Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος: Ήταν 15, πριν 15 χρόνια...

Το ημερολόγιο έδειχνε 6 Δεκεμβρίου του 2008. Ο 15χρονος μαθητής Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος βρισκόταν στα Εξάρχεια, όταν έπεσε νεκρός από τη σφαίρα του Επαμεινώνδα Κορκονέα, ειδικού φρουρού της ΕΛ.ΑΣ.

Η μοιραία συνάντηση δράστη και θύματος έγινε λίγα λεπτά μετά τις 9 το βράδυ στη συμβολή των οδών Τζαβέλα και Μεσολογγίου στα Εξάρχεια. Όλα ξεκίνησαν όταν η παρέα του 15χρονου μαθητή ήρθε σε φραστική αντιπαράθεση με τους δύο ειδικούς φρουρούς που περιπολούσαν στο σημείο.

Ο Επαμεινώνδας Κορκονέας και ο συνάδελφός του, Βασίλης Σαραλιώτης, διατάχθηκαν να αποσυρθούν από τον τόπο του επεισοδίου. Προς στιγμήν υπάκουσαν στις εντολές των προϊσταμένων τους, αλλά λίγο μετά επανήλθαν πεζή στην οδό Τζαβέλα, όπου ήταν η παρέα των νεαρών.

«Ρε ‘σεις, με χτυπήσανε». Αυτές ήταν οι τελευταίες λέξεις του 15χρονου μαθητή, ενώ όσοι ήταν κοντά του φώναζαν «Ασθενοφόρο».

Όσο ο Αλέξης ήταν πεσμένος στο έδαφος, άρχισε να μαζεύεται πλήθος. Κανείς δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι το παιδί είναι νεκρό, μέχρι τη στιγμή που κάποιος σήκωσε τη μπλούζα του και είδε την τρύπα στο σημείο της καρδιάς.

Ο Αλέξης μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο στον Ευαγγελισμό, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του, ο οποίος, όπως έδειξε η ιατροδικαστική εξέταση, ήταν ακαριαίος, καθώς η σφαίρα διαπέρασε την καρδιά του και καρφώθηκε στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο.

Η είδηση της δολοφονίας μεταδόθηκε από στόμα σε στόμα μέσα σε λίγα μόνο λεπτά και η Αθήνα άρχισε να φλέγεται. «Ένα παιδί πυροβολήθηκε στα Εξάρχεια» ήταν η φράση που κυκλοφορούσε από στόμα σε στόμα.

Το κύμα της αγανάκτησης κατά της αστυνομικής βίας, με αφορμή τη δολοφονία του Αλέξη, συγκλόνισε την Ελλάδα και οδήγησε σε πρωτοφανούς έντασης ταραχές, κυρίως στην πρωτεύουσα, τις «χειρότερες από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974» όπως έγραψε τότε η εφημερίδα «Καθημερινή».

Χιλιάδες πολίτες κάθε ηλικίας βγήκαν αμέσως και εντελώς αυθόρμητα στους δρόμους, φωνάζοντας συνθήματα εναντίον της αστυνομικής βίας. Λεπτά μετά τη δολοφονία στήθηκαν τα πρώτα οδοφράγματα και λίγες μόνο ώρες μετά την ανακοίνωση του θανάτου ξέσπασαν οι πρώτες οδομαχίες έξω από τα πανεπιστήμια.

Από την επόμενη κιόλας ημέρα έως τις 10 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκαν μεγάλες πορείες διαμαρτυρίας στην Αθήνα και σε πολλές πόλεις της χώρας. Μαθητές γυμνασίων και λυκείων βγήκαν στους δρόμους, προχώρησαν σε πορείες, καταλήψεις σχολείων και απείχαν από τα μαθήματα, για να διαδηλώσουν για τον 15χρονο Αλέξη, ζητώντας να δικαιωθεί η μνήμη του.

Σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια και πρωτοφανείς καταστροφές σε δημόσια κτίρια, τράπεζες, εμπορικά καταστήματα, μνημεία και αυτοκίνητα.

Οι μεγαλύτερες καταστροφές έγιναν στην Αθήνα και, σύμφωνα με την εκτίμηση του ΕΒΕΑ, οι ζημιές που προκλήθηκαν μόνο στην πρωτεύουσα ξεπέρασαν τα 50 εκατομμύρια ευρώ.

