Από το #icantbreathe και τη δίκη για τον Τζορτζ Φλόιντ ως την Νέα Σμύρνη και το #πονάω_ρε

Αλλά ο «αδάμαστος» υπηρέτης του νόμου και της τάξης Τσάβιν , «αλύγιστος», «άκαμπτος», «ασυγκίνητος», πατούσε τον Φλόιντ με το γόνατό του στο λαιμό. Επί εννιά λεπτά, μέχρι που ο άτυχος αφρο-αμερικανός εξέπνευσε. Ο Τσάβιν επιτελούσε και ολοκλήρωνε το έργο του! Είχε συλλάβει τον Φλόιντ γιατί ο αφρο-αμερικανός προσπάθησε δήθεν να αγοράσει τσιγάρα με πλαστό 20δόλαρο, όπως ισχυρίστηκε ο αστυνομικός. Δεν απομάκρυνε το γόνατό του από τον λαιμό του Φλόιντ ακόμη και όταν αυτός είχε αφήσει στο οδόστρωμα την τελευταία του πνοή.

Στάθηκε «άτυχος» ο Τσάβιν, όμως! Ο αργός, οδυνηρός θάνατος του Τζορτζ Φλόιντ καταγράφηκε από κάμερα κινητού τηλεφώνου .

Το βίντεο που κυκλοφόρησε, προκάλεσε τον τρόμο αλλά και την οργή ολόκληρης της ανθρωπότητας, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας όχι μόνο στην Αμερική, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Από χθες τα βλέμματα όλου του κόσμου είναι φυσικό λοιπόν να είναι στραμμένα στη Μινεάπολι, στην πολιτεία της Μινεσότα. Η κύρια κατηγορία είναι «δολοφονία δεύτερου βαθμού», με την οποία ο Τσάβιν ενδέχεται να καταδικαστεί σε κάθειρξη έως και 40 ετών, αν κριθεί ένοχος. Ο αστυνομικός είναι πάντως ελεύθερος με εγγύηση και αρνείται τις κατηγορίες! Ο συνήγορός του υποστήριξε ότι ο πελάτης του «ενήργησε σύμφωνα με την εκπαίδευσή του για τον έλεγχο ενός απείθαρχου κρατουμένου».

Ο εισαγγελέας Νιλ Κέιτιαλ περιέγραψε τη δίκη ως «μία από τις πιο σημαντικές στην ιστορία του αμερικανικού έθνους». Καθώς, ξανά και ξανά οι Ηνωμένες Πολιτείες συγκλονίζονται από περιπτώσεις θανατηφόρας αστυνομικής βίας εναντίον Αφροαμερικανών. Ο Φλόιντ ήταν ο 15ος νεκρός-θύμα αστυνομικής βίας στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2020. Περίπου 1000 Αμερικανοί είχαν στο παρελθόν την ίδια τύχη .Υπό αυτό το πρίσμα, η δολοφονία του Φλόιντ απλά άναψε το φιτίλι. Η πυρίτιδα είχε ήδη συσσωρευτεί. Ενδεικτικά, στη Νέα Υόρκη, οι έγχρωμοι αν και αντιπροσωπεύουν το 26% του πληθυσμού, είναι το 93% των συλληφθέντων για παραβιάσεις της καραντίνας. Οι αστυνομικοί , σπάνια καλούνται όμως να λογοδοτήσουν για το παράπτωμα τους. «Είναι σπάνιο στις Ηνωμένες Πολιτείες ένας αστυνομικός να κατηγορείται για καταχρηστική χρήση βίας και ειδικά για δολοφονία», λέει η εμπειρογνώμονας Ασλεϊ Χάιμπεργκερ.

Οι καταδικαστικές αποφάσεις είναι ακόμη πιο σπάνιες: σε περίπτωση αμφιβολίας, οι ένορκοι τείνουν να αποφασίζουν υπέρ της αστυνομίας. Για να καταδικαστεί ο Τσάβιν απαιτείται βέβαια και η ομόφωνη ψήφος των δώδεκα ενόρκων. Δεν είναι τυχαίο που η επιλογή τους άλλωστε, αναμένεται να κρατήσει τουλάχιστον τρεις εβδομάδες.

