Ανδρέας Παπανδρέου: Πέθανε σαν σήμερα το 1996 - Ποια ήταν τα τελευταία του λόγια
«Εμένα θα μου επιτρέψετε τώρα…» ήταν οι τελευταίες κουβέντες του Ανδρέα Παπανδρέου ο οποίος και πέθανε τα ξημερώματα σαν σήμερα, 23 Ιουνίου του 1996.
Τις τελευταίες στιγμές του μεγάλου ηγέτη του ΠΑΣΟΚ περιγράφει ο ιστορικός Γεώργιος Σαρρής: «Εμένα θα μου επιτρέψετε τώρα…», θα πει κάποια στιγμή λίγο πριν από τα μεσάνυχτα ο Ανδρέας Παπανδρέου. Χυτήρης και Αθανασάκης σηκώθηκαν να φύγουν και αυτοί για τα σπίτια τους.
«Να φεύγουμε και εμείς, πρόεδρε, είναι αργά».
«Όχι, όχι, εσείς να κάτσετε. Εγώ πάω να ξαπλώσω» θα απαντήσει, αρχίζοντας, όπως έκανε πάντα, να χαιρετάει έναν έναν τους παριστάμενους διά χειραψίας. Όταν έφθασε στην πόρτα για να φύγει, ξαναγύρισε προς την παρέα και κούνησε το χέρι… με το δικό του ανεπανάληπτο τρόπο. Ήταν το δικό του αντίο.
Μέχρι αργά το μεσημέρι, η τελευταία ημέρα της ζωής του Ανδρέα Παπανδρέου είχε κυλήσει χωρίς κάτι το ιδιαίτερο. Υποβλήθηκε στις απαιτούμενες θεραπείες που του είχαν συστήσει οι γιατροί προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα οξεία καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, το μεσημέρι έφαγε λιτά και ακολούθως ξεκουράστηκε.
Επιζητούσε τις επισκέψεις
Από το απόγευμα άρχισαν οι επισκέψεις, τις οποίες επιζητούσε και ο ίδιος, ενόψει μάλιστα και του επικείμενου συνεδρίου που είχε προγραμματιστεί για τις 27 Ιουνίου, δηλαδή μόλις πέντε ημέρες αργότερα. Όλοι περίμεναν με αγωνία να μάθουν τις προθέσεις του. Θα πήγαινε έστω και σε αυτή την κατάσταση να μιλήσει, θα έστελνε κείμενο παρέμβασης ή θα άφηνε τα γεγονότα να εξελιχθούν χωρίς την παρέμβασή του;
Ο πρώτος που τον επισκέφθηκε ήταν ο Αντώνης Λιβάνης, ο μακροβιότερος και πιο έμπιστος συνεργάτης του. Έμειναν μόνοι στο γραφείο του Παπανδρέου και αφού τα είπαν αποχώρησε. Τον επισκέφθηκαν επίσης οι καθηγητές Ιατρικής και φίλοι του Δημήτρης Κρεμαστινός και Κώστας Στεφανής, οι οποίοι επίσης κουβέντιασαν μαζί του σε ευδιάθετο κλίμα. Ακολούθως πέρασε ο γιος του, Γιώργος Παπανδρέου, μαζί με τη (τότε) σύζυγό του Άντα και την κόρη τους Μαργαρίτα. Αφενός ήθελε να δει πώς πάει ο πατέρας του και αφετέρου να τον πείσει να μην παραστεί στις εργασίες του 4ου Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ.
