Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης για τα «Αδέσποτα Κορμιά»: Προκλητική η αφίσα

Με επιστολή του προς τη Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό, ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος ζητά τη μη ανάρτηση αφίσας για τη διαφήμιση του ντοκιμαντέρ «ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ», η οποία απεικονίζει έναν σταυρό με μία ημίγυμνη γυναίκα, διότι «είναι βαθύτατα προκλητική για το θρησκευτικό συναίσθημα των χριστιανών της πόλης».

Όπως αναφέρει στην επιστολή, «το ζήτημα που δημιουργείται με αυτό (το ντοκιμαντέρ) δεν έγκειται στο περιεχόμενό του, αλλά στην διαφημιστική αφίσα προβολής του ντοκιμαντέρ! Πέραν του ότι η πρώτη μοιάζει αναντίστοιχη με το περιεχόμενο του δευτέρου – την εξερεύνηση της σωματικής αυτονομίας στην Ευρώπη των πολλών ελευθεριών－ όπως περίπου αναφέρεται στο Πρόγραμμα, ακόμη και αν προσπαθήσει κάποιος να κάνει μια ελευθεριάζουσα η νοσηρή σύνδεση, είναι βαθύτατα προκλητική για το θρησκευτικό συναίσθημα των χριστιανών της πόλης μας, ανεξαρτήτως δόγματος και ομολογίας: ένας σταυρός με μία ημίγυμνη γυναίκα, πιθανώς την Παναγία, την οποία περιβάλλουν τα αστέρια της Ευρωπαικής Σημαίας (αναφορά στην εικόνα της Παναγίας "Αμώμου Συλλήψεως" η της Παναγίας της Λούρδης, δύο παγκοσμίως σεβαστών χριστιανικών συμβόλων;)».

Ο Μητροπολίτης κ. Φιλόθεος υπογραμμίζει ότι «τείνει, δυστυχώς, να καταστεί συνήθεια, τα τελευταία χρόνια, η εκ μέρους διαφόρων «καλλιτεχνών» χρησιμοποίηση των ιερών Προσώπων της Πίστης, όχι για να αποδώσουν τον αρμόζοντα σεβασμό και να εκφράσουν την πρέπουσα ευλάβεια προς Αυτά, αλλά για να «διαφημίσουν» εκδηλώσεις και δημιουργήματα τέχνης. Αυτές οι διαφημίσεις υπό το πρόσχημα μιάς αμφίβολης καλλιτεχνικά γραφιστικής προσέγγισης, αγγίζουν－ ενίοτε δε και υπερβαίνουν－ τα όρια της κακόβουλης πρόκλησης και της κακοποιητικής πρόθεσης».

Στο τέλος της επιστολής ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης επισημαίνει ότι «στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοσή μας η ελευθερία δεν είναι μία ιδέα, αλλά ένα πρόσωπο, που δεν είναι άλλο από το πρόσωπο του Χριστού. Γι’ αυτό η ελευθερία ως συνειδητή επιλογή ζωής προϋποθέτει απαραιτήτως τον σεβασμό και την ευθύνη, τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους Άλλους. Σ’ αυτό ακριβώς το πλαίσιο ζητούμε και από σας να μη συναινέσετε στο να προσβληθεί η ελεύθερη διάθεση της αγάπης μας για τον Χριστό, την Εκκλησία Του και τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης μας, με την ανάρτηση της αφίσας για την διαφήμιση του ντοκιμαντέρ "ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ"».

Ολόκληρη η επιστολή έχει ως εξής:

Σᾶς ἀποστέλλω τὴν παροῦσα ἐπιστολὴ μου, ζητῶντας ἐν πρώτοις τὴν κατανόησή σας γιὰ τὴν ταλαιπωρία στὴν ὁποία πιθανὸν σᾶς ὑποβάλλω. Θεώρησα ὅμως χρέος μου νὰ σᾶς ἐμπιστευθῶ τὶς ἀκόλουθες σκέψεις μου καὶ νὰ ζητήσω τὴν συνδρομὴ σας σὲ ἕνα ζήτημα, τὸ ὁποῖο, σᾶς ὁμολογῶ, μὲ ἔχει προβληματίσει ἀρκετά.

