Αllianz Risk Barometer: Αυτοί είναι οι 10 κορυφαίοι κίνδυνοι για επιχειρήσεις στην Ελλάδα το 2025

Οι κυβερνοεπιθέσεις, όπως παραβιάσεις δεδομένων ή επιθέσεις ransomware, και διακοπές λειτουργίας συστημάτων IT, όπως το περιστατικό της CrowdStrike, αποτελούν τη μεγαλύτερη ανησυχία για τις επιχειρήσεις παγκοσμίως το 2025, σύμφωνα με την έκθεση Allianz Risk Barometer. Η διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας παραμένει επίσης κύρια ανησυχία για επιχειρήσεις όλων των μεγεθών, καταλαμβάνοντας τη 2η θέση. Μετά από μία ακόμη χρονιά έντονων φυσικών καταστροφών το 2024, η συγκεκριμένη απειλή διατηρείται στην 3η θέση. Η επίδραση μιας χρονιάς που χαρακτηρίστηκε από πολλαπλές εκλογές, η ενίσχυση των γεωπολιτικών εντάσεων και η πιθανότητα εμπορικών πολέμων κατατάσσουν τις αλλαγές στη νομοθεσία και τη ρύθμιση στην 4η θέση της λίστας των μεγαλύτερων κινδύνων. Η κλιματική αλλαγή πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη άνοδο στην κατάταξη του Allianz Risk Barometer φέτος, ανεβαίνοντας από την 7η στην 5η θέση – την υψηλότερη θέση που έχει καταλάβει στα 14 χρόνια του θεσμού.

Οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι μεσαίου μεγέθους και μικρότερες εταιρίες θεωρούν τις κυβερνοεπιθέσεις ως τον υπ’ αριθμόν 1 επιχειρηματικό κίνδυνο. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις υπόλοιπες θέσεις της κατάταξης. Οι μικρότερες επιχειρήσεις ανησυχούν περισσότερο για πιο τοπικούς και άμεσους κινδύνους, όπως η συμμόρφωση με τους κανονισμούς, οι μακροοικονομικές εξελίξεις και η έλλειψη δεξιοτήτων. Παράλληλα, υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένοι κίνδυνοι που απασχολούν τις μεγαλύτερες εταιρίες αρχίζουν πλέον να επηρεάζουν και τις μικρότερες επιχειρήσεις. Η κλιματική αλλαγή, οι πολιτικοί κίνδυνοι και η βία ανεβαίνουν στην κατάταξη για αυτές τις εταιρίες.

Στην Ελλάδα, οι φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, καταιγίδες, πυρκαγιές) παραμένουν ο κορυφαίος κίνδυνος, με ποσοστό 44%. Ακολουθούν οι κυβερνοεπιθέσεις με 33% στη δεύτερη θέση, ενώ η κλιματική αλλαγή και οι αλλαγές στη νομοθεσία και τους κανονισμούς καταλαμβάνουν την τρίτη θέση, με ποσοστό 30% και οι δύο. Σημαντική  είναι η άνοδος των κινδύνων από πυρκαγιές και εκρήξεις (22%) και από διακοπές στην επιχειρηματική δραστηριότητα και την αλυσίδα εφοδιασμού (15%). Αντίθετα, οι πολιτικοί κίνδυνοι και η ενεργειακή κρίση σημειώνουν μείωση σε σχέση με το 2024, ενώ η κλοπή, η απάτη και η διαφθορά κάνουν την εμφάνισή τους στην έρευνα, με ποσοστό 11%. 

Η Vanessa Maxwell, Chief Underwriting Officer της Allianz Commercial, σχολιάζει: «Το 2024 ήταν μια εξαιρετική χρονιά όσον αφορά στη διαχείριση κινδύνων, και τα αποτελέσματα του ετήσιου Allianz Risk Barometer αντικατοπτρίζουν την αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν πολλές επιχειρήσεις παγκοσμίως. Αυτό που ξεχωρίζει φέτος είναι η διασύνδεση των κορυφαίων κινδύνων. Η κλιματική αλλαγή, οι αναδυόμενες τεχνολογίες, οι κανονιστικές ρυθμίσεις και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι συνδέονται όλο και περισσότερο, δημιουργώντας ένα περίπλοκο δίκτυο αιτίων και συνεπειών. Οι επιχειρήσεις πρέπει να υιοθετήσουν μια ολιστική προσέγγιση απέναντι στη διαχείριση κινδύνων και να επιδιώκουν συνεχώς την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους, ώστε να ανταποκριθούν σε αυτούς τους ταχέως εξελισσόμενους κινδύνους».

