Αφροαμερικανικό κίνημα: Φεβρουάριος, ο μήνας της «μαύρης ιστορίας»

Στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πολλά κράτη του Δυτικού κόσμου, ο μήνας του Φεβρουαρίου, είναι αφιερωμένος στους ακατάπαυστους αγώνες και τις θυσίες των Αφροαμερικάνων για την ελευθερία και τα ίσα δικαιώματα. Ο δεύτερος μήνας του έτους γιορτάζεται παραδοσιακά με την ονομασία  «Black History Month».

https://www.youtube.com/watch?v=WLFhbWPych4

Όλα ξεκίνησαν το 1915, όταν ο ιστορικός Κάρτερ Γ. Γούντσον παρακολουθούσε στην πολιτεία του Ιλινόι τους εορτασμούς για την 50η επέτειο της 13ης Τροπολογίας η οποία θεσπίστηκε επί προεδρίας Αβραάμ Λίνκολν. Βάσει αυτής της νομοθεσίας, ορίστηκε ρητά η κατάργηση της δουλείας.

Το 1926, ο Γούντσον μαζί με την Ένωση Μελετών για τον βίο και την ιστορία των νέγρων, αποφάσισαν να κηρύξουν την δεύτερη εβδομάδα του Φεβρουαρίου ως «Negro History Week». Η επιλογή του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος έγινε με αφορμή τις γενέθλιες επετείους των Αβραάμ Λίνκολν και Φρέντερικ Ντάγκλας, οι οποίοι γιόρταζαν στις 12 και 14 Φεβρουαρίου αντίστοιχα.

O σκοπός της Negro History Week ήταν να υπενθυμίζει στον κόσμο το δύσκολο παρελθόν των μαύρων, την αναγνώριση των επιτευγμάτων τους και είχε ως στόχο την αντιμετώπιση των φυλετικών διακρίσεων.

Αρχικά, οι πρώτοι εορτασμοί αντιμετωπίστηκαν με χλιαρότητα, ωστόσο οι συνεργασίες και η συντονισμένη διδασκαλία με εκπαιδευτικά τμήματα της Βόρειας Καρολίνας, του Ντέλαουερ, της Δυτικής Βριτζίνια, της Βαλτιμόρης και της Ουάσιγκτον Ντι-Σι, έφεραν τα πρώτα χαμόγελα. Ο Γούντσον είδε με ικανοποίηση ότι η προσπάθειά του πιάνει τόπο και έτσι η Negro History Week καθιερώθηκε σε ετήσια βάση.

Κατά τη στιγμή της διεξαγωγής της «Εβδομάδας Νέγρικης Ιστορίας», ο Κάρτερ Γούντσον υποστήριξε ότι η διδασκαλία της μαύρης ιστορίας ήταν απαραίτητη.

Όπως είπε χαρακτηριστικά:

«Εάν μια φυλή δεν έχει ιστορία, δεν έχει αξιόλογη παράδοση, γίνεται ένας αμελητέος παράγοντας στη σκέψη του κόσμου, και βρίσκεται σε κίνδυνο να εξοντωθεί. Ο Ινδιάνος της Αμερικής δεν άφησε συνεχόμενη καταγραφή και ιστορικό. Δεν εκτιμούσε την αξία της παράδοσης, και πού είναι σήμερα; Οι Εβραίοι εκτιμούσαν έντονα την αξία της παράδοσης, όπως μαρτυρείται από την ίδια την Αγία Γραφή. Γι’ αυτό, παρά τον παγκόσμιο διωγμό, είναι ένας μεγάλος παράγοντας στον πολιτισμό μας»

Αν και την δεκαετία του ‘30 σημαντικά κομμάτια των ΗΠΑ έδειχναν να υποστηρίζουν τις εκδηλώσεις μνήμης των Αφροαμερικάνων, στον «σκληρό» Νότο δεν ίσχυε το ίδιο. Η εγκληματική οργάνωση της Κου-Κλουξ-Κλαν, έχοντας κάνει «comeback» από το 1915, ήταν σε θέση να εκβιάζει και να ασκεί επιρροή στον πολιτικό κόσμο. Αυτό της έδινε την δυνατότητα να διαπράττει εγκλήματα χωρίς να τιμωρείται κανείς. Εκατοντάδες μαύροι άνδρες δολοφονήθηκαν, γυναίκες και παιδιά έπεσαν θύματα βιασμού και ξυλοδαρμών ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που «παλούκωναν» πύρινους σταυρούς στις αυλές των δικηγόρων και των δικαστών όταν αναλάμβαναν υποθέσεις υπεράσπισης των Αφροαμερικάνων, προκειμένου να τους εκφοβίσουν. Η μεγάλη δυναμική της ΚΚΚ χάθηκε την δεκαετία του ‘40 ωστόσο έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια ακόμα μέχρι να εκδιωχθεί από τον νόμο. Το καλό της ιστορίας είναι ότι όλες αυτές τις δεκαετίες όσο αποδυναμωνόταν η φωνή της ΚΚΚ, τόσο δυνάμωνε εκείνη των Αφροαμερικάνων.