Η εικόνα του φλεγόμενου χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Πλατεία Συντάγματος κατά τη διάρκεια πορείας για τον Αλέξη Γρηγορόπουλο λίγο μετά τη δολοφονία του μετατράπηκε σε «σύμβολο» και έγινε ακόμη και πρωτοσέλιδο στους New York Times.

Ομόθυμη ήταν η καταδίκη του περιστατικού από την πολιτεία, ενώ συλλυπητήριες επιστολές απέστειλε στην οικογένεια του θύματος ο πρωθυπουργός, ο πρόεδρος της Βουλής και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, ο οποίος μάλιστα χαρακτήρισε το συμβάν «τραύμα στο κράτος δικαίου» της Ελλάδος.

Η κηδεία του 15χρονου Αλέξη

Η κηδεία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου πραγματοποιήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου στο κοιμητήριο Παλαιού Φαλήρου, παρουσία χιλιάδων πολιτών και μαθητών.

Μετά το τέλος της, όμως, σημειώθηκαν άγρια επεισόδια και πετροπόλεμος στη γύρω περιοχή και τα ΜΑΤ έκαναν χρήση δακρυγόνων, ενώ αστυνομικοί της Ομάδας Ζ πυροβόλησαν πολλές φορές στον αέρα.

Στο σημείο όπου ο τότε 15χρονος Αλέξης Γρηγορόπουλος έπεσε νεκρός από τη σφαίρα του Επαμεινώνδα Κορκονέα έχει τοποθετηθεί μνημείο και πλάκα στη μνήμη του, ενώ περαστικοί αφήνουν καθημερινά, όλ’ αυτά τα χρόνια, λουλούδια.

Η μαύρη επιγραφή με τη φωτογραφία του 15χρονου μαθητή αναφέρει: «Εδώ, στις 6 Δεκεμβρίου 2008, εντελώς αναίτια, έσβησε το παιδικό χαμόγελο του αθώου δεκαπεντάχρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από τις σφαίρες αμετανόητων δολοφόνων».
Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος

Το λευκό μάρμαρο στο μνημείο για τον Αλέξη αναφέρει: «Στη μνήμη του μικρού Αλέξανδρου. Δεν σε σκότωσε ο θάνατος. Τα σπίτια των νεκρών είναι χτισμένα με λήθη. Τα σπίτια των ζωντανών είναι φτιαγμένα από μνήμη.

Η δική σου μνήμη θα μείνει ζωντανή. Ένα φωτεινό αστέρι που θα λάμπει για πάντα. θα φωτίζει τα χνάρια σε όσους συνεχίζουν τον αγώνα.

Στις τσέπες μας κουβαλάμε το χαμόγελό σου.

Γιατί δεν είπαμε ποτέ αντίο αλλά εις το επανιδείν».

Η ποινική προδικασία

Στην απολογία του στον ανακριτή της υπόθεσης, ο Επαμεινώνδας Κορκονέας υποστήριξε ότι πυροβόλησε στον αέρα και όχι προς την ομάδα των νεαρών, και ως εκ τούτου ο θάνατος του νεαρού ήταν ατύχημα, εξαιτίας του εξοστρακισμού κάποιας σφαίρας. Επίσης, προσπάθησε να μειώσει την ζωή και την προσωπικότητα του νεαρού, ισχυριζόμενος ότι ήταν έφηβος με αποκλίνουσα συμπεριφορά.

Η απολογία του Κορκονέα δεν έπεισε ούτε τον ανακριτή, που διέταξε την προφυλάκιση και των δυο αστυνομικών, ούτε πολύ περισσότερο τη κοινή γνώμη και τα Μ.Μ.Ε. που την χαρακτήρισαν προσβλητική για τη μνήμη του νεκρού και προκλητική.

