Άσμα Αλ Άσαντ: Το «Ρόδο της Ερήμου» που έγινε «Πρώτη Κυρία της Κόλασης»

Το 2011 η αμερικανική Vogue δημοσίευσε μια συνέντευξη με την πρώτη κυρία της Συρίας, Άσμα Αλ Άσαντ.

Το διάσημο περιοδικό μόδας την περιέγραφε ως «ένα τριαντάφυλλο στην έρημο» και στεκόταν στη γοητεία και την εντυπωσιακή εμφάνισή της. Ήταν «η πιο φρέσκια και η πιο ελκυστική από τις πρώτες κυρίες» και μια «ψηλή καλλονή, με εκπαιδευμένη και αναλυτική σκέψη».

Πάνω από μια δεκαετία αργότερα, η σύζυγος του Μπασάρ αλ Άσαντ έχει συγκεντρώσει λιγότερο ευνοϊκά προσωνύμια: Λαίδη Μάκβεθ ή «Πρώτη Κυρία της Κόλασης».

Κάποτε αντιμετωπιζόταν ως θετική επιρροή στον Σύρο πρόεδρο, με την ενασχόλησή της να εστιάζεται σε μη κυβερνητικές οργανώσεις και φιλανθρωπίες, αλλά όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, ο ρόλος της στράφηκε στην υποστήριξη στο σύζυγό της και την υποκίνηση της βάναυσης καταστολής των αντιφρονούντων.

Από πρώην τραπεζικό στέλεχος στο Λονδίνο με πάθος για την «ενδυνάμωση των νέων» μέχρι την αρνητική εκείνη φιγούρα που βρέθηκε υπό διερεύνηση από την αστυνομία της βρετανικής πρωτεύουσας για εγκλήματα πολέμου, μεσολάβησαν πολλά, μια ιστορία που αφηγείται η London Evening Standard.

Η καριέρα στις τράπεζες και τα καλοκαίρια στη Συρία

Η Άσμα γεννήθηκε το 1975 από τους Fawaz και Sahar Akhras, έναν καρδιολόγο της Harley Street και διπλωμάτη στη συριακή πρεσβεία.

Μεγάλωσε στο Ealing, στο δυτικό Λονδίνο και πήγε στο Twyford, ένα σχολείο της Εκκλησίας της Αγγλίας στο Acton. Εκεί ήταν γνωστή ως «Emma». Στη συνέχεια μετακόμισε στο ιδιωτικό σχολείο θηλέων Queen's College στο Marylebone.

Μετά την αποφοίτησή της με Άριστα στην Πληροφορική από το King’s College του Λονδίνου, η Άσμα ξεκίνησε μια καριέρα στον επενδυτικό τραπεζικό τομέα. Εργάστηκε στην Deutsche Bank και στη συνέχεια στην JP Morgan, ταξιδεύοντας μεταξύ Λονδίνου, Παρισιού και Νέας Υόρκης.

Η οικογένεια Akhras μιλούσε αραβικά στο σπίτι και πήγαινε διακοπές στη Συρία κάθε καλοκαίρι. Η Άσμα γνώρισε τον Μπασάρ αλ Άσαντ μέσω οικογενειακών φίλων ως παιδί και οι δυο τους συναντήθηκαν ξανά όταν ο Άσαντ μετακόμισε στο Λονδίνο το 1992 για να εκπαιδευτεί ως οφθαλμίατρος στο Western Eye Hospital.

Αργότερα η Ασμα θα πει στη Vogue ότι αυτό που «τράβηξε» τον σύζυγό της στη χειρουργική του ματιού είναι η φύση αυτής της διαδικασίας. «Είναι πολύ ακριβής, σχεδόν ποτέ δεν είναι επείγουσα ανάγκη και υπάρχει πολύ λίγο αίμα».

Ο Άσαντ στην εξουσία και ο γάμος

Δύο χρόνια αργότερα, ο μεγαλύτερος αδερφός του Άσαντ σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα, καθιστώντας τον προφανή διάδοχο της συριακού καθεστώτος. Ο Μπασάρ έγινε πρόεδρος το 2000 όταν πέθανε ο πατέρας του, πρόεδρος Χαφέζ αλ Άσαντ.

Σε αυτό το σημείο η Άσμα και ο Μπασάρ είχαν ξεκινήσει μια σχέση και εκείνη έκανε μακράς διάρκειας ταξίδια στη Συρία για να τον δει. Η Άσμα παράτησε τελικά τη δουλειά της στην JP Morgan και το ζευγάρι παντρεύτηκε σε μια ιδιωτική τελετή την Πρωτοχρονιά του 2001.

Έκαναν τρία παιδιά. Ο μεγαλύτερος, ο Χαφέζ, 23 ετών, σπούδασε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας.

Στα πρώτα της χρόνια ως Πρώτη Κυρία, η Άσμα επικεντρώθηκε στην ενθάρρυνση των νέων κάτω των 18 ετών να γίνουν ενεργοί πολίτες. Δημιούργησε κέντρα νεολαίας σε όλη τη Συρία, τα οποία δίδασκαν τους νέους για την ευθύνη του πολίτη, ενώ ίδρυσε μια ΜΚΟ, η οποία εξόπλιζε τους εφήβους με επιχειρηματικές δεξιότητες.

