Αγορές διαδίκτυο: Ο Διευθυντής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος συμβουλεύει
Σερφάρεις στα ηλεκτρονικά καταστήματα…Αναζητάς προσφορές…Βρίσκεις επιτέλους το ρούχο που σου αρέσει και… τι έκπληξη! Σε απίστευτη τιμή! Πατάς το κουμπί της «Αγοράς» και δίνεις αβίαστα, τα πλήρη στοιχεία σου.
Ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, ημερομηνία γέννησης και φυσικά αριθμό τραπεζικού λογαριασμού και πιστωτικών καρτών. Τόσο απλά και κυρίως πρόθυμα. Μόνο που το ρούχο που πίστευες ότι βρήκες σε τιμή ευκαιρίας, και μάλιστα επώνυμο, δεν φτάνει ποτέ στην πόρτα σου κι εσύ έχεις δώσει στο «πιάτο», όλα τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα σου σε επιτήδειους!
Πώς θα προστατευθείς; Τι θα πρέπει να προσέχεις στις διαδικτυακές αγορές; Ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, Βασίλης Παπακώστας, εξηγεί βήμα βήμα -μέσω του Flash.gr τις κινήσεις που θα πρέπει να κάνουμε όταν χρησιμοποιούμε το ηλεκτρονικό εμπόριο…
«Ο πολίτης μπορεί να προσέξει πολλά πράγματα. Αρχικά, αν η ιστοσελίδα αφορά ελληνικό ηλεκτρονικό κατάστημα, μπορεί να επαληθεύσει on line το ΑΦΜ, μπορεί να μπει στο ΓΕΜΗ και να δει τη σύσταση της εταιρίας και φυσικά θα πρέπει να προσέχει, το κατάστημα αυτό να έχει και φυσική έδρα. Έστω μια αποθήκη.
Επίσης φροντίζουμε πάντα να διαβάζουμε τις κριτικές και βλέπουμε αν το κατάστημα αυτό παραδίδει τα προϊόντα που παραγγέλνουν οι πελάτες. Λένε για παράδειγμα…παρήγγειλα και δεν παρέλαβα ή παρήγγειλα και παρέλαβα άλλο από αυτό που παρήγγειλα. Είναι κακό κατάστημα. Δεν εξυπηρετεί. Δεν μου άλλαξε το ελλαττωματικό προϊόν. Όλα αυτά να τα ελέγχουμε και να επιλέγουμε καταστήματα αξιόπιστα, με καλές κριτικές και πολλά αστέρια.»
Η αποκάλυψη για το δίκτυο των Κινέζων απατεώνων που «έτρεχαν» για χρόνια μία από τις μεγαλύτερες ηλεκτρονικές απάτες παγκοσμίως, φέρνει για πολλοστή φορά στο φως της δημοσιότητας, το σκοτεινό υπόκοσμο του διαδικτύου. Κι αν αισθάνεσαι πιο…υποψιασμένος, τότε ξανασκέψου το.
Γιατί όχι ένας, ούτε δύο, αλλά περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι από Ευρώπη και ΗΠΑ, έπεσαν στην παγίδα, με δόλωμα ψεύτικα καταστήματα και δήθεν τεράστιες προσφορές σε επώνυμα είδη σχεδιαστών. Και ήταν όλα…αέρας! Τα μέλη του κυκλώματος, που δημιούργησαν πάνω από 75.000 ιστοτόπους, με λογότυπα διαφόρων επωνύμων εταιρειών κορυφαίας ποιότητας, δεν χρειάστηκε να ταλαιπωρηθούν ιδιαίτερα. Η λέξη ΠΡΟΣΦΟΡΑ, με μεγάλα γράμματα κι ένα αρνητικό πρόσημο, μπροστά από τα ποσοστά των εκπτώσεων, είναι ικανό να σε ρίξει στην ίδια παγίδα. Όμως, σύμφωνα με τον Ταξίαρχο Βασίλη Παπακώστα, ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός!