Εάν το δικαστήριο της Μινεάπολι καταδικάσει σε μια ελαφρά ποινή ή ακόμη και αθωώσει τον αστυνομικό, οι αρχές φοβούνται ένα νέο κύμα ταραχών. Ως εκ τούτου, τα μέτρα ασφαλείας είναι δρακόντεια από τώρα.

Το δικαστήριο ήταν περιφραγμένο με τσιμεντένιους φράκτες και 2000 στρατιώτες της Εθνικής Φρουράς είναι έτοιμοι για δράση, αν χρειαστεί...

Γιατί, μπορεί οι προηγούμενες μεγάλες εξεγέρσεις των εγχρώμων στην Αμερική -το 1965, το 1968 και το 1992 -να περιορίστηκαν, σε μεγάλο βαθμό, στα γκέτο του Βορρά και τις κατ’ εξοχήν πόλεις των «μαύρων» του Νότου. Αντίθετα όμως,μετά τον φόνο του Φλόιντ ,οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν και στις 50 Πολιτείες: από την Αλάσκα μέχρι τη Φλόριντα, ακόμη και σε μικρές, λευκές, συντηρητικές πόλεις των 20-40.000 κατοίκων στη Νεμπράσκα, την Αϊόβα και τη Νεβάδα, στα βάθη της ενδοχώρας. Ακόμη και η βαθιά Αμερική των συντηρητικών νοικοκυρέων κλονίστηκε και όπως λένε οι ειδικοί αναλυτές, η εξέγερση αυτή συνέβαλε στην ήττα του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές. Μαζί φυσικά με την τραγελαφική διαχείριση της πανδημίας, την εκτόξευση της ανεργίας και της φτώχιας, αλλά και την αυταρχική αντιμετώπιση των διαδηλωτών .

Στην πλατεία της Νέας Σμύρνης

Από καθαρή σύμπτωση βέβαια ,η έναρξη της δίκης του Τσάβιν για τον φόνο του Φλόιντ, συνέπεσε με τον απόηχο της αναίτιας χρήσης κτηνώδους βίας εναντίον πολιτών από άνδρες της ΕΛΑΣ στην πλατείας Νέας Σμύρνης Ευτυχώς και στην περίπτωση αυτή, κάποιες κάμερες από κινητά τηλέφωνα κατέγραψαν τον άγριο ξυλοδαρμό ανυπεράσπιστων πολιτών -«λευκών» στη συγκεκριμένη περίπτωση και όχι «εγχρώμων» ,όπως ο Φλόιντ. Αλλά η βία ,βία. Με μίσος ,οι αστυνομικοί χτυπούσαν τους άτυχους πολίτες με σιδερένια ρόπαλα. Και παρά την κατακραυγή που ακολούθησε ,ένας συνδικαλιστής αστυνομικός βγήκε και είπε στις τηλεοράσεις ότι δεν έγινε και τίποτα!

Αφού όσοι ξυλοκοπήθηκαν δεν πήγαν στο …νοσοκομείο.

Είναι όντως απίστευτα πράγματα αυτά που ζούμε. Αλλά όχι και πρωτόγνωρα. Στις 9 Δεκεμβρίου του 2020, πριν τρείς μήνες δηλαδή, η γερμανική Deutsche Welle στην αγγλική της έκδοση μετέδιδε ρεπορτάζ από την Αθήνα με τίτλο:«Η Ελληνική κυβέρνηση χρησιμοποιεί την πανδημία για να δικαιολογήσει την αστυνομική βία» . Αντιγράφω από την DW : «Η κυβέρνηση του νεοφιλελεύθερου πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη εφαρμόζει μια ατζέντα έννομης τάξης ,έχοντας αποτύχει να επιβραδύνει τη μετάδοση του κορονοϊού».

Η Duetsche Welle έγραφε με αποτροπιασμό για τον αστυνομικό που πέταξε με απαξιωτικό τρόπο λίγα λουλούδια που μια γυναίκα είχε αφήσει στο μέρος που δολοφονήθηκε ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος . «Μια πράξη ασυγχώρητη στη χώρα όπου γεννήθηκε ο Σοφοκλής, ο αρχαίος Έλληνας που έγραψε την Αντιγόνη - μια τραγωδία που έχουν διαβάσει όλα τα παιδιά στο σχολείο- την ηρωίδα που επιλέγει το θάνατο από την ατίμωση των νεκρών».

