2024 έτος εκλογών: Σχεδόν ο μισός πλανήτης θα πάει στις κάλπες
Σχεδόν ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός, περίπου το 49%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του AFP, θα πάει στις κάλπες μέσα στο 2024. Περίπου τριάντα χώρες θα εκλέξουν τον πρόεδρό τους, ενώ σε σχεδόν 20 άλλες προγραμματίζονται βουλευτικές εκλογές.
Όλες αυτές οι αναμετρήσεις θα διεξαχθούν σε ένα ταραχώδες διεθνές πλαίσιο, με τη ρωσοουκρανική σύγκρουση και τον πόλεμο μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ, ενώ θα αντιμετωπίσουν κίνδυνο-- περισσότερο ή λιγότερο σημαντικό ανάλογα με τη χώρα-- παραπληροφόρησης καθώς και χειραγώγησης που συνδέεται με την τεχνητή νοημοσύνη (AI), σύμφωνα με παρατηρητές. Ακολουθεί μια σύνοψη των πιο αξιοσημείωτων εκλογών:
ΗΠΑ: Αγώνας ρεβάνς;
Στις 5 Νοεμβρίου, δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τους «μεγάλους εκλέκτορες», επιφορτισμένους με την επιλογή του ενοίκου του Λευκού Οίκου. Αυτές οι 60ές αμερικανικές προεδρικές εκλογές πιθανότατα θα είναι σαν déjà vu, με έναν αναμενόμενο αγώνα ρεβάνς μεταξύ του απερχόμενου Δημοκρατικού προέδρου Τζο Μπάιντεν, 81 ετών, και του Ρεπουμπλικανού προκατόχου του στην προεδρία, του 77χρονου Ντόναλντ Τραμπ. Η παραπληροφόρηση αναμένεται ότι θα είναι ένα από τα θέματα που θα κυριαρχήσουν στην προεκλογική εκστρατεία—ένας πονοκέφαλος από τις προηγούμενες εκλογές που κατέληξαν με υποστηρικτές του Τραμπ να εισβάλλουν στο αμερικανικό Καπιτώλιο και να επιχειρούν να αναγκάσουν το Κογκρέσο να μην αναγνωρίσει την εκλογική νίκη του Μπάιντεν. Ο Τραμπ βαδίζει στη διαδικασία ανάδειξης του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου για την προεδρία ως το απόλυτο φαβορί παρά τις πολλαπλές και εκκρεμούσες ποινικές διαδικασίες εις βάρος του. Από την άλλη, η εκστρατεία του Μπάιντεν υπέστη ένα ακόμη πλήγμα αφότου η υπό την ηγεσία των Ρεπουμπλικανών Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε τον Δεκέμβριο την έναρξη επίσημης έρευνας για καθαίρεση σχετικά με το αν ο νυν πρόεδρος επωφελήθηκε, το διάστημα που διατελούσε αντιπρόεδρος του Μπαράκ Ομπάμα (μεταξύ 2009-2017), από τα επιχειρηματικά εγχειρήματα του γιού του στο εξωτερικό.
Ο Πούτιν φλερτάρει με μια ακόμη εξαετία
Με την αυτοπεποίθησή του ενισχυμένη αφού τα στρατεύματά του διατηρούν τις θέσεις τους στην Ουκρανία δύο χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ευελπιστεί να παρατείνει κατά έξι χρόνια την 23ετή παραμονή του στην εξουσία στις εκλογές του Μαρτίου. Στις 8 Δεκεμβρίου ανακοίνωσε ότι θα είναι υποψήφιος για μια πέμπτη θητεία, η οποία θα είναι διάρκειας πέντε ετών και θα τον διατηρήσει στην εξουσία μέχρι το 2030. Το 2020 ο Πούτιν τροποποίησε το Σύνταγμα για να του επιτρέπει ουσιαστικά να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2036—δηλαδή να κυβερνήσει για περισσότερα χρόνια και από τον Στάλιν. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να χρησιμοποιείται για να φιμωθούν οι διαφωνούντες και οι αντιπολιτευόμενοι και με τον μεγαλύτερο εχθρό του, τον Αλεξέι Ναβάλνι, στη φυλακή όπου εκτίει 19ετή ποινή κάθειρξης, ελάχιστες είναι οι πιθανότητες να αντιμετωπίσει εμπόδια στην επανεκλογή του.
Το μεγάλο παιχνίδι εξουσίας του Μόντι
Σχεδόν ένα δισεκατομμύριο Ινδοί θα κληθούν τον Απρίλιο και το Μάιο να ψηφίσουν, όταν η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου θα πάει στις κάλπες με τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι και το εθνικιστικό ινδουιστικό κόμμα του, το BJP, να διεκδικούν μια τρίτη θητεία. Η πολιτική καριέρα και η επιτυχία του Μόντι βασίζονται στη στήριξη που έχει από το ένα δισεκατομμύριο και πλέον των ινδουιστών στη χώρα--σύμφωνα με αναλυτές—και στην καλλιέργεια εχθρότητας προς την μεγάλη μουσουλμανική μειονότητα. Παρά την καταστολή των πολιτικών ελευθεριών που συντελείται υπό την ηγεσία του, ο Μόντι οδεύει προς τις εκλογές ως απόλυτο φαβορί, με τους υποστηρικτές του να του πιστώνουν ότι ενίσχυσε την θέση της Ινδίας στη διεθνή σκηνή.
