Game changer το KAAN στο Αιγαίο; Ανάλυση του Κωνσταντίνου Ιατρίδη στο flash.gr

Την παρθενική πτήση του πραγματοποίησε, το πρωί της Τετάρτης 21/2, το μαχητικό αεροσκάφος που κατασκεύασε η Τουρκία. Το μαχητικό ΚΑΑΝ, με μήκος 21 μέτρων και άνοιγμα φτερών 14 μέτρων, βρέθηκε για πρώτη φορά στον αέρα. Η Τουρκία έγινε μια από τις λίγες χώρες που παρασκευάζουν μαχητικά 5ης γενιάς, όπως σημειώνει η Hurriyet. Πρόκειται πράγματι για μια «επανάσταση» στην αμυντική βιομηχανία της γειτονικής χώρας; Είναι το ΚΑΑΝ ένα μαχητικό που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις ισορροπίες στον αέρα πάνω από το Αιγαίο;

Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα - και όχι μόνο - δίνει μέσω του flash.gr ο πτέραρχος εν αποστρατεία Κωνσταντίνος Ιατρίδης. «Η Τουρκία από το 2010 σχεδίαζε πρόγραμμα κατασκευής εγχώριου μαχητικού μαχητικού με το όνομα "TF -X" 5ης γενιάς. Η Τουρκική Αεροπορική Βιομηχανία (ΤΑΙ) το 2019, στην Αεροπορική έκθεση στο Παρίσι, για πρώτη φορά παρουσίασε το μοντέλο από το σχεδιαζόμενο δικινητήριο μαχητικό αεροσκάφος TF-X. Ο τότε υπεύθυνος της εταιρείας κατά τη διάρκεια των αποκαλυπτηρίων, είχε πει ότι μέχρι το 2023 θα έχει κατασκευαστεί το πρωτότυπο, και η πρώτη πτήση θα γίνει το 2025 ενώ το αεροσκάφος σχεδιάζεται να μπει σε υπηρεσία μετά το 2028. Αυτό βέβαια σήμερα δεν ισχύει», αναφέρει ο έμπειρος αμυντικός αναλυτής.

Συνεχίζοντας την ανάλυσή του, ο πτέραρχος εξηγεί: «Στην Τουρκία όμως έκανε την παρθενική του πτήση το πρωτότυπο Kaan, με σχεδόν δυο μήνες καθυστέρηση από την υπόσχεση που είχε δώσει ο Τούρκος Πρόεδρος πριν από το τέλος του 2023. Ενώ η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ για την αγορά F-35A, μετά τη σχετική έγκριση από το Κογκρέσο.

«Με κινητήρες των F-16»

»Το ΚΑΑΝ πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση με κινητήρες των F-16, διότι η Τουρκία δεν έχει τη δυνατότητα να κατασκευάσει κινητήρες κατάλληλης τεχνολογίας και ισχύος για να τους ενσωματώσει στο TF-X, ώστε να μπορούν να παρέχουν ισχύ για το ωφέλιμο φορτίο και τα τεχνολογικά συστήματα. Σύμφωνα δε με δηλώσεις αξιωματούχων το αεροσκάφος αυτό θα μπει στην παραγωγή από το 2035 και μετά. Επιπλέον, η Rolls Royce, που θα συνεργαζόταν με την TAI για την κατασκευή των κινητήρων του αεροσκάφους, ουσιαστικά εγκατέλειψε το πρόγραμμα λόγω συνεχόμενων διαφωνιών πάνω σε θέματα πνευματικών δικαιωμάτων. Αυτό δημιούργησε ακόμη περισσότερα προβλήματα στο θέμα της υποστήριξης.

»To TF-X είναι ένα μεγάλο και βαρύ μαχητικό, στο οποίο γίνεται εκτεταμένη χρήση συνθέτων υλικών και θερμοπλαστικών με βάση τα ανθρακονήματα. Είναι μαχητικό με δυνατότητες stealth σε ένα πρόγραμμα που εμπλέκει πολύ μεγάλο μέρος της αμυντικής βιομηχανίας της και έχει απορροφήσει ήδη πολλά κονδύλια. Το TF-X, ασχέτως της τελικής κατάληξης της συμμετοχής της Άγκυρας στο πρόγραμμα F-35, θα είχε εξελιχθεί σαν παράλληλο πρόγραμμα, όπως ήταν πάντα ο αρχικός σχεδιασμός.