Αυτά μετέδιδε στις 9 Δεκεμβρίου η Φωνή της Γερμανίας, παρουσιάζοντας και το βίντεο της βέβηλης πράξης του αστυνομικού. Η «δημοσιότητα» αυτή σε όλον τον κόσμο ανάγκασε τότε τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να συστήσει εξεταστική επιτροπή. Δηλώνοντας όμως ότι «από τους 5.000 αστυνομικούς που είχαν κινητοποιηθεί, οι υπόλοιποι 4.999 έκαναν καλή δουλειά», υπενθυμίζει πάλι η DW!

Προφανώς, λοιπόν από τους υπόλοιπους 4.999 ,οι υπόλοιποι 4.995 έκαναν καλά τη δουλειά τους την περασμένη Κυριακή στη Νέα Σμύρνη, κατά τον κύριο Χρυσοχοίδη . Η DW στηλιτεύει μάλιστα τα μέτρα απαγόρευσης των διαδηλώσεων και γράφει :«Η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη φαίνεται ότι χαίρεται να ξοδεύει χρήματα των φορολογουμένων σε μέτρα νόμου και τάξης. Δεδομένου ότι η διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού δεν ήταν μέχρι στιγμής πολύ επιτυχημένη, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι φαίνονται πρόθυμοι να εμφανίζονται ως θεματοφύλακες της εσωτερικής ασφάλειας».

Αστυνομική βία και νεοφιλευθερισμός

«Ο ίδιος ο θεσμός της αστυνόμευσης είναι μόνο ένα σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος» λέει ο κοινωνιολόγος Αλεξ Βιτάλε, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Μπρούκλιν και συγγραφέας του βιβλίου “The End of Policing” (Το τέλος της αστυνόμευσης). «Είναι οι πολιτικοί που δημιουργούν τα προβλήματα, που επιβάλουν τη νεοφιλελεύθερη λιτότητα.

Συχνά λέω ότι το βιβλίο μου δεν είναι πραγματικά ένα βιβλίο για την αστυνομική λογοδοσία, αλλά για την πολιτική λογοδοσία. Επειδή η απόφαση να παραδοθούν τα κοινωνικά προβλήματα στην αστυνομία είναι μια πολιτική απόφαση ,όπως και η δημιουργία των κοινωνικών προβλημάτων κατά πρώτο λόγο. Οι πολιτικοί σε όλα τα επίπεδα αποφάσισαν ότι το μόνο πράγμα που μπορούν να κάνουν είναι να επιδοτούν τα πιο επιτυχημένα μέρη της οικονομίας με την ελπίδα ότι αυτό θα δημιουργήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση, ένα είδος οικονομικού βουντού που θα φέρει κάποια οφέλη για τους ανθρώπους. Αντί να πάρουν οι νεοφιλελεύθεροι πολιτικοί ουσιαστικά μέτρα υπέρ του κράτους πρόνοιας, για την ενίσχυση της απασχόλησης, της δημόσιας υγείας και της παιδείας, διευρύνουν όλο και περισσότερο τις κοινωνικές ανισότητες. Για να αντιμετωπίσουν αυτά τα φαινόμενα, δημιουργούν όλο και περισσότερες αστυνομικές μονάδες . Η αστυνομία είναι επομένως εργαλείο του κράτους - είναι εργάτες βίας που ενεργούν εκ μέρους του κράτους - αλλά τους έχουν τυλίξει με τον μύθο ότι είναι ουδέτεροι, ανεξάρτητοι αγωνιστές κατά εγκλήματος, ότι αποτελούν επέκταση του νόμου , και ότι η επιβολή του νόμου αυτού ωφελεί αυτόματα όλους» λέει ο Αμερικανός κοινωνιολόγος.

Ο εισαγγελέας της Γένοβα, Ενρίκο Ζούτσα λέει ότι «πρέπει να ξανασκεφτούμε το σύστημα, που συνδέει τη φυλή, τη φτώχεια και την κοινωνική περιθωριοποίηση». Δικαστικός σε μία πόλη που πριν δύο δεκαετίες ήρθε αντιμέτωπη με την αστυνομική βία, ο Ιταλός εισαγγελέας, λέει ότι και στις εξελιγμένες δυτικές δημοκρατίες ,εξακολουθεί να στοιχειώνει ταύτιση μεταξύ της φτώχειας και του εγκλήματος που εξέφρασε η βικτοριανή Αγγλία με τον ανόητο ορισμό της «εγκληματικής τάξης».Όπως γράφει άλλωστε ο διάσημος Γάλλος συγγραφέας Ανατόλ Φρανς , «ο νόμος απαγορεύει τόσο τους πλούσιους όσο και τους φτωχούς να κοιμούνται κάτω από γέφυρες, να κλέβουν ψωμί και να ζητιανεύουν στους δρόμους». Μόνο που οι πλούσιοι δεν χρειάζεται να κάνουν όλα αυτά!