Κατ’ ἀρχάς, ὀφείλω νὰ σᾶς ἐκφράσω τὶς θερμότερες εὐχὲς μου γιὰ τὴν ἐπιτυχία τοῦ φετινοῦ 26ου Φεστιβὰλ Ντοκιμαντὲρ Θεσσαλονίκης. Τέτοιες καλλιτεχνικὲς δραστηριότητες καὶ πρωτοβουλίες ἐνίσχυσης τῆς κινηματογραφικῆς κοινότητας, οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν εὐκαιρία ἔκφρασης καὶ συνάντησης δημιουργῶν καὶ καλλιτεχνῶν, ἰδίως νέων, μᾶς γεμίζουν μὲ χαρὰ καὶ ἐλπίδα. Ὅπως, ὅμως, καὶ σεῖς γνωρίζετε, «ὁ ἐχθρὸς τοῦ καλοῦ εἶναι τὸ καλύτερο». Ἐπιθυμῶντας, λοιπόν, μὲ φιλόκαλη καὶ εἰλικρινῆ διάθεση νὰ συνεισφέρω στὴν προσπάθειά σας, ἐπιτρέψατέ μου νὰ σᾶς ἐπισημάνω ἕνα ζήτημα, τὸ ὁποῖο δὲν ἀφορᾶ σὲ αὐτὸ καθ’ αυτὸ τὸ Φεστιβὰλ, ἀλλὰ θὰ μποροῦσε νὰ δημιουργήσει λανθασμένες ἐντυπώσεις γι’ αὐτὸ τὸ ἴδιο.

Στὸ Πρόγραμμα τοῦ Φεστιβὰλ περιλαμβάνεται καὶ ἡ προβολὴ τοῦ ντοκιμαντὲρ μὲ τίτλο «ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ» τῆς κ. Ἐλίνας Ψύκου. Τὸ ζήτημα ποὺ δημιουργεῖται μὲ αὐτὸ δὲν ἔγκειται στὸ περιεχόμενό του, ἀλλὰ στὴν διαφημιστικὴ ἀφίσα προβολῆς τοῦ ντοκιμαντέρ! Πέραν τοῦ ὅτι ἡ πρώτη μοιάζει ἀναντίστοιχη μὲ τὸ περιεχόμενο τοῦ δευτέρου － τὴν ἐξερεύνηση τῆς σωματικῆς αὐτονομίας στὴν Εὐρώπη τῶν πολλῶν ἐλευθεριῶν－ ὅπως περίπου ἀναφέρεται στὸ Πρόγραμμα, ἀκόμη καὶ ἄν προσπαθήσει κάποιος νὰ κάνει μιὰ ἐλευθεριάζουσα ἢ νοσηρὴ σύνδεση, εἶναι βαθύτατα προκλητικὴ γιὰ τό θρησκευτικὸ συναίσθημα τῶν χριστιανῶν τῆς πόλης μας, ἀνεξαρτήτως δόγματος καὶ ὁμολογίας: ἕνας σταυρὸς μὲ μία ἡμίγυμνη γυναίκα, πιθανῶς τὴν Παναγία, τὴν ὁποία περιβάλλουν τὰ ἀστέρια τῆς Εὐρωπαϊκῆς Σημαίας (ἀναφορὰ στὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας «Ἀμώμου Συλλήψεως» ἢ τῆς Παναγίας τῆς Λούρδης, δύο παγκοσμίως σεβαστῶν χριστιανικῶν συμβόλων;).

Τείνει, δυστυχῶς, νὰ καταστεῖ συνήθεια, τὰ τελευταῖα χρόνια, ἡ ἐκ μέρους διαφόρων «καλλιτεχνῶν» χρησιμοποίηση τῶν ἱερῶν Προσώπων τῆς Πίστης, ὄχι γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸν ἁρμόζοντα σεβασμὸ καὶ νὰ ἐκφράσουν τὴν πρέπουσα εὐλάβεια πρὸς Αὐτά, ἀλλὰ γιὰ νὰ «διαφημίσουν» έκδηλώσεις καὶ δημιουργήματα τέχνης. Αὐτὲς οἱ διαφημίσεις ὑπὸ τὸ πρόσχημα μιᾶς ἀμφίβολης καλλιτεχνικὰ γραφιστικῆς προσέγγισης, ἀγγίζουν － ἐνίοτε δὲ καὶ ὑπερβαίνουν － τὰ ὅρια τῆς κακόβουλης πρόκλησης καὶ τῆς κακοποιητικῆς πρόθεσης.

