«Αιγαίο»: Γιατί το μοναδικό ερευνητικό σκάφος της Ελλάδας δε συμμετέχει στις έρευνες στη Σαντορίνη;

Πού βρίσκεται το ωκεανογραφικό «Αιγαίο» και γιατί δεν συμμετέχει στις έρευνες στη Σαντορίνη;

Αυτό το ερώτημα έθεσε δημόσια ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κωνσταντίνος Συνολάκης, στην πρωινή εκπομπή «Σήμερα» στον ΣΚΑΪ.

«Μου κάνει φοβερή εντύπωση που το "Αιγαίο", το ερευνητικό πλοίο του ΕΛΚΕΘΕ, δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη Σαντορίνη. Την προηγούμενη φορά, όταν ήμουν πρόεδρος του ΕΛΚΕΘΕ από το 2011 έως το 2013, το είχα πάει ο ίδιος εκεί μόλις άρχισε η ηφαιστειακή δραστηριότητα. Τώρα, απ’ ό,τι καταλαβαίνω, το "Αιγαίο" έχει πρόβλημα με τις μηχανές του, αν και δεν γνωρίζω λεπτομέρειες». 

Όταν ρωτήθηκε αν το πλοίο θα πάει τώρα στη Σαντορίνη, ο καθηγητής τόνισε: «Έπρεπε ήδη να έχουμε το εθνικό ωκεανογραφικό μας πλοίο εκεί. Τα δικά μας πλοία θα έπρεπε να είναι στις περιοχές έρευνας. Τι μηνύματα δίνουμε με την απουσία του; Δίνουμε δικαιώματα». 

Το «Αιγαίο» είναι ένα ερευνητικό σκάφος που στο παρελθόν έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη μελέτη της ηφαιστειακής και σεισμικής δραστηριότητας στις ελληνικές θάλασσες, καθώς και σε έρευνες για την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή απουσιάζει. Ο καθηγητής Συνολάκης υπενθύμισε ότι το 2011, όταν το ηφαίστειο της Σαντορίνης παρουσίασε έντονη δραστηριότητα, το πλοίο βρισκόταν άμεσα στην περιοχή.

Σε τι κατάσταση είναι το «Αιγαίο»

Σήμερα, την ώρα που η επιστημονική κοινότητα ζητά δεδομένα, το «Αιγαίο» δεν είναι πουθενά στις περιοχές έρευνας. Η ομάδα Up Stories εντόπισε το πλοίο το πρωί της Τετάρτης, 12 Φεβρουαρίου 2025, στην είσοδο του λιμανιού του Πειραιά και κατέγραψε εικόνες που δείχνουν την τωρινή του κατάσταση.

Γιατί παραμένει εκεί; Ποιος είναι ο λόγος της απουσίας του από τις κρίσιμες έρευνες, σε μια περίοδο όπου η επιστημονική παρακολούθηση της ηφαιστειακής και σεισμικής δραστηριότητας είναι επιβεβλημένη; Η απουσία του γεννά ερωτήματα που χρειάζονται απαντήσεις.

Το «Αιγαίο» είναι το μοναδικό ερευνητικό σκάφος ανοιχτής θαλάσσης της Ελλάδας και ανήκει στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Ναυπηγήθηκε το 1985 και το 1997 επιμηκύνθηκε κατά 10 μέτρα. Παρά τις πολύτιμες υπηρεσίες που έχει προσφέρει, σήμερα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω παλαιότητας. Ακόμη και τα ανταλλακτικά για τις μηχανές του είναι δυσεύρετα, με αποτέλεσμα να βρίσκεται ένα βήμα πριν από την απόσυρση.

Η ύπαρξη ενός νέου ωκεανογραφικού ερευνητικού σκάφους είναι ζωτικής σημασίας για μια χώρα όπως η Ελλάδα. Στην Ευρώπη, μόνο την τελευταία πενταετία, έχουν κατασκευαστεί ή βρίσκονται υπό κατασκευή περισσότερα από 10 νέα ερευνητικά σκάφη.

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία διαθέτει τουλάχιστον τέσσερα νέα ερευνητικά πλοία, μεταξύ των οποίων και το «Oruc Reis», μήκους 87 μέτρων.