Η εξήγηση του αστυνομικού (περί εξοστρακισμού της σφαίρας) καταρρίφθηκε μετά τα αποτελέσματα της ιατροδικαστικής έρευνας που κατέδειξαν ότι η φορά της σφαίρας που σφηνώθηκε στον σπόνδυλο του Γρηγορόπουλου, ήταν από επάνω προς τα κάτω (και όχι από κάτω προς τα επάνω, που θα ήταν το λογικό αν η σφαίρα είχε εξοστρακιστεί στο οδόστρωμα). Το συμπέρασμα του ιατροδικαστή ήταν: «τυφλό τραύμα θώρακος διά βλήματος πυροβόλου όπλου, μικρού διαμετρήματος- ανθρωποκτονία».

Έκκληση για σεβασμό του νεκρού παιδιού της έκανε η μητέρα, με επιστολή προς τα μέσα ενημέρωσης, ενώ ορίστηκε από την οικογένεια ο Δημήτρης Τσοβόλας ως παράσταση πολιτικής αγωγής.

Παράλληλα, οι δύο κατηγορούμενοι κρίθηκαν προφυλακιστέοι και οδηγήθηκαν σε περιφερειακές φυλακές.

Τον Ιούνιο του 2009 το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών διέταξε με βούλευμά του την παραπομπή σε δίκη ενώπιον του Πρωτοβάθμιου Κακουργιοδικείου των δύο ειδικών φρουρών. Ο ειδικός φρουρός που πυροβόλησε το μαθητή παραπέμπεται για ανθρωποκτονία από πρόθεση, ενώ ο συνάδελφός του για συνέργεια σε ανθρωποκτονία. 

Στο βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών καταλογίζονταν στον μεν πρώτο ειδικό φρουρό «ενσυνείδητη αδιαφορία» και πως προέβλεψε τις συνέπειες των πυροβολισμών και ότι σκοπεύοντας προς τους συγκεντρωμένους «επιδοκίμασε τη θανάτωση προσώπου», ενώ για τον δεύτερο κατηγορούμενο «η συμπεριφορά του δεν υπολείπεται σε ποινική απαξία», καθώς δεν απέτρεψε τον συνάδελφό του και ταυτόχρονα συμμετείχε «στις αντεγκλήσεις και στην ανταλλαγή ύβρεων» επιδεικνύοντας ταυτόχρονα «χαρακτηριστική στάση ετοιμότητας και επίδειξης ισχύος».

Η δίκη της υπόθεσης ορίστηκε για τις 15 Δεκεμβρίου 2009 στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Χαλκίδας, καθώς υπήρχε η άποψη πως μια δίκη στην Αθήνα θα προκαλούσε νέες καταστροφές στην πόλη. Μετά από ενστάσεις φορέων τις πόλης της Χαλκίδας, για τον φόβο επεισοδίων, το ποινικό τμήμα του Αρείου Πάγου παρέπεμψε την υπόθεση στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Άμφισσας, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε και η ημερομηνία της δίκης για τις 20 Ιανουαρίου 2010.[26] Η πλευρά του Αλ. Γρηγορόπουλου κατέθεσε δύο φορές αίτηση για μεταφορά της δίκης σε αίθουσα των φυλακών Κορυδαλλού. Ο Άρειος Πάγος απέρριψε και τις δύο φορές το αίτημα, κάτι που οδήγησε την πλευρά Γρηγορόπουλου να στραφεί προς τα ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Τελικά, η δίκη ξεκίνησε στην Άμφισσα τις 20 Ιανουαρίου 2010, με τις πλευρές να ζητούν ολιγοήμερη αναβολή. Την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε πορεία στην πόλη της Άμφισσας, έξω από τα δικαστήρια.[  Η δίκη συνεχίστηκε στις 22 Ιανουαρίου, με τους δύο κατηγορούμενους να δηλώνουν αθώοι.  Η πρόεδρος του δικαστηρίου ανέφερε πως αστικώς υπεύθυνο για το θάνατο του 15χρονου είναι το δημόσιο, κατά το οποίο η οικογένεια του θύματος θα μπορούσε να στραφεί αν το επιθυμεί, με την πολιτική αγωγή να εκφράζει την θέση πως η οικογένεια αστικά μπορεί να στραφεί και σε βάρος των δύο αστυνομικών, καθώς κρίνει ότι η πράξη τελέστηκε κατά παράβαση εντολής.

