Ανασχηματισμός στο προσωπικό της Φον Ντερ Λάιεν για τον έλεγχο του προυπολογισμού της ΕΕ

Η πρόεδρος της Ευρωπαικής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν επεξεργάζεται σχέδιο για έναν μεγάλο ανασχηματισμό στο προσωπικό της για να διασφαλίσει τον έλεγχο στο κοινό ταμείο του 1,2 τρις ευρώ της ΕΕ. Σύμφωνα με το σχέδιο, το τμήμα Μεταρρυθμίσεων της Κομισιόν με σχεδόν 200 υπαλλήλους πρόκειται να συγχωνευθεί με το τμήμα που έως τώρα είχε την ευθύνη για το Ταμείο Ανάκαμψης από την πανδημία, σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους που μίλησαν στο Politico. Ο ανασχηματισμός που τίθεται επί τάπητος στοχεύει στην παράταση του μοντέλου ΄ χρήμα για μεταρρυθμίσεις΄ της Κομισιόν και στον επόμενο επταετή προυπολογισμό που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το 2028. Το σχέδιο θα ενισχύσει επιπλέον τον έλεγχο της Ντερ Λάιεν στην κατανομή των κοινοτικών κονδυλίων διευρύνοντας το τμήμα Ανάκαμψης το οποίο επιβλέπει η ίδια προσωπικά.

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες που προτείνει η πρόεδρος της Κομισιόν, οι χώρες μέλη είναι υποχρεωμένες να εφαρμόσουν βασικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις σε αντάλλαγμα της πρόσβασής τους στο μερίδιο που τους αναλογεί από την ευρωπαική χρηματοδότηση. Η Ντερ Λάιεν ζητά από κάθε μέλος ολοκληρωμένα σχέδια που θα συνδέουν τις πληρωμές κονδυλίων με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις. Οι προτάσεις της Κομισιόν που αναμένεται να παρουσιαστούν επισήμως στο δεύτερο εξάμηνο του 2025 υπόκεινται, ωστόσο, στην ομόφωνη έγκριση και από τις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ.

Στην πράξη, ο σχεδιαζόμενος ανασχηματισμός αναμένεται στην πρώτη φάση του να συγχωνεύσει το τμήμα Μεταρρυθμίσεων-γνωστό ως DG Reform- με το τμήμα Ανάκαμψης που λειτουργεί υπό τον απόλυτο έλεγχο της Ντερ Λάιεν. Μέρος, επίσης, του προσωπικού αναμένεται να μετατεθεί εκτός ΕΕ με ανάλογες αποστολές που αφορούν το πρόγραμμα ΄κοινοτικά κονδύλια έναντι μεταρρυθμίσεων΄ με την λήξη του τρέχοντος προγράμματος το 2026. Αξιωματούχοι εκτιμούν πως εάν εγκριθούν τα σχέδια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν  για συγχωνεύσεις προσωπικού θα μεταφερθεί εξουσία στα χέρια της σε βάρος του Επιτρόπου για την περιφερειακή χρηματοδότηση ο οποίος είναι τώρα υπεύθυνος για το Τμήμα Μεταρρυθμίσεων. Με τις ισχύουσες συνθήκες, αυτές οι αρμοδιότητες έχουν ανατεθεί στον συντηρητικό Ραφαέλε Φίτο-εκτός από τον τίτλο του αντιπροέδρου της Κομισιόν-με τις γνωστές ενστάσεις των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων για τους δεσμούς του Φίτο με την ακροδεξιά Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.

Τα σχέδια για ανασχηματισμό του προσωπικού στην έδρα της Ευρωπαικής Επιτροπής δεν έρχονται ως κεραυνός εν αιθρία. Οι συζητήσεις για την πιθανή αναδιάρθρωση ή ακόμη και κατάργηση του DG Reform ξεκίνησαν τον περασμένο Ιούνιο όταν το τμήμα δεν μπορούσε να βρει αντικαταστάτη μετά την αποχώρηση του επικεφαλής του Μάριο Νάβα. Η κύρια λειτουργία του τμήματος, να χορηγεί κονδύλια προκειμένου η γραφειοκρατία να γίνει πιο αποτελεσματική στις χώρες μέλη, αμφισβητήθηκε συχνά ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που στους διαδρόμους ζητούσαν την κατάργησή του ισχυριζόμενοι πως δεν είναι τίποτε άλλο από «μια μηχανή που δίνει μετρητά». Σύμφωνα με την απερχόμενη Επίτροπο Συνοχής Ελίζα Φερέιρα, ωστόσο, η υπερβολική χρήση του Ταμείου είναι ένδειξη της επιτυχίας του: «Οι χώρες μέλη και οι περιφέρειες εκτιμούν την κοινοτική στήριξη κι επανέρχονται διαρκώς με νέα αιτήματα», είπε πρόσφατα στο Ευρωκοινοβούλιο.

Οι αντίθετες φωνές λένε πως αντί να διοχετεύονται τα κοινοτικά χρήματα σε μεταρρυθμίσεις καταλήγουν στα χέρια συμβούλων και διεθνών οργανισμών προκειμένου να εκπονήσουν μελέτες για το πώς να κάνει κάποιος μεταρρυθμίσεις. Τα στοιχεία της Κομισιόν, παρ΄όλ΄ αυτά, δείχνουν πως τα χρήματα που πηγαίνουν σε συμβουλευτικές εταιρείες μειώθηκαν από 53% της συνολικής χρηματοδότησης το 2021 σε 26% το 2024. Το Ταμείο για την Post Covid ανάκαμψη, δεύτερο τμήμα που στοχεύει ο κυοφορούμενος ανασχηματισμός, παρά τον αρχικό σχεδιασμό του, έχει ως αντικείμενο επίσης τις μεταρρυθμίσεις -αλληλοκαλυπτόμενες δηλαδή αρμοδιότητες με το DG Reform- γεγονός που αναγνωρίστηκε και οδήγησε στην απόφαση της συγχώνευσης. Όλα αυτά, υπό την αίρεση, της ομόφωνης έγκρισης του σχεδίου της Ντερ Λάιεν από τα 27 κράτη μέλη.

Επιμέλεια: Βασιλική Κουκίου