»Δηλαδή δεν αποτελούσε ποτέ εναλλακτική λύση του F-35 για την Τουρκία αλλά το πρόγραμμα του δικού της stealth μαχητικού, όπως ακριβώς ήταν το KF-X για τη Νότια Κορέα, μια άλλη χώρα που απέκτησε το F-35 για να καλύψει επείγουσες ανάγκες stealth μαχητικού. Δρομολόγησε όμως παράλληλα και την εξέλιξη του δικού της χαμηλής παρατηρησιμότητας αεροσκάφος».

Επιπλέον, ο κ. Ιατρίδης επισημαίνει: «Σε ότι αφορά τα αποτελέσματα της πτήσης, δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με το ποια ήταν η διάρκεια πτήσης του, σε τι ύψος πέταξε, ποια ήταν η μεγίστη ταχύτητα, αν έκανε κάποιους ελιγμούς, αν λειτούργησαν όλα στα ηλεκτρονικά του συστήματα, πόσα ήταν τα μέγιστα Gs κ.ά. Άλλωστε ό στόχος του Ερντογάν ήταν απλώς να πετάξει σε μια επίδειξη ισχύος και για λόγους εντυπωσιασμού ενόψει των δημοτικών εκλογών.

»Το μεγάλο όμως πρόβλημα στην ανάπτυξη ενός τουρκικού αεροσκάφους 5ης γενιάς είναι το απαγορευτικό κόστος του προγράμματος. Επομένως, ο μεγαλύτερος σκόπελος είναι η οικονομική του βιωσιμότητα, καθότι η τουρκική οικονομία δεν το επιτρέπει προς το παρόν. Και γι' αυτό αναζητά χώρες να συμμετέχουν στο πρόγραμμα και να το χρηματοδοτήσουν.

«Επόμενος στόχος η ανάπτυξη ενός τουρκικού κινητήρα»

»Ο επόμενος στόχος της Τουρκίας είναι η ανάπτυξη ενός τουρκικού κινητήρα, στον οποίο θα αναζητηθεί και ξένη βοήθεια, πιθανώς από την Ουκρανία, τη Ρωσία, το Πακιστάν ή αλλού, ώστε να δημιουργηθεί ένα πακέτο με κυρίως εγχώρια τεχνογνωσία αλλά με κρίσιμες ενέσεις από το εξωτερικό. Όπως τονίζουν τα στελέχη της TAI, καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια, ώστε η σχεδίαση να έχει περίπου τις ίδιες διαστάσεις, όγκο και ζυγοστάθμιση με τον F110 του F-16, για να μην απαιτηθεί σημαντική ανασχεδίαση του αεροσκάφους για να τον φιλοξενήσει. To πότε θα γίνει η μετάπτωση από τον F110 στον τουρκικό κινητήρα, είναι προφανώς θέμα εξέλιξης του τελευταίου, αλλά οι Τούρκοι υποστηρίζουν ότι αυτό θα συμβεί πριν από το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.

»Το TF-X δεν αρκεί μόνο να παραχθεί, αλλά να φανεί και τι δυνατότητες διαθέτει. Το να είναι εφάμιλλο του F-35 όπως λέει η Τουρκία είναι σχεδόν αδύνατον. Άλλωστε η Τουρκία δεν έχει προηγούμενη εμπειρία σε κατασκευή αεροσκάφους υποδεέστερης γενιάς. Εκτιμάται ότι το TF-X ή ΚΑΑΝ - όπως το βάφτισε ο Ερντογάν - δεν θα βρίσκεται στην ίδια κατηγορία με το F-35 το οποίο είναι αεροσκάφος που αναπτύχθηκε από τις ΗΠΑ, με την τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία στον χώρο της αμυντικής και αεροδιαστημικής βιομηχανίας, μέσα σε βάθος πολλών ετών και με πολύ μεγάλο οικονομικό κόστος. Κοινώς, το πρώτο εγχώριο αεροσκάφος της Τουρκίας δεν μπορεί να είναι αντίστοιχο ή εφάμιλλο των αεροσκαφών που φτιάχνουν οι ΗΠΑ, ό,τι και αν λένε οι Τούρκοι και ο Ερντογάν. Όμως επί της ουσίας η Τουρκία θα γίνει μια χώρα που θα έχει μπει στο κλαμπ των κρατών που μπορούν να κατασκευάσουν μαχητικό αεροσκάφος 5ης γενιάς. Και αυτό δεν πρέπει να το αγνοήσουμε ή να το υποτιμήσουμε, όπως και τις κατασκευαστικές δυνατότητες που έχει σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και σκάφη επιφανείας, όπλα, πολεμικά πλοία και πυραυλικά συστήματα».

* Ο Κωνσταντίνος Ιατρίδης είναι αντιπτέραρχος (Ι) εα., επίτιμος διοικητής ΔΑΥ, επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας και αμυντικός αναλυτής