«Απόλλων: Νέο πρόγραμμα εξασφαλίζει χαμηλές τιμές ρεύματος για 130.000 δικαιούχους και για 20 χρόνια

Στην τελική ευθεία μπαίνει η ενεργοποίηση του προγράμματος «Απόλλων», από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας  (ΥΠΕΝ), το οποίο στοχεύει στην εξασφάλιση χαμηλών και σταθερών τιμών ρεύματος για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου Α (ΚΟΤ Α) για τουλάχιστον 20 χρόνια. Αυτή η πρωτοβουλία βασίζεται στην αξιοποίηση Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας  (ΑΠΕ), και για να εξασφαλιστεί η μακροχρόνια σταθερότητα των τιμών, το πρόγραμμα περιλαμβάνει μια σειρά από βήματα που συνδυάζουν την ανάπτυξη ΑΠΕ και την υπογραφή συμβάσεων μεταξύ των παραγωγών και των προμηθευτών ρεύματος.

Πρώτη φάση του προγράμματος

Η πρώτη φάση του προγράμματος είναι πλέον έτοιμη να ξεκινήσει, καθώς έχει ολοκληρωθεί η υπουργική Απόφαση που περιγράφει τους όρους υλοποίησης. Το ΥΠΕΝ αναμένεται να υπογράψει την απόφαση και να τη δημοσιεύσει εντός της επόμενης εβδομάδας, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία. Η υπουργική Απόφαση καθορίζει επίσης τους όρους του διαγωνισμού που θα διενεργηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΑΕΥ) για την ανάπτυξη του «πράσινου» χαρτοφυλακίου ενέργειας, το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες των δικαιούχων ΚΟΤ Α.

Σταθερές τιμές μέσω ΑΠΕ

Το σημαντικό στοιχείο της πρώτης φάσης του προγράμματος είναι ότι η τιμή του ρεύματος για τους δικαιούχους του ΚΟΤ Α θα παραμείνει σταθερή και χαμηλή για 20 χρόνια, αποφεύγοντας τις αυξήσεις που μπορεί να προκύψουν από διακυμάνσεις στην αγορά χονδρεμπορικής ενέργειας. Η τιμή αυτή θα είναι 3 με 3,5 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα, δηλαδή πολύ χαμηλότερη από τις τρέχουσες χρεώσεις των οικιακών τιμολογίων.

Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνει το μοντέλο που χρησιμοποιείται και για τους αγρότες με το πρόγραμμα «ΓΑΙΑ», όπου επίσης υπάρχει μια σταθερή χρέωση για την κατανάλωση ρεύματος, η οποία παρέχεται μέσω συμφωνιών αγοραπωλησίας ενέργειας (virtual PPAs) ανάμεσα στους παραγωγούς ΑΠΕ και τους προμηθευτές ρεύματος. Με τον τρόπο αυτό, οι δικαιούχοι του ΚΟΤ Α θα πληρώνουν μια χαμηλή και σταθερή τιμή για τη χρήση του ρεύματος, ανεξάρτητα από τις αλλαγές στην αγορά.

Τα έργα ΑΠΕ και η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης

Η ενεργειακή παραγωγή για το πρόγραμμα «Απόλλων» θα προέλθει από έργα ΑΠΕ που θα περιλαμβάνουν κυρίως ηλιακά και αιολικά πάρκα, καθώς και μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, όπως είναι οι μπαταρίες. Το ενδιαφέρον σημείο είναι ότι τα έργα αυτά θα επιδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης με 100 εκατ. ευρώ, και θα πρέπει να είναι έτοιμα και σε πλήρη λειτουργία έως το καλοκαίρι του 2026.

Η διαδικασία ανάπτυξης αυτών των έργων θα περιλαμβάνει διαγωνισμούς για την επιλογή των πιο αποδοτικών και οικονομικών λύσεων. Ειδικότερα, η ΡΑΑΕΥ θα προχωρήσει σε δημοπρασίες, όπου θα επιλεγούν οι προμηθευτές ενέργειας που θα αναλάβουν την ανάπτυξη των έργων ΑΠΕ, με κριτήριο την προσφορά του χαμηλότερου εγγυημένου εσόδου για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.

Δεύτερη φάση του προγράμματος για ΟΤΑ και οργανισμούς

Το ΥΠΕΝ έχει ήδη ξεκινήσει την προετοιμασία για τη δεύτερη φάση του προγράμματος «Απόλλων», η οποία θα αφορά τη μείωση του κόστους ενέργειας για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), καθώς και για ΔΕΥΑ και ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ. Στόχος της δεύτερης φάσης είναι να εξασφαλιστεί και για αυτούς τους φορείς μια σταθερή, χαμηλή χρέωση ρεύματος, μέσω της ανάπτυξης νέων έργων ΑΠΕ σε κάθε Περιφέρεια της χώρας.

Για να υλοποιηθεί η δεύτερη φάση, έχουν δημιουργηθεί 13 Ενεργειακές Κοινότητες, μία για κάθε Περιφέρεια, οι οποίες θα αναλάβουν την υλοποίηση και διαχείριση των έργων ΑΠΕ στην περιοχή τους. Ωστόσο, υπάρχει μια καθυστέρηση στην αποστολή των απαραίτητων στοιχείων από τους Δήμους, καθώς δεν έχουν παραδοθεί οι πληροφορίες για τις ενεργειακές ανάγκες των οργανισμών και τις καταναλώσεις τους. Η προθεσμία για την αποστολή αυτών των στοιχείων είναι η 15η Απριλίου 2025, και οι Δήμοι που δεν τηρήσουν αυτήν την προθεσμία δεν θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα.

Τα επόμενα βήματα 

Μετά την υποβολή των στοιχείων από τους Δήμους, οι αρμόδιοι φορείς θα έχουν περίπου δύο μήνες για να σχεδιάσουν και να προκηρύξουν τους διαγωνισμούς για τις ΑΠΕ. Εκτιμάται ότι οι διαγωνισμοί θα αφορούν 13 δημοπρασίες, μία για κάθε Περιφέρεια, και θα προσδιορίσουν τα έργα ΑΠΕ που θα αναπτυχθούν σε κάθε περιοχή.

Για την υλοποίηση της δεύτερης φάσης, εξετάζονται δύο εναλλακτικές για τη μείωση του ενεργειακού κόστους: η πρώτη εναλλακτική είναι να ακολουθηθεί το ίδιο μοντέλο με τους δικαιούχους ΚΟΤ Α, δηλαδή η σταθερή χρέωση μέσω virtual PPAs, και η δεύτερη είναι η αρχική πρόταση του προγράμματος, η οποία περιλαμβάνει την κάλυψη έως και 50% της κατανάλωσης με μηδενική χρέωση για τους ΟΤΑ και τους γεωργικούς οργανισμούς, χρησιμοποιώντας το σύστημα virtual net-billing (εικονικός συμψηφισμός).

Το πρόγραμμα «Απόλλων» προορίζεται να φέρει σημαντική αλλαγή στον τρόπο που οι κοινωνικά ευάλωτοι και οι τοπικές αρχές αντιμετωπίζουν το ενεργειακό κόστος, προσφέροντας βιώσιμες λύσεις μέσω ΑΠΕ και προστατεύοντας τους από μελλοντικές αυξήσεις στις τιμές ενέργειας.