Οκτώβριο έως και το Νοέμβριο του 2020 διοργανώθηκε πρόγραμμα εκπαίδευσης για τα μέλη των ομάδων ΔΡΑΣΗ, ΔΙΑΣ και ΟΠΚΕ. Στο πρόγραμμα, το οποίο παρακολούθησαν 1.400 αστυνομικοί, μεταξύ άλλων, υπήρξαν εκπαιδευτικές ενότητες για :
• Τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών και Αστυνομικών, με έμφαση στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι, καθώς και τα βασικά ζητήματα ποινικής δικονομίας και Συνταγματικού δικαίου που σχετίζονται με τα καθήκοντά τους.
• Τον βέλτιστο τρόπο με τον οποίο η αστυνομία πρέπει να επιχειρεί μέσα σε ένα πολωμένο κοινωνικά περιβάλλον και να διαχειρίζεται ομάδες ανθρώπων που έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά.
• Τα βασικά χαρακτηριστικά της δεοντολογίας και της συμπεριφοράς των αστυνομικών έναντι των πολιτών.
34. Υπάρχει ψυχολογική υποστήριξη στα μέλη της Ομάδας ΔΡΑΣΗ;
Ναι. Για τα μέλη της Ομάδας ΔΡΑΣΗ σχεδιάστηκε και υλοποιείται, από τον Σεπτέμβριο του 2020, πρόγραμμα ψυχολογικής αποφόρτισης και υποστήριξης, το οποίο λειτουργεί πιλοτικά σε αυτή την Ομάδα και με την αλλαγή των επιδημιολογικών δεδομένων θα επεκταθεί και σε άλλες υπηρεσίες πρώτης γραμμής της Ελληνικής Αστυνομίας.
35. Είναι οι Ειδικοί Φρουροί περισσότερο βίαιοι από άλλους Αστυνομικούς;
Όχι. Έχουν στελεχώσει και ενισχύσει υπηρεσίες πρώτης γραμμής (ΔΡΑΣΗ, ΔΙΑΣ, ΟΠΚΕ) και επίσης επιχειρούν για την ασφάλεια των συνόρων. Αυτό τους φέρνει πιο συχνά σε αντιπαράθεση με βίαιες ομάδες, ενώ κάνουν και συχνότερα χρήση νόμιμης βίας (στο πλαίσιο π.χ. συλλήψεων ή καταπολέμησης του εγκλήματος) συγκριτικά με τους αστυνομικούς άλλων ομάδων ή υπηρεσιών. Επίσης, λόγω των αυξημένων αναγκών της διαχείρισης της πανδημίας, αλλά και της επιδημιολογικής εικόνας, δεν υπάρχει περισσότερος χρόνος για ψυχολογική υποστήριξη και μετεκπαίδευση.
36. Στις άλλες χώρες γίνονται προγράμματα μετεκπαίδευσης και ψυχολογικής υποστήριξης αστυνομικών στη διάρκεια της πανδημίας;
Σε πολύ περιορισμένο βαθμό, καθώς σε όλες τις χώρες έχουν ληφθεί περιοριστικά μέτρα που έχουν επηρεάσει την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και έχουν αυξηθεί οι απαιτήσεις από τους Αστυνομικούς λόγω της διαχείρισης των μέτρων για την πανδημία. Αυτός είναι και ο λόγος που οι επιστημονικές μελέτες, αλλά και οι εκθέσεις των διεθνών οργανισμών αποτυπώνουν την αύξηση του επιπέδου στρες στους Αστυνομικούς.
37. Έχουν κουραστεί οι Αστυνομικοί;
Ναι, δεκατρείς μήνες η Αστυνομία έχει κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των δύο μεγάλων κρίσεων, της κρίσης του Έβρου και της πανδημίας. Οι Αστυνομικοί βρίσκονται συνεχώς στον δρόμο και κάνουν ελέγχους. Παράλληλα, αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το έγκλημα εξαρθρώνοντας σπείρες ναρκωτικών και συλλαμβάνοντας άτομα που συνδέονται σε εξτρεμιστικές και τρομοκρατικές δραστηριότητες. Και μην ξεχνάμε ότι περίπου 3.000 από το προσωπικό νόσησαν από covid .
