Αντώνης Μπέρτος: «Με συνειδητότητα και ενσυναίσθηση δεν αναπαράγεις στερεότυπα»

Ο Αντώνης Μπέρτος, ψυχολόγος και διαθεματικός καλλιτέχνης σε πρώτο ενικό.

Είμαι ο Αντώνης Μπέρτος, ψυχολόγος και καλλιτέχνης. Ασχολούμαι με την τέχνη του κινηματογράφου και του videodance εδώ και έντεκα χρόνια. Το 2011 δημιούργησα το πρώτου μου έργο videodance με τίτλο Innocent Parents το οποίο έχει προβληθεί σε σημαντικά κινηματογραφικά φεστιβάλ και επιστημονικά συνέδρια ψυχολογίας. Είμαι ιδρυτής του Dare.Dance.Digitalize με όχημα το οποίο:

Πρώτον, κάνω μαθήματα videodance σε αρχάριους και προχωρημένους σε ένα πολύ όμορφο dance studio στου Ψυρρή και δεύτερον, δημιουργώ τα δικά μου κινηματογραφικά έργα χορού για κάμερα.

https://www.youtube.com/watch?v=qGn3P4OI0F4

Πείτε μας δυο λόγια για σας.

Σπούδασα ψυχολογία και στον τρίτο χρόνο της σχολής, το 2011, είδα μια παράσταση σωματικού θεάτρου-χοροθεάτρου από την ομάδα Πλεύσις με τίτλο «Κράτησέ με». Εντυπωσιάστηκα από την ποίηση των σωμάτων που χόρευαν και τους συμβολισμούς. Βγαίνοντας από τη θεατρική αίθουσα με είχε αγγίξει τόσο βαθιά που ξεκίνησα άμεσα μαθήματα. Παράλληλα με τις 5 χοροθεατρικές παραγωγές, δημιούργησα και έργα videodance και σταδιακά με κέρδισε η κινηματογράφηση της κίνησης ως ένα νέο μέσο να πούμε ιστορίες που δε θα αναπαράγουν τα κοινωνικά στερεότυπα αλλά θα φέρουν το διαφορετικό και θα συνδιαμορφώσουν ό,τι παραμένει αδιαμόρφωτο. Με το Dare.Dance.Digitalize πραγματοποιώ ετήσιους κύκλους μαθημάτων στην Αθήνα από το 2018 και προγράμματα video dance για νέους και νέες ηλικίας 18-29 ετών μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας . Το Dare.Dance.Digitalize βραβεύτηκε και επιλέχθηκε για την καινοτομία του, ανάμεσα σε 30 πρότζεκτ σε σύνολο 700 αιτήσεων από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα i-portunus creative Europe το 2019. Το γεγονός αυτό με έκανε να πιστέψω ακόμα περισσότερο στην ιδέα μου. Η δίψα των ανθρώπων να χορέψουν και να αφηγηθούν ιστορίες και ατμόσφαιρες με παρακινεί να προσπαθώ να γίνομαι καλύτερος καλλιτέχνης και άνθρωπος. Το νέο έργο videodance που έχω δημιουργήσει με εκλεκτούς συνεργάτες ονομάζεται Rise-Fall-Rise Again αφορά την ετερότητα-diversity και τη μάχη ενάντια σε κάθε είδους ρατσισμό και αποκλεισμό. Προβλήθηκε στο κάστρο της Μονεμβασιάς τον Ιούλιο του 2022, το Δεκέμβριο του 20222 θα προβληθεί στο Ντύσσελντορφ και στις αρχές του 2023 στην Αθήνα σε χώρο που θα ανακοινωθεί. Με δύο εκλεκτούς συνεργάτες, τον Βαγγέλη Παπαευαγγελίου κινηματογραφιστή και την Άρτεμι Μανάκου, ηθοποιό, κινησιολόγο και instructor σωματικού θεάτρου στη Νεάπολη Λακωνίας δημιουργήσαμε το dare Dance Festival. Το φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε στις 28 και 29 Μαΐου 2022 στο cinema Ideal στην οδό Πανεπιστημίου στην Αθήνα. Σε αυτό προβλήθηκαν 32 ταινίες screen dance μικρού μήκους, δημιουργώντας μια πλατφόρμα συνδιαλλαγής ερασιτεχνών με επαγγελματίες του χώρου του κινηματογράφου και του χορού. Το φεστιβάλ υποστηρίχθηκε έντονα από τους καλλιτέχνες, το κοινό και τα ΜΜΕ και μας δίνει δύναμη και χαρά να το ξανακάνουμε την άνοιξη του 2023.

Πως θα περιγράφατε τον ενεργό πολίτη στη σημερινή εποχή; Συμμετέχει στα κοινά; Χορεύει;

Για μένα ο ενεργός πολίτης είναι σε επαφή με το σώμα του και σε επαφή με την κοινότητα. Προσπαθεί να αποκτήσει συνειδητότητα και ενσυναίσθηση και να δράσει με τέτοιον τρόπο ώστε να μην αναπαράγει στερεότυπα. Να δημιουργεί τον κατάλληλο χώρο για να μπορεί να έρχεται πιο κοντά στον εαυτό του και τους άλλους. Είναι ανοικτός στη διαφορετικότητα και παλεύει για ισότητα και ευημερία.