Με τεχνοκρατικές μεταρρυθμίσεις δεν αλλάζουν τα πράγματα

Ο καθηγητής Αλεξ Βιτάλε υποστηρίζει ότι η απάντηση σε αυτήν τη βαθιά παγιωμένη μορφή διακυβέρνησης απαιτεί μια νέα πολιτική. «Δεν μπορούμε απλά να διορθώσουμε την αστυνόμευση με ένα σύνολο επιφανειακών, τεχνοκρατικών μεταρρυθμίσεων, επειδή δεν αντιμετωπίζουν τον τρόπο με τον οποίο έχουν αφαιρεθεί οι ίδιες οι βασικές ανάγκες των ανθρώπων.

Ο μελετητής της αστυνομίας, Ντέιβιντ Μπάιλεϊ στο βιβλίο του «Αστυνομία για το μέλλον» ,γράφει ότι «η αστυνομία δεν αποτρέπει το έγκλημα. Αυτό είναι ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά της σύγχρονης ζωής. Οι ειδικοί το γνωρίζουν, η αστυνομία το γνωρίζει, αλλά οι πολίτες δεν το ξέρουν»

Ο Βιτάλε προσθέτει ότι «αν βάλουμε την αστυνομία σε κάθε γωνία, ότι με περισσότερη αστυνομία και συλλήψεις θα οδηγηθούμε σε μείωση του εγκλήματος, είναι μια σοβαρή παρανόηση του τρόπου λειτουργίας της αστυνομίας. Η προληπτική αστυνόμευση αυξάνει τον αριθμό των αντιπαραγωγικών και τιμωρητικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ της αστυνομίας και των πολιτών». Σημειώνει ακόμη ο Βιτάλε ότι «πρέπει να σταματήσει η πολιτεία να ενισχύει τη βίαιη και αναποτελεσματική αστυνόμευση, και αντ' αυτού να δοθούν περισσότερα κονδύλια για την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών που χρειάζονται τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα».

Εκείνο που μοιάζει απίστευτο είναι μετά τον φόνο του Φλόιντ , στην Αμερική, σε ένα, προφανώς μειοψηφικό, αλλά αυξανόμενο τμήμα της κοινής γνώμης, ακόμη και των τοπικών αρχών, βρίσκει απήχηση το σύνθημα για πλήρη κατάργηση της αστυνομίας, με τη σημερινή της μορφή, κάτι που σε οποιαδήποτε άλλη χώρα θα ακουγόταν ως αναρχική φαντασίωση.

Το δημοτικό συμβούλιο της Μινεάπολι, όπου δολοφονήθηκε ο Φλόιντ αποφάσισε τη διάλυση του αστυνομικού τμήματος της πόλης και την αντικατάστασή του από λαϊκή πολιτοφυλακή υπό τον έλεγχο του δημοτικού συμβουλίου. Στο Σιάτλ, έδρα των ψηφιακών κολοσσών της Amazon και της Microsoft, αλλά και ιστορικό οχυρό του αμερικανικού εργατικού κινήματος, αλλά και του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης, διαδηλωτές κατέλαβαν μια κεντρική συνοικία, την ανακήρυξαν συμβολικά «αυτόνομη ζώνη», έδιωξαν τους αστυνομικούς από το τμήμα και αξίωσαν την οριστική του διάλυση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι New York Times, φιλοξένησαν άρθρα (προφανώς, όχι της σύνταξης) που τάσσονται υπέρ της κατάργησης της αστυνομίας… Ακούγονται ουτοπικά βέβαια, όλα αυτά. Όταν μάλιστα μέχρι τώρα, κάθε πλημμυρίδα των διαδηλώσεων δίνει τη θέση της στην άμπωτη. Μόνο που η πανδημία απειλεί να τα αλλάξει όλα πλέον…