Apografi: Ο κορονοϊός αλλάζει τη διαδικασία - Πώς θα οργανωθεί φέτος

Την απογραφή του πληθυσμού και των κατοικιών περιλαμβάνει το ετήσιο στατιστικό πρόγραμμα 2021 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Οι απογραφές κτηρίων και πληθυσμού-κατοικιών διενεργούνται ανά δεκαετία, με σκοπό τη συγκέντρωση στοιχείων αναφορικά με τον οικοδομικό πλούτο της χώρας, το μέγεθος, τη σύνθεση και τις συνθήκες στέγασης των νοικοκυριών, καθώς και τα δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού, για την κατάρτιση στατιστικών, στο πλαίσιο των εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών υποχρεώσεων της χώρας.

Απογραφές θα διενεργηθούν σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η διενέργεια της απογραφής πληθυσμού-κατοικιών είχε σχεδιαστεί από την ΕΛΣΤΑΤ να πραγματοποιηθεί με την παραδοσιακή μέθοδο, δηλαδή με συλλογή των στοιχείων με έντυπα ερωτηματολόγια, μετά από προσωπική συνέντευξη με έναν εκπρόσωπο του νοικοκυριού, και της απογραφής κτηρίων με χρήση ηλεκτρονικών συσκευών αφής (tablet).

Ωστόσο, οι έκτακτες συνθήκες που δημιουργήθηκαν εξαιτίας της πανδημίας επέβαλαν την αναπροσαρμογή του αρχικού σχεδιασμού, με στόχο τη λήψη μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Ο νέος σχεδιασμός βασίζεται στην ηλεκτρονική αυτοαπογραφή των νοικοκυριών και, όπου αυτή δεν είναι δυνατή, η συλλογή των στοιχείων θα πραγματοποιηθεί με συνέντευξη τηλεφωνικά ή με φυσική παρουσία, τηρώντας τα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας.

Στο πλαίσιο αυτό, οι εργασίες που θα πραγματοποιηθούν έχουν ως εξής:

• Διενέργεια της απογραφής κτηρίων με τη χρήση tablet, για ταχύτερη συλλογή και επεξεργασία των στοιχείων και γεωχωρικό εντοπισμό των κτηρίων.
• Διενέργεια της απογραφής πληθυσμού-κατοικιών με μικτό σύστημα. Σκοπός είναι να αυτoαπογραφεί ο πληθυσμός της χώρας μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, αλλά για τα νοικοκυριά που δε θα έχουν αυτή τη δυνατότητα, η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί μέσω απογραφέα, με τη χρήση έντυπου ερωτηματολογίου.
• Διενέργεια της Έρευνας Κάλυψης της Απογραφής για την εκτίμηση του σφάλματος κάλυψης.

Οι απογραφικές εργασίες πεδίου ανάλογα με τις συνθήκες που θα διαμορφωθούν με την πανδημία προγραμματίζεται να ξεκινήσουν τον Μάιο 2021 και να ολοκληρωθούν έως τα τέλη του έτους.

Η απογραφή του 2011

Η ελληνική απογραφή του 2011, επισήμως «Γενικές Απογραφές Κτηρίων και Πληθυσµού - Κατοικιών 2011», διενεργήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) και αποτέλεσε την τριακοστή απογραφή στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2011, ολοκληρώθηκε (στο κομμάτι της καταγραφής) τον Μάιο και είχε ως σκοπό την απογραφή τόσο του πληθυσμού όσο και των κάθε είδους κτηρίων της χώρας. Αποτέλεσε επίσης μέρος των Πανευρωπαϊκών Απογραφών 2011.

Σε αντίθεση με τις προηγούμενες απογραφές, αυτή του 2011 εστίασε στην καταγραφή του «μόνιμου» πληθυσμού της Ελλάδας, όχι του «πραγματικού» (de facto). Καταχώρισε δηλαδή τους απογραφομένους στον πίνακα της περιοχής όπου δήλωσαν ότι ζουν μόνιμα το τελευταίο δωδεκάμηνο, όχι στο σημείο που βρίσκονταν την ημέρα της απογραφής.

Βάσει της νομοθεσίας, τα αναλυτικά στοιχεία θα έπρεπε να έχουν δημοσιοποιηθεί έως τις 31 Μαρτίου 2014. Στις 22 Ιουλίου 2011 ανακοινώθηκαν κάποια πρώτα προσωρινά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποίο ο πληθυσμός ανέρχεται σε 10.787.690 κατοίκους, είναι δηλαδή ελαφρώς μειωμένος σε σύγκριση με την προηγούμενη απογραφή Είναι η πρώτη φορά μετά από αρκετές δεκαετίες που παρατηρείται μείωση του πληθυσμού της χώρας.

Στις 28 Ιουλίου 2011, ωστόσο, η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Eurostat, ανακοίνωσε τις εκτιμήσεις της για τον πληθυσμό όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για την Ελλάδα εκτιμούσε πως την 1-1-2011 είχε πληθυσμό 11.329.600 κατοίκους, εκτίμηση που αποκλίνει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ κατά 541.910 κατοίκους.

Η μεγάλη αυτή απόκλιση δείχνει πως δεν καταγράφηκαν όλοι οι κάτοικοι της χώρας. Κύριοι λόγοι για τη μη απογραφή μεγάλου αριθμού κατοίκων θεωρούνται ο μη εντοπισμός μεταναστών, η άρνηση κατοίκων να ανοίξουν τις πόρτες των σπιτιών τους στους απογραφείς και η παροχή ανακριβών στοιχείων από ορισμένους για τον αριθμό ανθρώπων που κατοικούν σε κάθε σπίτι.

Στις 28 Δεκεμβρίου 2012 ανακοινώθηκε ότι ο πληθυσμός ανέρχεται σε 10.815.197 κατοίκους, ωστόσο με νέο Φ.Ε.Κ. στις 20 Μαρτίου 2014 η Ελληνική Στατιστική Αρχή τροποποίησε τον τελικό αριθμό του συνολικού πληθυσμού της χώρας σε 10.816.286 κατοίκους.