Οι δεκαετίες των ‘60 και ‘70 έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην θέσπιση του Black History Month. Οι δολοφονίες των Μάλκομ Χ το 1965 και του αιδεσιμότατου Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ το 1968 άλλαξαν δραματικά την ιστορία και κίνησαν τα γρανάζια της ακόμη πιο γρήγορα. Εκπαιδευτικοί και φοιτητές του πανεπιστημίου του Κεντ έκαναν τις πρώτες τους προτάσεις, οι εορτασμοί να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. Με τον καιρό, θέση πήραν και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, κολέγια και ομάδες ακτιβιστών. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέραλντ Φορντ έκανε αποδεκτό το αίτημα και έτσι αναγνώρισε ολόκληρο τον Φεβρουάριο ως μήνα της Ιστορίας των Μαύρων.

Τα επόμενα χρόνια οι Ενώσεις των Αφροαμερικάνων τόσο στο Κογκρέσο όσο και στην κοινωνία, συνέχισαν υπερασπίζονται με σθένος τα δικαιώματά τους, για πρόσβαση στην υγεία, την παιδεία και την εργασία. Οι χώροι της τέχνης γέμισαν επίσης με πολλούς καλλιτέχνες που διακρίθηκαν και έμειναν στην ιστορία.

Σήμερα, ο Black History Month, αγκαλιάζει όλες τις κοινότητες των μαύρων σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι διοργανωτές λειτουργούν συντονισμένα και εργάζονται ασταμάτητα, λειτουργώντας ως ασπίδα όσων πέφτουν θύματα ρατσιστικής βίας.

Το 2008 ο Μπαράκ Ομπάμα έγραψε ιστορία καθώς έγινε ο πρώτος Αφροαμερικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ ενώ το 2020 η Κάμαλα Χάρις έγινε η πρώτη γυναίκα Αφροαμερικάνα που έλαβε το αξίωμα της αντιπροέδρου της χώρας, στο πλευρό του Τζο Μπάιντεν. Επίσης ο Λόιντ Όστιν έγινε ο πρώτος μαύρος υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ.

Μερικές σπουδαίες προσωπικότητες που αξίζει να θυμόμαστε για τους αγώνες τους και την κοινωνική προσφορά τους είναι ο βουλευτής Τζον Λούις που έφυγε το καλοκαίρι από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών, o Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Μάλκομ Χ και η ποιήτρια Μάγια Αγγέλου.

O φετινός εορτασμός του Black History Month έχει ιδιαίτερη σημασία. Τους προηγούμενους μήνες η Αμερικανική κοινωνία παρακολούθησε συγκλονισμένη τις δολοφονίες των Μπριόνα Τέιλορ και Τζορτζ Φλόιντ, από τα χέρια της ίδιας στην αστυνομίας. Λίγους μήνες μετά, ο αφροαμερικάνος Τζέικομπ Μπλέικ έμεινε παράλυτος όταν οι αρχές τον πυροβόλησαν στην σπονδυλική στήλη, σε μια προσπάθεια να τον συλλάβουν. Η οργή του κόσμου ήταν τεράστια με αποτέλεσμα να χιλιάδες πολίτες να βγουν στους δρόμους. Το κίνημα Black Lives Matter αναζωπυρώθηκε και κατέκλεισε κάθε γωνιά της Αμερικής, απαιτώντας να σταματήσει η αστυνομική βία και οι διακρίσεις εις βάρος των μαύρων.

https://www.youtube.com/watch?v=WXa2NnneihI

Στον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο οι εκδηλώσεις του «Μήνα Μαύρης Ιστορίας» γίνονται τον Οκτώβριο.