Οι κίνδυνοι από κυβερνοεπιθέσεις αυξάνονται με την ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας

Οι κυβερνοεπιθέσεις (38% των συνολικών απαντήσεων) κατατάσσονται ως ο σημαντικότερος κίνδυνος παγκοσμίως για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά – και με μεγαλύτερη διαφορά από ποτέ (7 ποσοστιαίες μονάδες). Πρόκειται για την κορυφαία απειλή σε 20 χώρες, όπως η Αργεντινή, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ινδία, η Νότια Αφρική, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ. Πάνω από το 60% των ερωτηθέντων ανέφεραν τις παραβιάσεις δεδομένων ως τη μεγαλύτερη κυβερνοαπειλή για τις εταιρίες, ενώ ακολουθούν οι επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές και φυσικά περιουσιακά στοιχεία με ποσοστό 57%. 

«Για πολλές επιχειρήσεις, οι κίνδυνοι από κυβερνοεπιθέσεις, που επιδεινώνονται από την ταχεία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης (AI), αποτελούν τον κυρίαρχο κίνδυνο που υπερισχύει όλων των άλλων. Είναι πιθανό να παραμείνει κορυφαίος κίνδυνος για τις οργανώσεις στο μέλλον, δεδομένης της αυξανόμενης εξάρτησης από την τεχνολογία – το περιστατικό της CrowdStrike το καλοκαίρι του 2024 υπογράμμισε για άλλη μια φορά πόσο εξαρτημένοι είμαστε όλοι από ασφαλή και αξιόπιστα συστήματα IT», δηλώνει ο Rishi Baviskar, Global Head of Cyber Risk Consulting της Allianz Commercial.

Η διακοπή επιχειρηματικής δραστηριότητας συνδέεται στενά με άλλους κινδύνους

Η διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας (Business Interruption, BI) κατατάσσεται σταθερά είτε στην 1η είτε στη 2η θέση, όπως προκύπτει από όλες τις εκθέσεις Allianz Risk Barometer την τελευταία δεκαετία και διατηρεί τη 2η θέση της για το 2025 με 31% των απαντήσεων. Το BI είναι συνήθως συνέπεια γεγονότων όπως μια φυσική καταστροφή ή μια κυβερνοεπίθεση, που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα μιας επιχείρησης να λειτουργεί κανονικά. Πολλά παραδείγματα από το 2024 υπογραμμίζουν γιατί οι εταιρίες εξακολουθούν να θεωρούν το BI ως σημαντική απειλή για το επιχειρηματικό τους μοντέλο. Οι επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα οδήγησαν σε διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της αναδρομολόγησης πλοίων που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια, ενώ περιστατικά όπως η κατάρρευση της γέφυρας Francis Scott Key στη Βαλτιμόρη επηρέασαν άμεσα τις αλυσίδες εφοδιασμού. Σύμφωνα με ανάλυση της Circular Republic, σε συνεργασία με την Allianz και άλλους φορείς, οι διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα με παγκόσμιες επιπτώσεις συμβαίνουν περίπου κάθε 1,4 χρόνια, και η τάση είναι αυξητική. Αυτές οι διακοπές προκαλούν σημαντικές οικονομικές ζημιές, οι οποίες ανέρχονται στο 5% έως 10% του κόστους των προϊόντων, καθώς και επιπλέον απώλειες χρόνου λειτουργίας.

«Η ανάγκη για τεχνολογική πρόοδο και αποδοτικότητα επηρεάζει την ανθεκτικότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων. Η αυτοματοποίηση και η ψηφιοποίηση έχουν επιταχύνει σημαντικά τις διαδικασίες, κάτι που μερικές φορές καταπονεί τα άτομα λόγω του γρήγορου ρυθμού και της πολυπλοκότητας της σύγχρονης τεχνολογίας. Παρόλα αυτά, όταν εφαρμόζονται αποτελεσματικά, αυτές οι τεχνολογίες μπορούν επίσης να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα, παρέχοντας καλύτερη ανάλυση δεδομένων, προβλέψεις και μεγαλύτερη ευελιξία ανταπόκρισης. Γι’ αυτό η ανάπτυξη και η επένδυση στην ανθεκτικότητα καθίστανται κρίσιμες για κάθε εταιρία παγκοσμίως», δηλώνει ο Michael Bruch, Global Head of Risk Advisory Services της Allianz Commercial.