«Κάτι άλλο πάρα πολύ σημαντικό είναι οι πολύ καλές προσφορές. Δεν μπορεί ένα προϊόν να έχει 250 ευρώ στον τιμοκατάλογο και ξαφνικά να το βρίσκω 20 ευρώ. Δεν γίνονται αυτά. Δεν χαρίζει κανένας, ούτε στο διαδίκτυο. Ναι μεν μπορεί να βρω κάποια έκπτωση, γιατί μπορεί να δρομολογείται ένα προϊόν κατευθείαν από την αποθήκη, αλλά δεν είναι ποτέ εξωφρενικά χαμηλή η τιμή. Γενικότερα, ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Μη βλέπουμε δηλαδή μια προσφορά 70-80% κάτω η τιμή και νομίζουμε ότι αυτό είναι αληθινό!»
«Καλύτερα ασφαλής, παρά εξαπατημένος» - Τι να κάνετε αν πέσετε θύμα απάτης
Το αδιανόητο δίκτυο που στήθηκε από Κινέζους και μετρά περίπου μια δεκαετία ζωής, άρα και δέκα χρόνια δράσης και εξαπάτησης, φυσικά και δεν είναι η μοναδική περίπτωση. Και στη χώρα μας, έχουν πέσει θύματα επιτήδειων αρκετοί «ηλεκτρονικοί» πελάτες. Σύμφωνα με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος το πρόβλημα ξεκινά από τη διαδικασία δημιουργίας μιας ιστοσελίδας, αφού δεν χρειάζεται να πάρεις άδεια. Το μόνο που απαιτείται είναι να νοικιάσεις, μας λένε, ένα server και να δηλώσεις το όνομα του ιστοτόπου…
Γι αυτό και πολύ συχνά γίνονται καμπάνιες ενημέρωσης από τις αρχές. Μάλιστα, σε μια από τις ιστοσελίδες της Ελληνικής Αστυνομίας, στο https://cyberalert.gr/ , υπάρχουν ιδιαίτερα χρήσιμες συμβουλές που αφορούν στις ασφαλείς διαδικτυακές αγορές. Μεταξύ άλλων, αναφέρονται τα εξής…
- Συνδεθείτε σε ασφαλές δίκτυο και όχι σε δωρεάν ή δημόσιο WiFi
- Όταν δημιουργείτε λογαριασμό σ’ ένα e-shop, φροντίστε να δημιουργείτε και ισχυρούς κωδικούς χρήστη και password, με γράμματα, σύμβολα και αριθμούς
- Ποτέ μη δίνετε τον αριθμό της κάρτας σας, το PIN ή οποιαδήποτε άλλη πληροφορία, μέσω e mail
- Εάν δεν πραγματοποιήσετε αγορά, μην καταχωρήσετε τα στοιχεία της κάρτας σας
- Αγοράστε από αξιόπιστες πηγές
- Κάντε τις διαδικτυακές αγορές σας σε ιστοσελίδες που προχωρούν σε πλήρη αυθεντικοποίηση (Verified by Visa/Mastercard Secure Code)
- Πολλά διαδικτυακά μαγαζιά θα σας ζητήσουν να αποθηκεύσετε τις λεπτομέρειες πληρωμής. Σκεφτείτε διπλά πριν αποφασίσετε
- Μην επιλέγετε link σε αναδυόμενα παράθυρα (pop-up)
- Προτιμήστε εγχώρια e-shop: Συνήθως είναι πιο ασφαλές και εάν τυχόν προκύψει κάποιο πρόβλημα στην παραγγελία σας, είναι πιο εύκολο να επιλυθεί
- Μη στέλνετε χρήματα προκαταβολικά στον πωλητή, προτιμήστε την Αντικαταβολή
- Αποθηκεύετε πάντα όλα τα παραστατικά που σχετίζονται με τις διαδικτυακές αγορές
- Μη στέλνετε χρήματα σε κάποιον που δεν γνωρίζετε
- Εγκαταστήστε πρόγραμμα antivirus