Μέχρι τις 20.30 είχαν φύγει όλοι. Στο μεταξύ, όμως, είχαν έρθει ο Τηλέμαχος Χυτήρης και ο Νίκος Αθανασάκης, προκειμένου να δουλέψουν το κείμενο της ομιλίας του προέδρου στο επικείμενο συνέδριο. «Για να είμαστε ειλικρινείς, μιλούσε λίγο και άκουγε περισσότερο» θα πει αργότερα ο Χυτήρης. Γύρω στις 21.00 ο Παπανδρέου αποκρίνεται: «Καθίστε να φάμε μαζί». Τρώγοντας ψάρι και σαλάτα, μαζί με τη Δήμητρα Λιάνη, τους γιατρούς και τη νοσηλεύτρια που κούραρε τον καταπονημένο πολιτικό, είδαν στην τηλεόραση τις ειδήσεις των εννέα και ακολούθως συζήτησαν για τα όσα έγιναν στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής που είχε πραγματοποιηθεί το μεσημέρι στα γραφεία της Χαριλάου Τρικούπη. Μετά η ατμόσφαιρα χαλάρωσε και οι συνδαιτυμόνες άρχισαν να λένε διάφορες ιστορίες. Ο Ανδρέας κυρίως άκουγε, πίνοντας κάνα δυο ποτηράκια λευκό κρασί. Κατά τις 22.30 σηκώθηκαν όλοι από το τραπέζι και κάθισαν στο σαλόνι.
Ο Ανδρέας αποχώρησε και λίγες ώρες μετά…
«Τρέξτε, τρέξτε γρήγορα, κάτι συμβαίνει με τον πρόεδρο!». Η Αλέκα, η νυχτερινή νοσοκόμα που έχει αναλάβει να προσέχει την κατάσταση της υγείας του Ανδρέα Παπανδρέου, τρέχει αλαφιασμένη από την κρεβατοκάμαρα στο μπαλκόνι της οικίας του προέδρου του ΠΑΣΟΚ ζητώντας βοήθεια από τους γιατρούς που έχουν κάτσει στη δροσιά και κουβεντιάζουν αμέριμνοι μαζί με τη σύζυγο του τέως πρωθυπουργού Δήμητρα Λιάνη και τα στελέχη του Κινήματος Τηλέμαχο Χυτήρη και Νίκο Αθανασάκη. Η ώρα είναι 01.30 το πρωί. Ξημερώματα Κυριακής 23 Ιουνίου 1996.
Μέσα σε δευτερόλεπτα σπεύδουν πάνω από τον 77χρονο ηγέτη, ο οποίος έχει χάσει τις αισθήσεις του και κάθε επαφή με το περιβάλλον, ο καθηγητής Ιατρικής Αθανάσιος Μαΐλης, ο φυσικοθεραπευτής Μάκης Καρπαθίου και η γιατρός Πέννυ Φλεβάρη.
Τον υποβάλουν χωρίς περιστροφές σε καρδιογράφημα. Δυστυχώς όμως στην οθόνη αποτυπώνεται μονάχα μια μονότονη οριζόντια γραμμή, δείγμα ότι η ραγισμένη καρδιά του Παπανδρέου δεν χτυπά.
Σε μια ύστατη προσπάθεια να τον επαναφέρουν στη ζωή, του κάνουν μαλάξεις στο στήθος και χρησιμοποιούν τον απινιδωτή. Ωστόσο, πλέον δεν αντιδρά σε κανένα ερέθισμα.
Όταν έφθασε στην πολυτελή οικία της οδού Αγράμπελης 3, στην Εκάλη, ο προσωπικός του γιατρός Δημήτρης Κρεμαστινός, μαζί με τον συνεργάτη του Αίαντα Αντωνιάδη, όλα είχαν τελειώσει.
Επική γκάφα πρωτοσέλιδο
Την ίδια ώρα στην Αθήνα κυκλοφορούσε εφημερίδα με αποκλειστικό ρεπορτάζ της «ανάστασής» του ηγέτη του ΠΑΣΟΚ!
Επρόκειτο για τον «Αδέσμευτο της Κυριακής» με αποκλειστικό ρεπορτάζ του συντάκτη της Γιώργου Μπέρτσου: ΘΕΛΩ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ήταν ο βασικός τίτλος της εφημερίδας με «καπέλο»: Επιστημονικό θαύμα ζωντανεύει τον Ανδρέα και υπότιτλο: Πώς τον ανέστησε πρωτοπόρος νευρογλωσσολόγος – νευροψυχολόγος και πώς θα εμφανιστεί στο Συνέδριο.
Η εφημερίδα του αείμνηστου Δημήτρη Ρίζου κυκλοφόρησε με ημερομηνία Κυριακή 23 Ιουνίου 1996, την ημέρα δηλαδή που πέθανε ο Ανδρέας…