«Πρόκειται για την ανάληψη κοινής ευθύνης για να προχωρήσει αυτή η χώρα μπροστά, για την ενδυνάμωση σε μια κοινωνία των πολιτών», εξηγούσε στη Vogue το 2011.

Παράλληλα, η εστίασή της στο έργο της νεολαίας, ήταν μια δέσμευση για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Συρίας, από τα ιστορικά αντικείμενα της χώρας μέχρι τα έθιμά της και το «πνεύμα της ανοιχτότητας».

Πριν από τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, οι Άσαντ ήταν παίκτες στη διεθνή σκηνή.

Η Άσμα συνεργαζόταν με το Λούβρο στο Παρίσι για να δημιουργήσει ένα δίκτυο μουσείων, ενώ οι το προεδρικό ζευγάρι υποδεχόταν επισκέπτες υψηλού προφίλ στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων των Μπραντ Πιτ και Αντζελίνα Τζολί, οι οποίοι επισκέφτηκαν Ιρακινούς πρόσφυγες εκεί το 2009.

«Είμαι ο πραγματικός δικτάτορας»

Τον Μάρτιο του 2011, ξέσπασαν διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στη Συρία και διαμαρτυρίες κατά της διακυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα.

Η κυβέρνηση απάντησε με βίαιη καταστολή, σκοτώνοντας χιλιάδες πολίτες. Συγκροτήθηκαν ομάδες ανταρτών και μέχρι το 2012 η χώρα βρισκόταν σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο.

Σε όλη αυτή την περίοδο, η Άσμα δεν έκανε καμία δημόσια δήλωση. Έσπασε τη σιωπή της με ένα email στους Times το 2012, το οποίο απλώς ανέφερε: «Ο Πρόεδρος είναι ο Πρόεδρος της Συρίας, όχι μιας φατρίας Σύρων, και η Πρώτη Κυρία τον υποστηρίζει σε αυτόν τον ρόλο».

Λαμβάνοντας υπόψη το παρελθόν της στο φιλανθρωπικό έργο, ίσως υπήρχε η προσδοκία ότι η Άσμα θα ήταν μια ανακουφιστική επιρροή.

Αλλά σε ένα email που διέρρευσε εκείνη τη χρονιά, η Άσμα αστειεύτηκε με μια φίλη της: «Είμαι ο πραγματικός δικτάτορας».

Έκτοτε, έχει υποστηρίξει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του συζύγου της, οι οποίες υπολογίζεται ότι οδήγησαν στο θάνατο περισσότερους από μισό εκατομμύριο ανθρώπους, και προκάλεσαν τον εκτοπισμό 13 εκατομμυρίων Σύρων.

Πολυέλαιοι και Louboutin εν μέσω εμφυλίου

Η Άσμα χαρακτηριζόταν κάποτε σεμνή και χαμηλών τόνων. Η Vogue περιέγραψε το στιλ της ως «ως μια σκόπιμη έλλειψη λούσου».

Ωστόσο, ενώ άμαχοι πολίτες λιμοκτονούσαν και βομβαρδίζονταν το 2012, η Άσμα εστίαζε την ενέργειά της στο να μεταφέρει ψηλοτάκουνα και ακριβά βάζα Louboutin από το Harrods του Λονδίνου στη Δαμασκό. Τα email που διέρρευσαν στον Guardian έδειχναν τους Άσαντ να ξοδεύουν δεκάδες χιλιάδες για πολυελαίους, χρυσά κοσμήματα και πίνακες μέσα στην περίοδο βάναυσης καταστολής των διαφωνούντων από την κυβέρνηση.

Η καθαρή περιουσία των Άσαντ εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 1 έως 2 δισεκατομμύρια δολάρια.

Ενώ ο πόλεμος μαινόταν, η Άσμα επισκεπτόταν τακτικά τα νοσοκομεία και υποστήριζε τις οικογένειες των τραυματιών και των νεκρών στρατιωτών. Ωστόσο, το 2021 η μητροπολιτική αστυνομία του Λονδίνου ξεκίνησε μια έρευνα για το εάν ήταν συνένοχη σε εγκλήματα πολέμου και εάν έπρεπε να της αφαιρεθεί η βρετανική υπηκοότητα.

Μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου, η οικογένεια αναζήτησε καταφύγιο στη Μόσχα και έλαβε άσυλο από την ρωσική κυβέρνηση. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι μακροχρόνιος σύμμαχος του Άσαντ και τον έχει υποστηρίξει με πολιτική και στρατιωτική βοήθεια από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στη Συρία.

Οι γονείς της Άσμα δεν έχουν ιδωθεί στο σπίτι τους στο δυτικό Λονδίνο για πάνω από μια εβδομάδα και θεωρείται ότι έχουν εγκαταλείψει τη Βρετανία.

Κάποτε θεωρούσαν την Άσμα Άσαντ μια θετική δύναμη στη Μέση Ανατολή, αλλά η φήμη της είναι τώρα μια φήμη σκληρότητας και φιλαργυρίας. Καθώς ξεκινούν μια νέα ζωή στη Ρωσία, το τριαντάφυλλο της ερήμου είναι βέβαιο ότι έχει μαραθεί.