Ετυμηγορία

Στις 11 Οκτωβρίου 2010, το μικτό ορκωτό δικαστήριο της Άμφισσας (αποτελούμενο από 3 τακτικούς δικαστές και 4 ενόρκους) έκρινε και τους δύο ειδικούς φρουρούς ένοχους, τον Κορκονέα για ανθρωποκτονία με άμεσο δόλο και τον Σαραλιώτη για συνέργεια. Πρωτόδικα ο Κορκονέας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και 15 μήνες (ψήφοι 4-3) ενώ στον Σαραλιώτη επιβλήθηκε ποινή δεκαετούς κάθειρξης (ψήφοι 6-1).[

Στις 5 Οκτωβρίου 2011, το Πενταμελές Εφετείο Λαμίας ενέκρινε το αίτημα του Σαραλιώτη για αναστολή της ποινής λόγω ανεπανόρθωτης βλάβης, υπό τον όρο της παραμονής του εντός του νομού Δράμας.

Η δίκη σε δεύτερο βαθμό ξεκίνησε στις 9 Απριλίου 2014, στο Μικτό Ορκωτό Εφετείο Λαμίας.[32] Κατά την πρώτη συνεδρίαση στις 23 Δεκεμβρίου 2016, ο Κορκονέας είχε δηλώσει αμετανόητος για την πράξη του, με αποτέλεσμα ο συνήγορός του Αλέξης Κούγιας να παραιτηθεί από την υπεράσπισή του.

Μετέπειτα δικαστικές εξελίξεις

Στις 30 Ιουλίου 2019 και λόγω της απόφασης του Εφετείου που του αναγνώρισε το ελαφρυντικό του πρότερου έντιμου βίου, ο Κορκονέας αποφυλακίστηκε από τις φυλακές Δομοκού όπου κρατούνταν. Με την μειωμένη ποινή των 13 ετών, συνυπολογίζοντας την ποινή που είχε ήδη εκτίσει και τα μεροκάματα που είχε κάνει μέσα στις φυλακές, η απόφαση του δικαστηρίου ήταν άμεσα εκτελεστή. 

Αναίρεση στην απόφαση του Μεικτού Ορκωτού Εφετείου Λαμίας, ζήτησε ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Βασίλης Πλιώτας. Η αναίρεση έγινε κατ' αρχάς δεκτή με ψήφους 4-3 από το Ποινικό τμήμα του Αρείου Πάγου στις 4 Φεβρουαρίου 2021 ωστόσο το ζήτημα και εξαιτίας αυτής της ελάχιστης διαφοράς ψήφων παραπέμφθηκε και κρίθηκε από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου. Τον Μάρτιο του 2022 η ολομέλεια έκανε ομόφωνα δεκτή την αναίρεση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου με αποτέλεσμα να οριστεί νέα δίκη με νέα σύνθεση και πάλι στο Μεικτό Ορκωτό Εφετείο Λαμίας.  Ο Κορκονέας συνελήφθη εκ νέου.

Η δίκη ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2022. Ο εισαγγελέας της έδρας υποστήριξε ότι ο Κορκονέας δεν άξιζε το ελαφρυντικό που του δόθηκε και ζήτησε την καταδίκη του για ανθρωποκτονία από πρόθεση με άμεσο δόλο και σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Παρόλα αυτά, η πρόταση του Εισαγγελέα δεν έγινε δεκτή - στον Κορκονέα αναγνωρίστηκε ο πρότερος έντιμος βίος με οριακή και πάλι διαφορά 4 - 3 (των Εφετών Δικαστών). Στις 28 Ιουνίου ο Κορκονέας σε εφαρμογή της αποφάσεως αφέθηκε ελεύθερος από το κατάστημα κράτησης Δομοκού.

Οι συνήγοροι της οικογένειας Γρηγορόπουλου, Νίκος και Ζωή Κωνσταντοπούλου, προέβησαν στις 30 Ιουνίου σε επίσημο διάβημα στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με το οποίο ζήτησαν αναίρεση της αποφάσεως αλλά και πειθαρχικό έλεγχο των εμπλεκομένων πλευρών καθώς και έρευνα για το αν υπήρξε επηρεασμός δικαστικών προσώπων και ενόρκων.

Με πληροφορίες και από wikipedia