Μέσα από τον χορό πως θα μπορούσατε να συνεισφέρετε ώστε να θέσετε τη βάση για ένα βιώσιμο μέλλον σε κοινωνικό και διαπολιτισμικό επίπεδο;

Η ψυχαναλύτρια Alice Miller έχει γράψει το βιβλίο ´´Το Σώμα δεν ψεύδεται ποτέ´´. Τόσο μέσα από τα μαθήματα όσο και μέσα από το φεστιβάλ, οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με το σώμα τους και τις ιστορίες που το σώμα τους δημιουργεί. Ήταν πολύ πριν τον κορονοϊό που τείνουμε να ξεχνάμε το σώμα μας και τις ανάγκες του. Το κοινό βίωμα του σώματος και το κοινό βίωμα των συναισθημάτων που είναι πανανθρώπινες γλώσσες είναι για μένα η βάση για ένα μέλλον βαθιά διαπολιτισμικό και ανοικτό στη διαφορετικότητα. Όχι απλά ένα μέλλον βιώσιμο αλλά ένα μέλλον για το οποίο θα άξιζε να ζεις. Δυστυχώς, τα πράγματα δε διαφαίνονται να πηγαίνουν καθόλου προς αυτή την κατεύθυνση.

Τελικά, ο χορός είναι εκγύμναση; Χόμπι; Διασκέδαση; Πως θα τον οριοθετούσατε στο σημερινό κοινωνικό πλαίσιο;

Ο χορός για μένα είναι ελευθερία, οπότε θα έκανα ακριβώς το αντίθετο από το να τον οριοθετήσω. Ίσα ίσα θα τόνιζα τον ολιστικό του χαρακτήρα και θα τον τοποθετούσα σε όλες τις σημαντικές εκφάνσεις της ζωής, της τέχνης, της εκπαίδευσης και φυσικά και της θεραπείας.

Από την διαπολιτισμική εμπειρία που έχετε, πως βλέπετε την έννοια του χορού σε άλλες χώρες;

Σε γενικές γραμμές οι διαφορές που βλέπω στο χορό σε άλλες χώρες, όπως η Γερμανία (κυρίως με χορευτές και χορογράφους αυτής της χώρας έχω συνεργαστεί) προκύπτουν από τις διαφορετικές υπάρχουσες δομές για το χορό και τις μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις που υπάρχουν στις πιο δυνατές οικονομικά χώρες σε αντίθεση με την πραγματικότητα για τους χορευτές στην Ελλάδα. Αυτό έχει σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο σε διάφορες πτυχές της καλλιτεχνικής και εκπαιδευτικής λειτουργίας του χορού.

Μοιραστείτε μαζί μας μια έντονη εμπειρία σας από τον χορό.

Μια από τις πιο δυνατές μου εμπειρίες στο χορό ήταν κατά τη διάρκεια μιας πρόβας. Έπρεπε να χρησιμοποιήσω μια συγκεκριμένη νοερή οπτική αναπαράσταση για να πετύχω μια συγκεκριμένη ποιότητα κίνησης. Εδώ να κάνω μια παρένθεση και να μοιραστώ ότι το θέμα της πτυχιακής μου εργασίας στην Ψυχολογία στο ΕΚΠΑ αφορούσε τις νοερές οπτικές αναπαραστάσεις και τη σχέση τους με τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Είναι ένα θέμα που ερευνώ χρόνια ως καλλιτέχνης πρωτίστως και μετά ως επιστήμονας. Μου δίνει τεράστιο κίνητρο και το θεωρώ ένα πολύ σημαντικό εργαλείο κίνησης. Οι διαφορετικές νοερές αναπαραστάσεις, λοιπόν, όπως είναι λογικό, διαφοροποιούν και επηρεάζουν την ποιότητα κίνησης. Το θέμα της οπτικής αναπαράστασης ήταν να φανταστώ ότι στο στήθος μου υπάρχει ένα παράθυρο το οποίο ανοίγει και από αυτό βγαίνουν πολλά και πολύχρωμα λουλούδια. Πριν αρχίσω να εκτελώ την κινητική άσκηση πίστευα ότι θα μου ήταν πολύ εύκολο να φέρω αυτή την εικόνα στο μυαλό μου. Αυτή η πεποίθησή μου ότι ήμουν ανοικτός τόσο συναισθηματικά όσο και κινητικά αποδείχθηκε αβάσιμη. Αντί να βγουν από το νοερό παράθυρο εκατοντάδες λουλούδια, τελικά το παράθυρο ήταν για πολύ ώρα, όσο χόρευα, γύρω στα 10 λεπτά, σφραγισμένο και μόνο στο τέλος άνοιξε και ξεπρόβαλε ένα πολύ μικρό άνθος. Το σώμα μου ήξερε και βίωνε κάτι διαφορετικό από αυτό που πίστευε το μυαλό μου. Ήταν από τις πιο αποκαλυπτικές πρόβες και εμπειρίες που είχα στη ζωή μου. Τόσο στα μαθήματα με τους μαθητές μου όσο και με τους χορευτές, όταν ετοιμάζουμε ένα νέο έργο, μοιραζόμαστε αντίστοιχες εμπειρίες που μας δίνουν έδαφος για νέες προσωπικές και καλλιτεχνικές ανακαλύψεις.

Ποιο είναι το επόμενό σας βήμα;

Τα επόμενα βήματα είναι να συνεχίσω τα μαθήματα και τις δημιουργίες νέων κινηματογραφικών έργων χορού σε Ελλάδα και Γερμανία. Σας περιμένω να μοιραστούμε όμορφες κινητικές και κινηματογραφικές εμπειρίες μαζί. Μπορείτε να μπείτε στην ιστοσελίδα μας και σελίδα μας στο facebook για να πληροφορηθείτε για τα άμεσα νέα μας! Γράψτε μας ερωτήσεις και τις εντυπώσεις σας!