38. Τι σημαντικές αλλαγές έχουν γίνει στην Αστυνομία για τον περιορισμό της βίας;
Η ενίσχυση της λογοδοσίας και του ελέγχου της αποτελεσματικότητας των δράσεων της Αστυνομίας. Επίσης, άλλαξε ριζικά ο νόμος, το πλαίσιο και το δόγμα διαχείρισης των συναθροίσεων με την έμφαση να δίνεται πλέον στην προστασία των συναθροίσεων. Δημιουργήθηκε ειδική μονάδα, άοπλη η ΟΔΟΣ (Ομάδα Διαχείρισης και Οριοθέτησης Συναθροίσεων), η οποία συνεργάζεται με τους συναθροιζόμενους, στην πλειοψηφία των συναθροίσεων.
39. Ενημερώνει η αστυνομία για τις συναθροίσεις και τη δράση της;
Αυτό ακριβώς είναι τακτικό μέρος της λογοδοσίας. Δημοσιοποιούνται καθημερινά και μηνιαία στοιχεία για τον αριθμό των συναθροίσεων, το πλήθος συγκεντρωθέντων, την παρακώλυση ή μη της συγκοινωνίας.
Δημοσιοποιούνται κάθε μήνα στοιχεία του συνόλου του αστυνομικού έργου, καθημερινά στοιχεία για ελέγχους covid .
Η Αστυνομία είναι πλέον η μόνη δημόσια Υπηρεσία που δημοσιεύει τόσο αναλυτικά στοιχεία, με τη μορφή open data . Ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες πώς ακριβώς αξιοποιούνται οι πόροι που επενδύονται στο Σώμα.
40. Μήπως έχουμε πάρα πολλούς αστυνομικούς;
Η αστυνομία μας σε πλήθος είναι μεταξύ 9ης και 11ης στην Ε.Ε. Περίπου στην ίδια θέση με Γαλλία και πολύ μικρότερη από Ιταλία. Και τούτο παρά το ότι φυλάει και τα σύνορα! Η Eurostat που δημοσιεύει τα σχετικά στοιχεία τονίζει ότι ο ορισμός «Αστυνομία» ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Στην Ελλάδα η Αστυνομία περιλαμβάνει τα πάντα, από τροχαία έως συνοριοφύλακες. Στην Ιταλία υπάρχουν πολλά διαφορετικά εξειδικευμένα σώματα, και η αστυνομία μόνη της είναι πολύ μικρότερη. Το ίδιο και στη Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία.
41. Είναι επαρκής η εκπαίδευση της Αστυνομίας;
Δεν είναι σύγχρονη, δεν είναι διαρκής. Αλλάζει με νόμο το επόμενο δίμηνο. Η νέα εκπαιδευτική πολιτική που αλλάζει ριζικά όλες τις εκπαιδευτικές δομές δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη Δία Βίου Μάθηση και στην ποιοτική αναβάθμιση της θεωρητικής εκπαίδευσης για την καλύτερη κατανόηση του περιβάλλοντος που επιχειρούν οι Αστυνομικοί. Επιτέλους η εκπαίδευση να προσαρμοσθεί στις απαιτήσεις του 21ου αιώνα.
42. Γιατί οι θεσμικές αλλαγές στη μείωση αυθαιρεσίας, στη βελτίωση εκπαίδευσης, στην αύξηση διαφάνειας δεν έγιναν από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ;
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εγκατέλειψε με αδιαφορία την αστυνομία, με τραγελαφικές κινήσεις, χωρίς εξοπλισμό, μέσα αυτοάμυνας, χωρίς έμπνευση και ηθικό. Παρόλο που σήμερα εγκαλεί για αυθαιρεσία και αστυνομική βία δεν έκανε τίποτε στην εκπαίδευση, δεν τόλμησε να ενισχύσει τον Συνήγορο του Πολίτη, να βάλει διακριτικά σε όλους τους αστυνομικούς, να φέρει κάμερες στις επιχειρησιακές μονάδες. Έχει μηδενικής αξίας παρουσία, ανύπαρκτη προστιθέμενη αξία στον εκδημοκρατισμό και την πρόοδο της Αστυνομίας.