Πάνω απ’ όλα, τονίζει ο κύριος Παπακώστας, αν πρέπει να προπληρώσετε, χρησιμοποιήστε για τις αγορές σας, prepaid κάρτα…
«Το καλύτερο είναι να υπάρχει μια prepaid. Αν βάλω την κανονική μου πιστωτική κάρτα, δεδομένου ότι σ’ ένα ηλεκτρονικό εμπορικό κατάστημα για να ολοκληρωθεί η πληρωμή θα πρέπει να καταχωρήσω και τον τριψήφιο κωδικό ασφαλείας που είναι στην πίσω πλευρά της κάρτας για να «ξεκλειδωθεί» ο λογαριασμός, ποτέ δεν ξέρεις αν μια φόρμα είναι φόρμα phishing και μπορεί εκείνη τη στιγμή να μου υποκλέψει κάποιος επιτήδειος αυτόν τον κωδικό. Να κάνει για παράδειγμα μια κάρτα κλώνο ή να την εγκαταστήσει ως άυλη κάρτα σ’ ένα κινητό τηλέφωνο και στη συνέχεια να προχωρά σε αγορές, οπουδήποτε. Το πιο ασφαλές λοιπόν είναι η προπληρωμένη κάρτα, στην οποία βάζω τα χρήματα που χρειάζονται για την κάθε αγορά. Έτσι, ακόμα και να έχουν τα στοιχεία της δεν θα μπορούν να κάνουν κάτι, αφού δεν θα έχει χρήματα.»
Δηλώστε στην αστυνομία τις ύποπτες διαδικτυακές κινήσεις
Όσο για το τι πρέπει να κάνετε εάν έχετε ενδείξεις ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει και έχετε δηλώσει τα στοιχεία της κάρτας σας; Απενεργοποιήστε την π.χ. εάν:
- Λάβατε email ή SMS από e-shop για την πληρωμή παραγγελίας που δεν έχετε κάνει εσείς.
- Υποψιάζεστε ότι ο έμπορος από τον οποίο κάνατε online αγορά με κάρτα τελικά δεν είναι αξιόπιστος.
Και φυσικά δηλώστε στην αστυνομία, τις ύποπτες απόπειρες απάτες. Σύμφωνα με τον Διευθυντή της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, είναι σημαντικό να προβαίνουμε σε καταγγελία για να σταματά η δράση του κυκλώματος…
«Όταν κάποιος πέσει θύμα, θα πρέπει να το καταγγείλει ούτως ή άλλως. Μπορεί ένα τέτοιο ηλεκτρονικό κατάστημα να βρίσκεται στην άλλη άκρη της γης. Όμως όταν γίνει η καταγγελία θα υπάρξει συνεργασία μεταξύ των αρχών, θα κλειδωθούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί όπου και να βρίσκονται στον κόσμο και στους οποίους βρέθηκαν χρήματα απατηλά, γιατί είναι προϊόν εγκλήματος. Ενδεχομένως οι δράστες να συλληφθούν, ακόμα και στη χώρα που βρίσκονται, γιατί το σίγουρο είναι ότι θα έχουν κάνει κι άλλες απάτες.
Επομένως θα σταματήσει η λειτουργία του κυκλώματος. Το ζήτημα είναι στην απάτη -εφόσον δεν είναι στην ίδια χώρα- ότι δεν μπορείς να διεκδικήσεις τα χρήματά σου. Αν όμως η απάτη γίνεται στη χώρα μας, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν, μπορείς να διεκδικήσεις τα χρήματά σου στα ελληνικά δικαστήρια. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να καταγγέλλουμε γιατί σταματά η εξαπάτηση κι άλλων πολιτών.»