Οι λαϊκιστές στην ΕΕ
Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια πολίτες με δικαίωμα ψήφου θα κληθούν τον προσεχή Ιούνιο να αναδείξουν τα νέα μέλη του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. Οι ευρωεκλογές εκφράζονται φόβοι ότι θα αποτελέσουν μια ευκαιρία για τους ακροδεξιούς λαϊκιστές, οι οποίοι έχουν την τύχη με το μέρος τους μετά την νίκη του ακροδεξιού, αντιευρωπαϊκού, αντιισλαμικού Κόμματος Ελευθερίας (PVV) του Βίλντερς στις εκλογές του Νοεμβρίου στην Ολλανδία και την περυσινή νίκη των ακροδεξιών Αδελφών της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι. Οι Βρυξέλλες μπορούν ωστόσο να αισιοδοξούν για την Πολωνία, όπου ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έχει επιστρέψει στην εξουσία με μια αμιγώς φιλοευρωπαϊκή ατζέντα.
Για πρώτη φορά γυναίκα πρόεδρος στο Μεξικό;
Μια αριστερή πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας και μια επιχειρηματίας με ρίζες από αυτόχθονες θα προσπαθήσουν αμφότερες να γράψουν ιστορία στο Μεξικό τον Ιούνιο προσβλέποντας να γίνουν η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην ιστορία της χώρας αυτής στην οποία έχει παράδοση ο ανδρικός σοβινισμός. Η πρώην δήμαρχος της Πόλης του Μεξικού Κλαούδια Σέινμπαουμ, 61 ετών, θα είναι η υποψήφια του κυβερνώντος κόμματος Κίνημα για την Εθνική Αναγέννηση (MORENA, εθνικιστική αριστερά) του απερχόμενου προέδρου Άντρες Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, ενώ η ορκισμένη εχθρός της Σότσιλ Γκάλβες, 60 ετών, ορίστηκε υποψήφια του "Ευρύ Μετώπου" τριών παρατάξεων της αντιπολίτευσης.
Ιράν: εκλογές 18 μήνες μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί
Οι βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν την 1η Μαρτίου, 18 μήνες μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί. Ο θάνατος αυτής της νεαρής κουρδικής καταγωγής Ιρανής μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα, προκάλεσε μήνες μαζικών διαδηλώσεων εναντίον πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών. Ένα κίνημα που υπέστη σκληρή καταστολή, με εκατοντάδες θανάτους και χιλιάδες συλλήψεις.
Οι προηγούμενες εκλογές του 2020 χαρακτηρίστηκαν από τον μαζικό αποκλεισμό μεταρρυθμιστών και μετριοπαθών υποψηφίων μετατρέποντας ουσιαστικά τη διαδικασία σε μια αναμέτρηση μεταξύ συντηρητικών και υπερσυντηρητικών.
Σενεγάλη: εκλογές υπό ένταση;
Ενώ περίπου δέκα προεδρικές εκλογές προγραμματίζονται για το 2024 στην Αφρική--θέατρο οκτώ πραξικοπημάτων σε τρία χρόνια-- οι εκλογές στη Σενεγάλη, που έχουν προγραμματιστεί για τις 25 Φεβρουαρίου, ενδέχεται να σημαδευτούν από εντάσεις.
Ο πρόεδρος Μάκι Σαλ, στην εξουσία από το 2012, διόρισε τον Σεπτέμβριο τον πρωθυπουργό του, τον Αμάντου Μπα, υποψήφιο του στρατοπέδου του, μια επιλογή που αμφισβητήθηκε εσωτερικά.
Από την πλευρά της αντιπολίτευσης, η υποψηφιότητα του Ουσμάν Σόνκο, τρίτου στις προεδρικές εκλογές του 2019, παραμένει σε εκκρεμότητα. Στις 14 Δεκεμβρίου, το Ανώτατο Δικαστήριο της Σενεγάλης διέταξε την επανένταξή του στους εκλογικούς καταλόγους. Η υπόθεση θα επανεξεταστεί.
Ο Σόνκο καταδικάστηκε στις αρχές Ιουνίου και φυλακίστηκε με διάφορες κατηγορίες, γεγονός που προκάλεσε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και βίαια επεισόδια. Ο ίδιος ο Σόνκο καταγγέλλει «συνωμοσία» για να τορπιλιστεί η υποψηφιότητά του, την οποία η κυβέρνηση αρνείται.
Βενεζουέλα: Τι θα γίνει με το καθεστώς των Τσαβιστών;
Στη Βενεζουέλα, που έχει εμπλακεί σε μια σοβαρή πολιτική και οικονομική κρίση, η οποία έχει ωθήσει στην εξορία πάνω από επτά εκατομμύρια ανθρώπους, ο σοσιαλιστής Νικολάς Μαδούρο, διάδοχος του Ούγκο Τσάβες (1999-2013), στοχεύει σε τρίτη θητεία το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Η επανεκλογή του το 2018, που θεωρήθηκε ευρέως προϊόν νοθείας, δεν αναγνωρίστηκε από πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ένα μεγάλο μέρος της αντιπολίτευσης, διαιρεμένο εδώ και καιρό, συσπειρώθηκε πίσω από την φιλελεύθερη Μαρία Κορίνα Ματσάδο, παρά τον αποκλεισμό της.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες τον Οκτώβριο χαλάρωσαν για έξι μήνες το εμπάργκο πετρελαίου στη Βενεζουέλα, κάτοχο των μεγαλύτερων αποθεμάτων μαύρου χρυσού στον κόσμο, ζητούν την άρση του αποκλεισμού των αντιπάλων, συμπεριλαμβανομένου αυτού της Ματσάδο.