Η κλιματική αλλαγή φτάνει σε νέα ύψη

Το 2024 αναμένεται να είναι το πιο θερμό έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Ήταν επίσης μια χρονιά καταστροφικών φυσικών φαινομένων, με ακραίους τυφώνες και καταιγίδες στη Βόρεια Αμερική, καταστροφικές πλημμύρες στην Ευρώπη και την Ασία, και ξηρασία στην Αφρική και τη Νότια Αμερική. Μετά την υποχώρησή της στην κατάταξη κατά τα χρόνια της πανδημίας, καθώς οι εταιρίες έπρεπε να αντιμετωπίσουν πιο άμεσες προκλήσεις, η κλιματική αλλαγή ανεβαίνει δύο θέσεις και μπαίνει στην πρώτη πεντάδα των παγκόσμιων κινδύνων για το 2025, καταλαμβάνοντας την 5η θέση – την υψηλότερη που έχει φτάσει ποτέ. Παράλληλα, ο στενά συνδεδεμένος κίνδυνος των φυσικών καταστροφών παραμένει στην 3η θέση με 29%, ενώ περισσότεροι ερωτηθέντες σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά τον ανέδειξαν ως κορυφαίο κίνδυνο. Για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά το 2024, οι ασφαλισμένες ζημιές ξεπέρασαν τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι φυσικές καταστροφές κατατάσσονται ως ο νούμερο 1 κίνδυνος σε χώρες όπως η Αυστρία, η Κροατία, η Ελλάδα, το Χονγκ Κονγκ, η Ιαπωνία, η Ρουμανία, η Σλοβενία, η Ισπανία και η Τουρκία, πολλές από τις οποίες υπέστησαν μερικά από τα πιο σημαντικά γεγονότα του 2024. Στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, καθώς και στην Ισπανία, οι πλημμύρες είχαν δραματικές επιπτώσεις στους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις, ενώ η Ιαπωνία αντιμετώπισε σεισμό μεγέθους 7,5 στην χερσόνησο Noto.

Γεωπολιτική και προστατευτισμός παραμένουν στο επίκεντρο

Παρά τη συνεχιζόμενη γεωπολιτική και οικονομική αβεβαιότητα στη Μέση Ανατολή, την Ουκρανία και τη Νοτιοανατολική Ασία, οι Πολιτικοί Κίνδυνοι και η Βία υποχωρούν κατά μία θέση στην 9η θέση για το 2025, διατηρώντας όμως το ίδιο ποσοστό απαντήσεων με το 2024 (14%). Ωστόσο, για τις μεγάλες επιχειρήσεις αποτελεί μεγαλύτερη ανησυχία, ανεβαίνοντας στην 7η θέση, ενώ εισέρχεται για πρώτη φορά στη δεκάδα των κορυφαίων κινδύνων για τις μικρότερες εταιρίες, καταλαμβάνοντας την 10η θέση. Ο φόβος για εμπορικούς πολέμους και προστατευτισμό αυξάνεται. Ανάλυση από την Allianz και άλλους φορείς δείχνει ότι την τελευταία δεκαετία οι περιορισμοί στις εξαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών σημείωσε πενταπλάσια αύξηση. Οι δασμοί και ο προστατευτισμός ίσως είναι προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ, αλλά υπάρχει και ο κίνδυνος ενός «ρυθμιστικού άγριου δυτικού κόσμου», ειδικά όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη (AI) και τα κρυπτονομίσματα. Εν τω μεταξύ, οι απαιτήσεις για εκθέσεις βιωσιμότητας θα είναι ψηλά στην ατζέντα της Ευρώπης το 2025.

«Η επίδραση των νέων δασμών θα είναι σχεδόν η ίδια με εκείνη των (υπερβολικών) ρυθμίσεων: αύξηση του κόστους για όλες τις επηρεαζόμενες εταιρείες», λέει ο Ludovic Subran, Chief Investment Officer και Chief Economist της Allianz. «Ωστόσο, δεν είναι όλες οι ρυθμίσεις εγγενώς «κακές». Και συχνά είναι η εφαρμογή των κανόνων που καθιστά δύσκολη τη ζωή των επιχειρήσεων. Όχι μόνο ο αριθμός των κανόνων, αλλά και μια αποτελεσματική διοίκηση που καθιστά τη συμμόρφωση όσο το δυνατόν πιο εύκολη, θα πρέπει να είναι το επίκεντρο. Η πλήρης ψηφιοποίηση της διοίκησης είναι απολύτως αναγκαία. Ωστόσο, και το 2025, πιθανότατα θα περιμένουμε μάταια μια αντίστοιχη ψηφιακή στρατηγική. Αντ' αυτού, έρχονται εμπορικοί πόλεμοι. Η προοπτική δεν είναι αισιόδοξη».