Ἡ Ἐκκλησία, βεβαίως, δὲν λειτουργεῖ ἀντιδραστικά, φοβικὰ ἢ ἐκδικητικά. Ἄλλωστε, κανεὶς καὶ τίποτε δὲν ἔχει τὴν δύναμη νὰ σπιλώσει ἢ νὰ ἀμαυρώσει οὐσιαστικὰ τὰ ἱερὰ Πρόσωπα τῆς Πίστης. Ὅμως ἐμεῖς, τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ βλέπουμε τὸν Πατέρα, τὸν Ἂδελφό, τὸν Φίλο, Αὐτὸν ποὺ ἀγκαλιάζει τὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο, συνχωρεῖ ὅποιον θέλει νὰ ἐπιστρέψει κοντὰ Του καὶ ὡς «μανικὸς ἐραστὴς» ἑλκύει κάθε μετανοοῦσα ψυχή, ὀφείλουμε στὸ ὄνομα αὐτῆς τῆς ἀγάπης, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀλήθειας γιὰ Ἐκεῖνον καὶ ὅλα τὰ ἱερά Πρόσωπα τῆς Πίστης, ὅπως ἡ Παναγία Μητέρα μας, νὰ καταθέτουμε τὴν μαρτυρία καὶ διαμαρτυρία μας, ἔστω καὶ ἄν κάποιοι «χριστιανοφοβικοὶ» κύκλοι ἀρνοῦνται τὸ δικαίωμα αὐτὸ καὶ ἐθελοτυφλοῦν, ἀποδίδοντας στὴν Ἐκκλησία καὶ στὴν ἔκφραση τῶν θέσεών της, προθέσεις ἀνύπαρκτες, ὁμιλοῦν γιά «σκοταδισμὸ καὶ διχασμό, κηρύγματα μίσους, κυνήγι μαγισσῶν, ἀπόρριψη, τιμωρία, Μεσαίωνα, προτροπὴ σὲ πράξεις βίας».

Σὲ πεῖσμα ὅλων αὐτῶν, ἡ Εκκλησία καὶ ὅσοι ἐλεύθερα ἀνήκουμε σ’ Αὐτήν θὰ προσευχόμαστε συνεχῶς, ὄχι ὑπεροπτικά καὶ ἀπαξιωτικά, ὄχι διακρίνοντας «ἁμαρτωλούς» καὶ «σεσωσμένους», ὄχι γιὰ να «πέσει φωτιά», ἀλλὰ γιὰ τὴν μετάνοια ὅλων μας, τὴν ψυχικὴ μας ἀνάταση καὶ Ἀνάσταση, τὴν ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου στὸ πρωτόκτιστο κάλλος τῆς Θεότητος.

Στὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ παράδοσή μας ἡ ἐλευθερία δὲν εἶναι μία ἰδέα, ἀλλὰ ἕνα πρόσωπο, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστού. Γι’ αὐτὸ ἡ ἐλευθερία ὡς συνειδητὴ ἐπιλογὴ ζωῆς προϋποθέτει ἀπαραιτήτως τὸν σεβασμό καὶ τὴν εὐθύνη, τόσο γιὰ τὸν ἑαυτό μας ὅσο καὶ γιὰ τοὺς Ἄλλους. Σ’ αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ πλαίσιο ζητοῦμε καὶ ἀπὸ σᾶς νὰ μὴ συναινέσετε στὸ νὰ προσβληθεῖ ἡ ἐλεύθερη διάθεση τῆς ἀγάπης μας γιὰ τὸν Χριστὸ, τὴν Ἐκκλησία Του καὶ τὰ ἱερὰ Πρόσωπα τῆς Πίστης μας, μὲ τὴν ἀνάρτηση τῆς ἀφίσας γιὰ τὴν διαφήμιση τοῦ ντοκιμαντὲρ «ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ».

Ἀξιότιμη Κυρία Γενικὴ Διευθύντρια,

Εἶμαι βέβαιος ὅτι ἀντιλαμβάνεσθε καὶ κατανοεῖτε τὸν προβληματισμὸ καὶ τὴν στενοχωρία μου ὡς χριστιανοῦ ποιμένα καὶ πνευματικοῦ πατέρα τῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν τῆς Θεσσαλονίκης. Σᾶς παρακαλῶ θερμά, κατὰ τὴν ἔμφρονα κρίση καὶ συνείδησή σας, νὰ πράξετε ὅ,τι ἁρμόζει. Εὐχόμενος τὸ 26ο Φεστιβὰλ νὰ στεφθεῖ μὲ ἐπιτυχία καὶ σεῖς προσωπικὰ νὰ ἔχετε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ στὴν ζωὴ καὶ τὰ καλὰ σας ἔργα διατελῶ∙

Μετὰ τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης καὶ τιμῆς

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† ὁ Θεσσαλονίκης Φιλόθεος